Microsoft Word White paper in azeri doc
Yüklə 0,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
məsuliyyətidir. Bu, mədəniyyətlərarası dialoq üçün bir açardır. Çünki, bu bizi başqaları haqda streotip yolla “başqası” kimi yox, həmvətən kimi düşünməyə dəvət edir. Vətəndaşlığın əldə edilməsinin sürətləndirilməsi qanuni və tənzimedici məsələ olduğu kimi həm də tərbiyəvi məsələdir. Vətəndaşlıq mülki iştirakı genişləndirərək, yeni gələnlərin özləri ilə gətirdikləri əlavə dəyərlərə öz töhvəsini verir və bu da öz növbəsində sosial birliyi daha da möhkəmləndirir.
(89) Bütün sakinlərin yerli icmanın həyatında fəal iştirakı icmanın tərəqqisinə öz töhvəsini verir və inteqrasiyanı genişləndirir. Bələdiyyədə də və ya regionda leqal olaraq məskunlaşan əcnəbilərin yerli və regional seçkilərdə iştirak hüququ, iştirakçılığın irəli sürülməsində bir vasitədir.
(90) Avropa Vətəndaşlıq Konvensiyası (1997), vətəndaşlıq ərizəsi ilə müracitədən əvvəl maksimum 10 illik müddət ilə öz ərazisində adi və qanuni məskun olan şəxslərin vətəndaşlığa qəbul olunmasının təmin edilməsini konvensiyaya tərəf olan dövlətlərə tapşırır. Bu, mənşəcə vətəndaşı olduğu ölkə vətəndaşlığının ləğvini tələb etmir. Əcnəbi uşaqların doğulduqları və yaşadığları ölkənin vətəndaşlığını əldə etmək hüququ inteqrasiyanı daha da sürətləndirə bilər.
(91) Nazirlər Komitəsi siyasi və mülki azad etmələrin səviyyəsinin artmasına, demokratik institutlara inamsızlığa, həmçinin ksenofobiya və irqçilik təhlükəsinin artmasına görə öz narahatlığını bildirdi. Hələ də Avropada qarışıq meyllər mövcuddur. Üzv dövlətlərin bəzilərində müşahdə edilən ictimai inamın yüksək səviyyəsi və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının hüquq normaları ilə dəstəklənən qərəzsiz ictimai orqanlarla, demokratik idarəçilik sisteminə əlaqələndirilməsi, iştirakçılığı irəli çəkir. Azlıqların bəzi üzvlərinin iştirakçılığının genişləndirilməsi və Sosial İnama töhvə verilməsi, mədəniyyətlərarası dialoq vətəndaş üçün demokratiyanı daha da mənalı ede bilər.
(92) Bu mənada yerli və regional dövlər orqanları həlledici rol oynayırlar.Yerli Səviyyədə İctimai Həyatda Əcnəbilərin İştirakı barədə Avropa Şurası Konvensiyası əcnəbilərin iştirakının genişləndirilməsini tələb edir . Kişi azlıq liderlərin münasib önləyici kimi təkcə ilk nəsilə baxma həvəsinin qarşısın almağa ehtiyac var. Azlıq icmaları daxilində müxtəliflik və sosial əlaqələrin tanınması və xüsusilə gənclərin cəlb olunması çox vacibdir. 4.3 Mədəniyyətlərarası biliklərin öyrənilməsi və tədris olunması (93) Mədəniyyətlərarası dialoq üçün vacib olan bacarıqlar avtomatik olaraq əldə olunmur. Bütün ömür boyu onların öyrənilməsi, tədbiq edilməsi və qorunmasına ehtiyac vardır. Dövlət orqanları, təhsil peşəkarları, vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları, dini birliklər, media və bütün təhsil təminatçıları bütün səviyyələrdə və bütün təşkilati kontekstlərdə mədəniyyətlərarası dialoqa yardım edilməsində və Avropa Şurası
tərəfindən müdafiə olunan əsas dəyər və məqsədlərin əldə olunmasında mühüm rol oynaya bilər. Xüsusilə Avropa İttifaqı, UNESCO, ALESCO və bu sahədə çalışan digər tərəfdaşlarla institusional əməkdaşlıq çox əhəmiyyətlidir.
(94) Mədəniyyətlərarası və dinlərarası dialoq və həmrəylik, qarşılıqlı anlaşma, ictimai birlik, açıq, ədalətli, tolerant və azad cəmiyyət üçün, həmçinin qadın və kişi bərabərliyi üçün demokratik vətəndaşlıq təhsili fundamentaldır. Bu, fərdə aktiv, məsuliyyətli və başqaları üçün hörmətli bir vətəndaş kimi fəaliyyət göstərməyə imkan verən müvafiq icmalar və ailələr, peşə təlimi də daxil olmaqla, formal, qeyri-formal və qeyri-rəsmi təhsil fəaliyyətini əhatə edir. Demokratik vətəndaşlıq təhsili mədəni irs və qlobal kontekstdə cəmiyyətlərin təhsili, siyasi və insan hüquqları təhsili, tarix, mülki və digər təhsili özündə birləşdirir. Bu, çoxplanlı yanaşmaları dəstəkləyir və xüsusilə düşünmə bacarığını və mədəni cəhətdən müxtlif olan cəmiyyətlərdəki həyatda özünü tənqid xarakterinin vacibliyini, münasibətlər və bacarıqlar, biliklərin əldə edilməsini bir yerdə cəmləşdirir.
(95) Dil mədəniyyətlərarası söhbətlərin aparılmasında çox vaxt maneə rolunu oynayır. Mədəniyyətlərarası yanaşma azlıqların işlətdiyi dillərin dəyərini tanıyır, lakin bununla belə azlıqların tam vətəndaş kimi fəaliyyət göstərməsi üçün həmin ölkədə çoxluğun istifadə etdiyi dilin mənimsənilməsini əhəmiyyətli sayır. Onların Avropa mədəni zənginliyinə öz töhvəsini verdiyi üçün Regional və Azlıq dilləri üzrə Avropa Xartiyası az danışılan dillərin mümkün məhvdən qorunmasına səsləyir və belə dillərin istifadəsini ayrılmaz bir hüquq hesab edir. Çoxdilçilik dəyərlərinin vurğulanması ilə eyni vaxtda, müəyyən bir dövlətdə azlıqların istifadəsində olan dillərin qorunması rəsmi dillərə və onların öyrənilməsinə olan ehtiyaca ziyan vurmamalıdır. Dilin öyrənilməsi öyrənənlərə fərdlərin streotipləşdirilməsindən yayınmağa, başqa mədəniyyətləri kəşf etməyə və başqalarına olan marağı və səmimiliyi inkişaf etdirməyə kömək edir. Dilin öyrənilməsi onlara müxtəlif sosial mənsubiyyəti və mədəniyyəti olan fərdlərə qarşılıqlı təsirin zəngin bir təcrübə olduğunu anlamağa kömək edir.
(96) Nazirlər Komitəsinin 21-ci əsr Avropa Tarixinin Öyrənilməsinə dair Tövsiyəsi şagirdlərdə, xüsusilə mübahisəli və həssas məsələlərdə şoxperspektivliyə əsaslanan açıq debat və tarixi dəlillərin araşdırılması və dialoqlar yolu ilə, informasiyanın tənqidi və məsuliyyətli tərcümə və analiz edilməsində intellektual bacarığın inkişaf etdirilməsinə olan ehtiyacı vurğulayır. Tarixin öyrənilməsi, AŞ-nın fundamental dəyərlərinin irəli çəkilməsində, keçmiş yaralara üstün gəlməkdə, etnik təmizləmə və insan haqlarının kütləvi pozulmasının, genosid, tam məhv etmə (holocaust) və insanlıq əleyhinə digər cinayətlərin təkrar və inkar olunmasına mane olmasında bir vasitədir. Bu, insanlar arasında qarşılıqlı inam və anlaşma, tanıma və barışıqda əsas faktordur. Demokratik Avropada Tarixin öyrənilməsi tolerantlıq prinsipi və milli
Yüklə 0,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|