Microsoft Word White paper in azeri doc

təcrid etmə, sexism, ksenofobia, irqçilik, diskriminasiya, müxtəliflikdən irəli 

gələn yeni vəziyyətləri idarə etmək ücün təlim rəhbərlərinin kursunda 

müəllimlərə  iş metodları ve təhsil strategiyalarının öyrədilməsinə ehtiyac 

vardır. 

 

(106)Təhsilin təşkilinin mərkəzləşmiş inkişafı, özünü qiymətləndirmənin vasitələri 

ve inkişaf göstəriciləri ve mədəniyyətlərarası ölçünü nəzərə alaraq, demokratik 

vətəndaşlıq təhsilindən irəli gələn keyfiyyət təminatı vasitələrinin inkişafina 

ehtiyac vardir. Xidməti təlimler də daxil olmaqla, müxtəlifliyin idarə edilməsi ve 

mədəniyyətlərarası təhsilin gücləndirilməsinə də ehtiyac vardır. 

 

(107)mədəniyyətlərarası  təhsil ve demokratik vətəndaşliq təhsili üzre Oslodakı 

Avropa araşdırma mərkəzinin məqsədi Avropa Şurası ilə əməkdaşlıq çərçivəsində 

rəhbərlərin təlimi yolu ilə konfliktlərin qarşısını almaq ve inam yaratmaq ücün 

qarşılıqlı biliyin inkişaf etdirilməsi ve anlaşmanın irəli çəkilməsidir. 

 

4.3.6 Aile muhiti 

Valideynlər ve geniş ailə mühiti gənclərin mədəniyyət cəhətdən müxtəlif  

cəmiyyətdə yaşamasi ücün hazırlanmasında mühüm rol oynayır. Öz uşaqları üçün 

bu rolların modelləri kimi, onların tam olaraq dəyişən mentalitet ve düşüncə 

tərzinə  cəlb olunmalarına ehtiyac vardır. Mədəni müxtəliflik məsələlərini 

ünvanlayan yaşlı ve ailə proqramları bu rolun həyata keçirilməsində ailəyə kömək 

edə bilərlər. 

 

4.4 Mədəniyyətlərarası dialoq sahələri 

 

(109) Hamı üçün açıq olan dialoq sahələrinin müəyyən edilməsi çox mühümdür. 

Hər hansı səviyyədə mədəniyyətlərarası idarəçilik belə sahələrin müəyyən edilməsi 

məsələsindədir; 

Fiziki sahələr kimi küçələr, mağazalar, bazarlar, evlər,  uşaq baxçaları, məktəblər 

ve universitetlər, mədədni ve sosial mərəkəzlər, gənclik klubları, kilsələr, 

sineqoqlar ve məscidlər, kompaniya görüş otaqları ve iş yerləri, muzeylər, 

kitabxanalar ve digər istirahət vasitələri, ve ya media kimi virtual sahələr. 

 

(110)Şəhər planlaşdırılması  (şəhərsalma) buna açıq-aydın misaldir: şəhər məkanı 

ya müəyyən məqsəd yönəlik üslubda və ya açıq fikirli yollarla təşkil edilə bilər. 

Birincisi  ənənəvi  şəhərətrafı, ev emlakı, sənaye zonası, avtomobil parkı, və ya 

dairevi yolu özündə birləşdirir. Sonrakı isə  qızğın meydanları, parkları, parlaq 

küşələri, səki kafəlerini ve ya mağazaları  əhate edir.Əgər müəyyən məqsədli 

ərazilər səpələnmiş yaşayışa meyl edirsə, açıq yerlər isə  cəmiyyətin müxtəlif 

bölmələrini bir araya gətirə ve tolerantlıq hissinin formalaşmasına kömək edə bilər. 

Əhəmiyyətli dərəcədə vacib olan odur ki, miqrant əhalinin fikri şəhər həyatından 

ayrılmış  və uzaqlaşdırılmış, alçaldılmış ve insafsız ev əmlakı üzərində 

cəmlənməmişdir. 

 

---

(111) Mədəni fəaliyyət qarşılıqlı anlaşma və hörmət, tolerantlığa töhvə verilməsi, 

mədəni müxtəlifliyin ifadə edilməsi biliklərini təmin edə bilər.  İncəsənət də 

həmçinin vasitəçilik, özünü tənqidi düşünməyə  və fərqi izah etməyə imkan verən 

simvolik üzləşmə və ziddiyyət üçün oyun meydançasıdır. Onlar bu yolla sərhədləri 

keçərək insanların hissləri ilə birbaşa danışa və əlaqə saxlayırlar. Mədəni fəaliyyət 

məşğul olan yaradıcı vətəndaşlar dialoq üçün imkanlar və yəni sahələr yaradırlar. 

 

(112) Muzeylər ve irs yerlərinin ümumi bəşəriyyət adından hansısa etnik ve milli 

birliyin üzvlərinin tarixi üstünlüyünü özündə  əks etdirən seçmə  rəvayətləri tələb 

etməyə ve müxtəlif mənşədən olan fərdlərə birbirlerini qarşılıqlı tanıma üçün 

şəraitin təklif olunması potensialı vardır. Avropa mədəni irsinin araşdırılıması 

müasir zamanda tələb olunan pluralist Avropa vətəndaşlığını  təmin edə bilər. 

Avropanın tarixi sərhədləri ve kontinental marşurutu bugün, əsrlər boyu davam 

edən mədəni mübadilə ve mədəni əlaqələrin tarixinin təsiri ilə mədəni marşrut kimi 

Avropa  Şurasının kömeyile yenidən kəşf olunmuşdur: Onlar müxtəliflikdə sülh 

şəraitində yaşamaq bacarığının aydınlaşdırılması  və Avropanın çoxmədəniyyətli 

irsinə sahib olmanı təmin edirlər. 

 

(113) Bağçalar, məktəblər, gənclər üçün klub və gənclərin yaradıcılıq qabiliyyətləri 

ilə bağlı olan fəaliyyət ocaqları ümumilikdə mədəniyyətlərarası təhsil və dialoqun 

inkişaf edə biləcəyi  əsas yerlərdir. Bunun üçün uşaqlar və  gənclər birgə 

fəaliyyətlərini inkişaf etdirmək və  əlaqədə olmaq üçün müxtəlif təcrübə  və 

bacarıqlara malik olan həmyaşıdları ilə görüşüb təcrübə mübadiləsi aparmağa 

üstünlük verməlidirlər. Gənclərin bu yerlərə axını  nə  qədər çox olsa, 

mədəniyyətlərarası dialoqun öyrənilməsində onların rolu bir o qədər səmərəli olar. 

 

(114) Mətbuat, bilavasitə dialoq üçün tənqidi mühit təqdim edir. Onlar cəmiyyətin 

mədəni müxtəlifliyini ifadə edir, mədəniyyətlərə gedən yolu asanlaşdırır və oxucu, 

müşahidəçi və dinləyicilərinin hər gün əlaqədə olmasının qarşısını ala biləcək 

müxtəlif perspektivlər üçün əsas yaradırlar. Bunun üçün, onlar şəxsi işçi 

qüvvələrinin dəyişiklik və müxtəlifliklə uyğunlaşa biləcəyinə  əmin olmalıdırlar. 

Yeni kommunikasiya xidmətləri, ictimai-şəbəkə saytları,  şəbəkə  əsaslı forum və 

“viki”  əməkdaşlıqlar digər passiv ətraf mühit dinləyicilərinin vasitəli 

mədəniyyətlərarası dialoqda iştirakına şərait yaradırlar. 

(115) Global mətbuat oxşar rola malik olan modellər kütləsini təklif edir. 

Dünyanın bütün pisliklərini üzə çıxara biləcək asanlaşdırılmış stereotipə müraciət 

edərkən belə bir mürəkkəbliklə üz – üzə  gəlmək aldadıcı ola bilər. Müxtəlifliyi 

demokrtik yolla idarə etmək bir qədər incə  işdir: o yöndəmsiz  şəkildə dialoqla 

barışmamalı  və ondan nifrət və dözümsüzlüyə  təhrik etmə vasitəsi kimi istifadə 

olunmasına mane olmalıdır.  

(116)  İdman mədəniyyətlərarası dialoq üçün onu gündəlik həyatla birbaşa 

birləşdirən mühüm potensial meydandır. Xüsusilə futbol, qlobal bir oyun kimi, son 

---