132
verilişi. Ə.Ələkbərovla müsahibə. Radio, 1958-ci il. Sonradan
həmin yazı «Ədəbiyyat» qəzetinin səhifələrində də dərc
olunub).
«Teatr insan şüumna bilavasitə nüfuz etməyə qadir olan,
mənəviyyatı saflaşdıran, onu maddiyyətdən ayırıb ruhi aləmin
gözəlliklərinə dəvət edən müqəddəs bir məkan olmaqla
yanaşı, hom də seçmə insanları özünə cəlb edən, estetik-
mənəvi aləmin qapılarını açmağa özü cəhd göstərən, zəngin
estetık zövqə və etik görüşlərə malik olan insanların
qiymətləndirə bildiyi bir məkandır. Amma «Əlahəzrət –
Teatr»ın da baş əyə biləcəyi, təslim edildiyi daha yüksək, daha
ali bir mərtəbəyə ucalmış Dövlət Radiomuz! Çünki burada
«zəng çalınanda», pərdə açılanda aktyorun, rejissorun ürəyi
həyəcanla döyünmür ki, görəsən tamaşa salonu ağzınacan
doludur, ya yox?! Buradan, bu yüksək tribunadan
söylənilənlər «Tamaşa salonu»nun əsiri deyil, əksinə ucsuz-
bucaqsız dinləyici auditöriyasını özünə ram edən, hər bir
insanın evinə, mənzilinə, idarəsinə, ən başlıcası isə ürəyinə
ünvanlanan söz sərdabəsidir -radio. Odur ki, mən səhnədə
oynanan, quruluş verdiyim, dəyərləndirdiyim bir çox
tamaşaların yenidən radioda lentə alınaraq səsləndirilməsini
hədsiz qiymətləndirirəm. Bu mənim üçün, sənətim üçün
əvəzsiz bir nemətdir ki, hardasa lap ucqarlarda, heç teatra
bəlkə də ömrü boyu yolu düşməyəcək birisi bizim aktyorların
gözəl ifasında Hüseyn Cavidi, Şekspiri dinləyib, qəhrəmanları
ilə bərabər ağlayıb-gülə bilir. Zənnimcə, estetik zövqün
yüksəldilməsində bundan böyük xidmət ola bilməz». («XX
əsr incəsənət» proqramında sənətşünas professor Mehdi
Məmmədovun söylədikləri. 1969-cu il. Müsahibəni
M.Muradxanlı aparır).
Bəli, müxtəlif vaxtlarda radionun «Ədəbiyyat və
incəsənət» redaksiyası ilə əməkdaşlıqdan zövq alan, bunu
133
hətta sənətinin zirvəsi sayan neçə-neçə tanınmış teatr, kino
rejissorunun – Adil İsgəndərovun, Mehdi Məmmədovun,
Ələsgər Şərifovun, Əliheydər Ələkbərovun, Hüseyn
Sultanovun, Səftər Turabovun, Həsən Əblucun və
başqalarının xatirələrində, səs yazılarında onlarla belə
nümunəyə rast gəlmək olar. Hələ neçə-neçə rəssam,
heykəltəraş, musiqiçi, bəstəkar, yazıçı, alim, aktyor, ifaçı,
xanəndə – söz-sənət ustasının radionu ikinci ata ocağı, sənət
məbədi adlandırması faktını da unutmasaq, radionun bu yöndə
proqramlarının xalqın həyatında «mənəviyyat universiteti»,
«mədəniyyət akademiyası» rolunu oynadığını tam məsuliyyəti
ilə söyləmək olar.
Bu gün radionun «Ədəbiyyat və incəsənət» redaksiyası
radionun keçdiyi 80 illik yolda qazanılan zəngin təcrübə və
əvəzsiz səs xəzinəsi ilə öz verilişlərinə hər mənada gözəllik
çalarları qatmaq imkanını qazanıb. «Sabaha gedən yol
dünəndən keçir» – deyən müdriklər qətiyyən yanılmır.
Radiomuzun bu günü də, sabahı da məhz o dünənki böyük,
möhtəşəm yoldan bəhrələnərək yaşayır, sevilir, dinlənilir.
Azərbaycan xalqının çoxəsrlik tarixini, azadlığa doğru
əsrlərdən bəri keçmiş olduğu mübarizlik, yenilməzlik yolunu,
eləcə də zəngin-mənəvi dəyərlərini öz proqramlarında zaman-
zaman gözəl, axıcı, saf bir dillə – ana dilimizdə dinləyicilərə
çatdıran bədii verilişlərimiz sovet dövrünün pafoslu hay-
küyündən, hər şeyi çəhrayı rəngdə görmək ənənəsindən çox
uzaq olub həmişə. Məhz bunun nəticəsidir ki, insanlar ən çətin
vaxtlarında hər yandan əlləri üzüləndə tək Azərbaycan
radiosuna pənah gətiriblər. «Ədəbiyyat və incəsənət»
redaksiyasının (vaxtilə «Ədəbi-dram») hazırladığı «Bulaq»,
«Molla Nəsrəddin», «Sabahınız xeyir», «Ana dili», «Hekayə
axşamı», «Radio teatrı», «Teatr mikrofon qarşısında»,
«Sənətkar və sənət», «Xatirələr, memuarlar, portretlər» kimi
134
verilişlərində onları narahat edən suallara cavab arayıb, ən
çətin anlarında özlərinə fikir ortağı biliblər radionu.
Azərbaycan Dövlət Radiosunun yaranmasının 80 illiyini
qeyd etməyə hazırlaşdığımız bu günlərdə radionun
«Ədəbiyyat və incəsənət» redaksiyası öz sələflərinin keçdiyi
şərəfli ömür yoluna nəzər salmaq, radioda irili-xırdalı xidməti
olan hər kəsin xatirəsini anmaq, yaşatmaq naminə silsilə
verilişlər hazırlayır. Bu verilişlərin hər yeni qonağı yaddaşları
yenidən çözələyir, ən incə məqamlara işıq tuta bilirlər.
İyirminci yüzilliyin yetmişinci illərindən başlayaraq bu
günə qədər burada xidmət göstərən bir bölük insanın taleyinə
səs xəzinəmizi zənginləşdirməklə yanaşı, həm də əsrin son on
illiklərində xalqın yenidən yaşadığı azadlıq mücadilələrini, ilk
müstəqillik illərinin uğur və çətinliklərini, eləcə də təcavüzə
məruz qalmış ana torpağımızın qan qoxuyan göz yaşlarını
yaşayıb-yazmaq, bu acını ürəkdən keçirərək bədii ədəbiyyatın
bu yöndə yaranan nümunələrini, eləcə də publisist
düşüncələri, jurnalist təhqiqatlarını efirdə səsləndirmək nəsib
oldu. Yəqin ki, uzun illər ötəcək, məhz bu müharibə dövrü
ədəbiyyatının, azadlıq mücadiləsi qurbanlarının xatirəsini
əbədiləşdirən poema, esse və tamaşaların araşdırıcıları eynən
bizim kimi bu yöndə xidməti olan insanların kimliyi, yazıb-
yaratdıqları ilə maraqlanacaq, onları əbədiləşdirməyə
çalışacaqlar. Radionun taleyindən keçən insanların, öz
taleyində radionu yaşadan insanların tarixçəsi isə yenə də
burada qorunan lent yazılarında aranacaq.
…Beşiyi başında Üzeyir Hacıbəyovun, Məmməd Səid
Ordubadinin, Cəfər Cabbarlının dayandığı, daha sonralar bu
estafeti xalq yazıçısı Sabit Rəhmanın, Seyfəddin Dağlının,
Hikmət Ziyanın, Bayram Bayramovun, Nəbi Xəzrinin, Rauf
İsmayılovun, Anarın, Davud Nəsibin, Əlisa Nicatın, Ağasəf
Axundovun, Cəlal Bərgüşadın, Nahid Hacızadənin, Vidadi
Dostları ilə paylaş: |