172
xadimi İsmayıl Hacıyev, 1995-ci ildən indiyədək əməkdar
incəsənət xadimi Yaşar İmanov kollektivə rəhbərlik edir.
Dünya şöhrətli sənətçilərdən Ağakərim Əliyev, Böyükağa
Sadıqbəyov, Məmməd Orucov, Yaqub Hacıyev və bir çox
başqaları uzun müddət bu orkestrdə fəaliyyət göstəriblər.
* * *
Xor. Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio
Komitəsinin Xor Kollektivi 1936-cı ildə dahi bəstəkarımız
Üzeyir Hacıbəyov tərəfindən yaradılıb. Kollektivin ilk bədii
rəhbərləri Cahangir Cahangirov, Əhəd İsrafilzadə olub. 1948-
ci ildən bu günədək xora əvvəllər kollektivdə xormeyster kimi
fəaliyyət göstərən respublikanın xalq artisti Ramiz
Mustafayev rəhbərlik edir. Xor fəaliyyətə başladığı illərdə
Azərbaycan xalq mahnılarının, Azərbaycan bəstəkarlarının
əsərlərinin ilk ifaçısı olub. Kollektiv Azərbaycana bir çox
tanınmış sənətçilər töhfə verib. Onlardan SSRİ xalq artistləri
Zeynəb Xanlarova, Lütfiyar İmanov, Firəngiz Əhmədova,
respublikanın xalq artistləri Gülağa Məmmədov, Mobil
Əhmədov, Şahlar Quliyev, əməkdar artistlər Firudin
Mehdiyev, Faiq Mustafayev, Yaşar Səfərov, İdris Mehdiyev,
artistlərdən Anatollu Qəniyev, Nərminə Məmmədova, Əbülfət
Nəzərov, Sahib Kərimov, Mehman Hacıbəyov və başqalarının
adlarını sadalamaq olar.
Böyük Vətən müharibəsi illərində kollektivin ifasında
vətənpərvərlik mövzusunda bir çox əsərlər səslənib. Vasif
Adıgözəlov, Ramiz Mustafayev, Emin Sabitoğlu, Şəfiqə
Axundova, Hacı Xanməmmədov, Ramiz Mirişli, Sərdar
Fərəcov və digər bəstəkarların oratoriyaları, kantataları,
vokal-simfonik poemaları və əsərləri xor kollektivi tərəfindən
yüksek məharətlə ifa olunaraq lentə alınıb.
173
Qarabağ müharibəsinə həsr olunmuş “Salatın” (sözləri
Nəbi Xəzrinin), “Bu qan yerdə qalan deyil” (sözləri Məmməd
İsmayılın), “Haqq səninlədir”, “Azərbaycan” (sözləri Hikmət
Ziyanın) və Vasif Adıgözəlovun “Qarabağ”, “Çəkin
Qarabağdan qara əlləri” oratoriyaları da xor kollektivi
tərəfindən məharətlə ifa olunub.
* * *
Estrada-simfonik orkestri. Azərbaycan Dövlət
Televiziya və Radio Komitəsinin estrada-simfonik orkestri
1956-cı ildə yaranıb. Qısa müddət ərzində fəaliyyət göstərən
orkestrin ilk təşkilatçısı, məşhur saksofonçu, respublikanın
xalq artisti Tofiq Əhmədov olub.
1967-69-cu illərdə bu orkestrin nəzdində “Qaya” vokal
kvarteti, 1971-ci ildə isə Vaqif Mustafazadənin rəhbərliyi ilə
“Sevil” vokal-instrumental ansamblı yaradılıb. 1975-ci ildə
orkestr “estrada-simfonik orkestri” statusunu alıb. 1979-83-cü
illərdə Əziz Əzizov, 1983-90-cı illərdə böyük musiqiçi Rafiq
Babayev, 1990-98-ci illərdə Faiq Sucəddinov, 1998-2002-ci
illərdə pianoçu-aranjemançı Eldar Rzaquluzadə orkestrin bədii
rəhbəri olub. 2002-ci ildən etibarən orkestrin bədii rəhbəri
saksofonçu Akif Süleymandır.
Orkestr bir sıra ölkələrdə respublikamızı layiqincə təmsil
edib.
SSRİ xalq artisti Müslüm Maqomayev Moskvanın
Ostankino studiyasında ilk dəfə bu orkestrlə çıxış edib.
Respublikanın xalq artistləri Oqtay Ağayev, Flora Kərimova,
İlhamə Quliyeva, Mirzə Babayev, Mübariz Tağıyev, əməkdar
artist Brilyant Dadaşova, artistlərdən Firəngiz Rəhimbəyova,
musiqiçilər Səyavuş Kərimi, Cəmil Əmirov, Rauf Sultanov və
başqaları orkestrin solistləri olublar.
174
* * *
“Bənövşə” uşaq xoru. Azərbaycan Dövlət Televiziya
və Radio Komitəsinin “Bənövşə” uşaq xoru 1958-ci ilin
sentyabr ayının 15-də bəstəkar Əfsər Cavanşirovun rəhbərliyi
ilə yaradılıb.
“Bənövşə” uşaq xorunun repertuarında Azərbaycan və
eləcə də dünya bəstəkarlarının əsərləri yüksək səviyyədə ifa
olunur.
Keçən əsrin 70-ci illərində kollektiv bəstəkar və dirijor
maestro Niyazinin rəhbərliyi altında ölkəmizdə və
respublikamızın hüdudlarında məktəblilərin mahnı
festivallarında iştirak edib, qastrollarda olub.
Bir çox sənətkarlarımız ilk dəfə səhnəyə öz kövrək
addımlarını məhz bu kollektivdən atıblar. Onlardan SSRİ xalq
artisti Xuraman Qasımova, xalq artistləri Flora Kərimova,
Mələkxanım Əyyubova, əməkdar artistlər Nisə Qasımova,
Akif İslamzadə, Firuzə İbadova, Azərin və başqalarını qeyd
etmək olar.
23 iyun 2006-cı il
175
DÖVLƏTÇİLİK, MİLLİLİK, MÜASİRLİK
Bu il Azərbaycan radiosunun 80, televiziyasının 50 yaşı
tamam olur. Əslində bu əlamətdar tarix cəmiyyətin
məlumatlandırılması, milli-mənəvi oyanış, xalqın
maarifləndirilməsi sahəsində bütöv bir mərhələ təşkil edir. Bu
gün elə bir ev tapılmaz ki, orada radio və televiziyanın təsiri
hiss olunmasın. Yarandığı gündən əsrin möcüzəsi kimi qəbul
edilən radio və televiziya informasiya sahəsində liderliyini bir
an da əldən verməmişdir.
Keçmiş sovetlər birliyində xalqın dünyagörüşü və bədii-
estetik zövqünün formalaşmasında əsaslı rol oynayan radio və
televiziya (RTV) Azərbaycanda da şərəfli inkişaf yolu keçmiş,
milyonların tribunasına çevrilmişdir. Əslində RTV canlı bir
orqanizm kimi çoxlarının yaddaşında obrazlaşmış, kömək,
təsəlli, arzu, dilək ünvanına çevrilmişdir. Azərbaycan radio və
televiziyasının tarixinə kiçicik ekskurs bəs edər ki, insanların
həyatında RTV-nin qeyri-adi rolu aydın olsun.
Ekran və efir insanların ilk müəllimi olmuş, sonralarsa
qiyabi xalq universitetlərinə çevrilmiş, ucsuz-bucaqsız ölkənin
əsas informasiya şəbəkəsi kimi xalqla dövlət arasında körpü
rolunu oynamışdır. Eyni zamanda, insanların arzu və
düşüncələrinin, bədii-estetik meyarların və yaradıcılığın
kütləviləşməsində təşəbbüskar kimi çıxış etmiş, istedadlı
insanların cəmiyyətdə seçilib tanınmasına şərait yaratmışdır.
Bununla da teleradiomuz milli-mənəvi dəyərləri təbliğ
etməklə kollektivçilikdən fərdiliyə, kütləvi əxlaq, xarakter,
xalq psixologiyasından milli dirçəliş, oyanış düşüncəsinə qol-
Dostları ilə paylaş: |