Microsoft Word zahid -ders vesaiti docx
Yüklə 4,22 Mb. Pdf görüntüsü
|
153 6. Pul və məzənnə siyasətinin maliyyə sabitliyinə təsiri məsələlərini müzakirə edir; 7. Maliyyə sisteminin sabitliyi, o cümlədən bank nəzarəti məsələlərini müzakirə edir və aidiyyəti departamentlərə müvafiq göstəriş və tövsiyələr verir; 8. Maliyyə sisteminin sabitliyi ilə əlaqəli digər məsələləri müzakirə edir və aidiyyəti departamentlərə müvafiq göstəriş və tövsiyələr verir. Mərkəzi Bankın bank sektorunda maliyyə sabitliyi siyasəti aşağıdakı hədəfləri nəzərdə tutur: • Kapital adekvatlığının qorunması; • Optimal likvidlik səviyyəsinin saxlanması; • Restrukturizasiyanın həyata keçirilməsi. • Tənzimləmə və nəzarət tədbirləri artım və dayanıqlıq arasında optimal nisbətin təminatına yönəldiləcəkdir. Postböhran dövründə bank sektorunun daha stabil və dayanıqlı artım mənbələrinə söykənməsi vacib şərtdir. Bu, başlıca olaraq, maliyyə vasitəçili- yinin sağlam və uzunmüddətli iqtisadi artıma yönəlməsi zərurətini şərtləndirir. Bunun üçün bankların resurs bazasında uzunmüddətli yığım mənbələrinin, o cümlədən kapital bazarının rolunun artırılması zəruridir. Bank sisteminin stabil və təhlükəsiz inkişafının təmin edilməsi üçün tən- zimlənmə və prudensial nəzarət çərçivəsinin yeni qlobal çağırışlara adaptasiyası davam etdiriləcəkdir. Bu məqsədlə mikro-prudensial (institutlar üzərində fərdi nəzarət) nəzarətlə əhatə olunmuş riskləri daha effektiv tənzimləmək üçün bank nəzarəti üzrə Bazel Komitəsinin platformasında tövsiyə edilmiş yeni alətlərin istifadəsi imkanlarının qiymətləndirilməsinə başlanacaqdır. Bank tənzimlən- məsi və nəzarətinin təkmilləşdirilməsi üçün makroprudensial yanaşmanın gücləndirilməsi başlıca vəzifə kimi müəyyənləşdirilmişdir. Bank aktivləri üzrə ehtiyatlanma siyasətinin yeni kontrtsiklik fəlsəfə əsa- sında formalaşması son qlobal böhrandan sonra xüsusilə aktuallaşmışdır. Ə nənəvi olaraq banklar fəaliyyətlərində “protsiklik” davranışa (iqtisadi artım dinamikasının arxasınca getmək meyli) meyilli olur ki, bu da böhran zamanı zəruri ehtiyat portfelinin olmaması ilə nəticələnir. Kontrtsiklik yanaşmanın inkişafı bankların iqtisadi artım dövründə ehtiyatlı davranışını, böhran döv- ründə isə daha dayanıqlı olmalarını şərtləndirəcək. Bunu nəzərə alaraq “kont- rtsiklik-dinamik ehtiyatlanma” mexanizmləri tətbiq olunacaqdır. Mərkəzi Bank başlıca vəzifəsini makroiqtisadi və maliyyə sabitliyinin qorunmasında və bu məqsədlə pul və maliyyə sabitliyi siyasəti strategiyalarının təkmilləşməsində görür. Bu, uzunmüddətli dövrdə dayanıqlı və dinamik iqtisadi artımın başlıca şərtlərindən biridir. Dayanıqlı iqtisadi artıma nail olunmasında ölkənin ixrac potensialının tam reallaşması və diversifikasiya başlıca vasitədir. Bunun əsas şərtləri birbaşa xarici investisiyaların həcminin artırılması, kapital bazarının dərinləşməsi, institutların və insan kapitalının inkişafıdır.
154 3.6. Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankın fəaliyyətinin yoxlanılması qaydaları
Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankın “Bank yoxlamalarının həyata keçirilməsinin prosedur qaydaları” Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankı tərəfindən banklarda və xarici bankların yerli filiallarında yoxlamaların təşkili və həyata keçirilməsinin prosedur qaydalarını müəyyən edir. Mərkəzi Bank hər bir bankda ildə bir dəfə yoxlama aparır. Mərkəzi Bank təqdim edilən prudensial və bank statistikası hesabatlarının təhlili və mənbəyi məlum olan digər məlumatlar əsasında bank aktivlərinin itirilməsi təhlükəsinin yarandığı, o cümlədən bankın aktivlərinin keyfiyyətini və maliyyə vəziyyətini xarakterizə edən göstəricilərin kəskin və ya davamlı olaraq pisləşdiyi, bank öh- dəliklərinin və ya ödənişlərin icra edilməsi üçün zəruri olan likvid vəsaitlərin ə həmiyyətli səviyyədə, yaxud davamlı olaraq azaldığı, bankın idarəetmə sistemində onun prudensial idarə edilməsinə təhlükə yarada bilən halların mey- danna çıxdığı müəyyən edildikdə, habelə qanunvericiliyin pozulması faktlarının araşdırılması məqsədilə Milli Bank banklarda əlavə (planlaşdırılmamış) yoxla- malar keçirə bilər. Milli Bank, həmçinin qarşılıqlı fəaliyyət prinsiplərinə müvafiq olaraq xarici bank tənzimlənməsi və nəzarəti orqanlarının sorğularına, habelə məhkəmənin qüvvəyə minmiş qərarlarına əsasən banklarda əlavə (plan- laşdırılmamış) yoxlamalar keçirir. Bankın fəaliyyətinin yoxlanılması hərtərəfli (kompleks) və ya məqsədli (tematik) ola bilər. Bankda aktivlərin kənarlaşdırılması, bank aktivlərinin key- fiyyətini və maliyyə vəziyyətini xarakterizə edən göstəricilərin kəskin pisləşməsi, öhdəliklərin və ödənişlərin icra edilməməsi, habelə dövlət təhlükə- sizliyi baxımından çirkli pulların yuyulması, terrorizmin maliyyələşdirilməsi hallarının araşdırılması, seçki hesablarının rejiminə əməl edilməsi məsələləri ilə bağlı yoxlamalar Mərkəzi Bank tərəfindən banka əvvəlcədən xəbərdarlıq edilmədən həyata keçirilə bilər. Yoxlama qrupunun üzvləri aşağıdakı hüquqlara malikdir: banka, onun filial, şöbə və nümayəndəliklərinə, habelə onun törəmə cəmiyyətlərinə daxil olmaq və onların hesabatlarını, mühasibat kitablarını, sənədlərini, o cümlədən reqlamentini (əsasnamə, qaydalar və prosedurlar) və digər uçot yazılarını əldə etmək, yoxlamaq və onlara dair bankın və törəmə cəmiyyətinin inzibatçısı və ə məkdaşlarından izahat tələb etmək; bankın, onun filial, şöbə və nümayəndəlik- lərinin bankda mühüm iştirak payına malik olan şəxslərin, banka aidiyyatı olan şə xslərin və aidiyyatı şəxs adından hərəkət edən şəxslərin inzibatçılarından, ə məkdaşlarından və agentlərindən həmin qurumların idarə edilməsinə və cari fəaliyyətinə, o cümlədən müştərilərin əməliyyatlarına aid istənilən məsələ barəsində bütün lazımi informasiyanın verilməsini və onlara dair izahatı tələb etmək; bankdan avtomatlaşdırılmış əməliyyat və idarəedici informasiya sistem- lərinə çıxış əldə etmək; bankın inzibatçıları və əməkdaşları ilə yoxlanılan məsələlər barədə müzakirələr aparmaq.
Yüklə 4,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|