Microsoft Word Yeni kitab A5-son docx

107 
ovqatla, ondakı radikal mövqe ilə müqayisə eləmək də olar. 
Həmin dönəmdə poetik fikrimzi zəbt edən, daha dərinlərə 
işləyən balta, kəsər indi daha çox etirazı sakit, həlim  şəkildə 
deyib keçmək ədasına verib. 
Gənc  şair Qismətin 2011-ci ildə  işıq üzü görən “Meqapolis 
hüznləri” kitabındakı şeirlər “sürətlə meqapolisə çevrilən Bakının 
yeni kodlarını,  şifrələrini nişan verir.” Qismət  şeirlərində yeni 
dünyanın, yeni insanın, yeni Bakının poetik lövhəsini yaradır. Bu 
sadəcə, təsvir etmək, az qala hamımıza tanış  mənzərələrin, 
problemlərin, lövhələrin sözdə  sərgilənməsi deyil, bu həm də 
poeziyanın yeni düşüncə, yeni poetik nəfəs orbitindən zamana 
çıxışıdır. Qismətin şeirlərində Bakının obrazı ictimai-siyasi, sosial 
müstəvilərdən  şeirə  gətirilir. Onun etiraz elədiyi yeniliyin alt 
qatında biz köhnə Bakının portretini görməyə müvəffəq oluruq. 
Qismət heç nə demədən oxucunu o qədimliyə apara bilir. Sanki 
bu nostalji duyguları misraların içinə hörülür, o qədər ki, qal-
dırılan hər layın altında bu hissləri duyub yaşamamaq olmur. 
 
Nədir səni belə qəfil dəyişən,  
De, görüm tufanmı qopub içində ? 
Sən ki, qocaldıqca lap gözəllləşən, 
Gözəl bir qadınsan şəhər cildində…  
 
Götür bu dəsmalı sil o boyanı,  
Səndən olmayana daha qoyma qol.  
Tulla geyindiyin o dikdabanı,  
Bir az balaca ol amma Bakı ol.  
 
“Deyilişin tonu, münasibətin tipi elədir ki, mətn  deklama-
siya çərçivəsindən çıxır, ittiham aktı olmur, yəni bu hər gün baş 
verən hadisələrin ruhumuzda kəsişmə yeri deyilən fikirlərə 
nöqtə qoymur, alt qatdakı dərin məzmunun üzə çıxmasına yar-
dımçı olur. Klassik şeirdəki “ikimərtəbəlik” burada da özünü 
göstərir, bir mərtəbədə seyrçi təsvir, o birində heç kəsə sırımaq 
istəmədiyin düşüncələrin. Qismətin səmimiliyi, onun hadisəyə, 
təsvirə münasibətində aydın şəkildə nəzərə çarpır.” (C.Yusifli)  

---

 
108 
Çırpmır ! üstündəki torpaqdı, gildi 
Qanmır ki, o əvvəl belə deyildi,  
Bir Allah bilir ki, son neçə ildi  
Xəzərdə üzünü yumur bu şəhər  
Hər tində ümidə bir qəbir qazan,  
 
Adama xəcalət çəkdirən şəhər.  
Şairi acından şeirlər yazan,  
Mollası villalar tikdirən şəhər  
Neyləyim sevməyə bilmirəm səni…  
 
Qismətin əksər şeirləri Bakıdan, burada müşahidə etdiyi ha-
disələrdən, yaxud içərisində yaşatdığı duyğularından, həyat, 
ölüm və dünya ilə bağlı düşüncələrindən yaranan şeirlərdir. 
Qismət bu şeirlərdə, hətta ictimai məzmunla dolu şeirlərində 
belə heç bir hay-küy salmadan sadəcə müşahidəçi mövqeyi 
tutur, naturallığın duyumunu verməyə çalışır, hadisələri, ger-
çəkləri, yaşadıqlarını  şeiri ölçüsündə, məna dərinliyində ifadə 
eləməyə nail olur. Hətta baxın, təbiətin ən gözəl hadisələrindən 
olan yağış  məfhumuna gənc  şairin yüklədiyi bəşəri çözüm nə 
qədər maraqlı və məzmunludur: 
 
Yağış səhərəcən yağsın şəhərə, 
Hamının dərdini yusun aparsın. 
Quşlar qonaq gəlsin mavi Xəzərə, 
Balıqlar evinə yosun aparsın... 
 
Ölüm qapımıza elə gəlsin ki,  
Birini alanda, biri qayıtsın... 
Uşaqların üzü elə gülsün ki,  
Mərmilər utanıb geri qayıtsın. 
 
Yağış səhərəcən yağsın şəhərə, 
Titrəsin evlərin navalçaları... 
Yağmur mələkləri enmişkən yerə, 
Verək aparsınlar tapançaları... 

---

109 
İlk baxışda yağışı təsvir və tərənnüm təəssüratı yaradan bu 
şerin mahiyyətində  təbiətə baxışımıza yeni rənglər, çalarlar 
əlavə edən, onları yeni biçim və ahəngdə  sərgiləyən motivlər 
var. Bu yenilik mahiyyətin tam ayrı biçimdə dərk edilməsi və 
bədii mətnin hər bir canlı toxumasının içində dəyişiklik yarat-
masıdır. Şerdəki vəzn, musiqilik sözün sirayət gücünü birbaşa 
hisslərimizə yeridir, ondakı mövcud assosiasiya təfəkkür tərzi-
mizi hərəkətə gətirir, daha sonra beynimizə, düşüncəmizə yeni 
məna, məzmun aşılanır, o qədər ki, oxucunu yağışın möcüzə 
yaradacağına, onu ağrılardan qoparacağına inandıra bilir. 
Qismətin  şeirlərində sosial-ictimai narazılığın ünvanı  hələ 
şəhər obrazında üzə çıxırsa, R.Rövşəndə bu kontekst vüsətlənib 
vətən miqyasını alır. Son illər Ramiz Rövşənin yaradıcılığında 
müşahidə elədiyimiz qəzəb, sərt mövqe onun demək olar ki, bü-
tün ictimai məzmunlu  şeirlərinin  əsasını  təşkil edir. Şairin 
“Təpədən dırnağa hirs içindəyəm”, “Azad qadın heykəli”, “Nə 
gündəsən, Vətən” kimi şeirlərində şairin qəzəbinin, narazılığının 
ünvanlandığı hədəflər məlumdur. Cəmiyyətin sosal ziddiyyətləri 
və neqativləri. O qədər ki, şairin hətta dilənçi bir qadını belə 
şeirinin predmetinə çevirərkən bu ziddiyyətlərin fonu, peri-
feriyanı deyil, əsas dominanat müstəvini zəbt etdiyini görürük. 
 
Mənim daş olmağa yoxdur həvəsim. 
Daş olub lap ulu Füzulinin də 
Yanında durmağa yoxdur həvəsim.  
Mən sənin yanında dururam, sənin. 
Küçənin tinində dilənən qarı. 
Başından var-dövlət yağan ölkənin 
Bəxtəvər günündə dilənən qarı. 
 
Deyirlər,  əsl  şair ruhu zamanla müxalif davranır. Ramiz 
Rövşənin şeirlərində zaman və ona müxalif davranan şair obra-
zı  şəxsiyyət və  cəmiyyət antiqonizmi şəklində üzə  çıxır. Hər-
çənd  şeir qəzəbi, aqressiyanı sevmir. R.Rövşən poeziyasının 
məzmun, mündəricə, fəlsəfə qatı həmişə bu məqamlara- cəmiy-
yət həyatına, milli insanın taleyinə, tənhalığına həssas olmuş, 
həqiqətin “Söz”ünə varmağı təqib qılmışdır:  

---

 
110 
Nə uzun çəkdi, vətən, 
dönüb sənə qayıtmaq. 
İçimin qürbətindən 
bu vətənə qayıtmaq. 
 
Hansı yolla qayıdım? 
Yolların çəpərlənib. 
Meşələrin, çöllərin, 
göllərin çəpərlənib. 
Bircə kol da qalmayıb – 
kölgəsində yatmağa. 
Bircə göl də qalmayıb – 
sularında batmağa. 
 
Ramiz Rövşənin bu şeirində vətən anlamı insan içinin çökü-
şü, dərin böhranı ilə harmonik verilir, milli-mənəvi-əxlaqi ide-
alların tənəzzülə  uğradığı yer(lər)dən, natur-fəlsəfi qatlardan 
nəşət tapır. 
 
Vətən, səni sevə-sevə 
axı necə itirdim? 
İldən-ilə səni ev-ev, 
küçə-küçə itirdim. 
 
Rəngdən-rəngə düşə-düşə 
günbəgün dəyişirsən. 
Dəyişirsən küçə-küçə, 
tinbətin dəyişirsən. 
 
Saxlamağa gücüm çatmır, 
əldən çıxıb gedirsən. 
Təzə-təzə körpülərin 
altdan axıb gedirsən. 
 
Qürbətdə yaşayan şair M.İsmayıl da vətənlə bağlı şeirlərində 
sınanmış, dəyişməz əxlaqi-mənəvi dəyərlər axtarır, amma pes-

---