Microsoft Word ?Ziz? C?F?Rzad?docx
Yüklə 3,13 Mb. Pdf görüntüsü
|
__________________Milli Kitabxana_________________ 120
-Onda sizi və bütün musiqi dostlarını bu nadir səs və nəfəslə təbrik edirəm... Amma məni əfv buyurun, xahişim özgədir sizdən... Mahmud ağa heç bir çətinlik qarşısında durmayan və heç bir ağır, ciddi işlə özünü yormaq istəməyən adamlar kimi əlini cəld gözünün üstünə qoydu: -Nə işin olsa, mənim, bax, bu gözlərim üstə... -Gözlərin var olsun. -Amma mən ölüm, nə deyirsən eləyim... ancaq çox dərinə çəkmə, qəmlə- kədərlə danışma. Yaxşımı? Onun gözlərində elə bir ifadə var idi ki, Seyyidi gülümsətdi; əlini dostunun çiyninə qoydu: -O da mənim gözlərim üstə... -Ay sənin gözlərin var olsun. - Hər ikisi bu tələsik deyilmiş təkrarlara güldülər... Şair qəlbində: "Neyləmək olar, sənin də yaradılışın belədir, musiqidən başqa nə varsa, mənə haram olsun - deyənlərdənsən! Musiqi sənin Leylin, sən musiqinin Məcnunusan. Və ondan başqa, yəni Leylimdən özgə nə varsa, mənə haramdır demisən..." Plovlar da yeyildi, ovşarlar da içildi... Mahmud ağanın "Şuşa balası" adlandırdığı cavan xanəndə oxumağa başladı. Bu nazik vücudlu, uca-boylu, top birçəkli, əsmərüzlü bir cavan idi, əynində qara çuxa, çit köynək, başında ağ quzu dərisindən papaq vardı. Dəfı dizlərinin üstünə qoyub, sağ qolunun dirsəyi ilə dəfə dayaq vermiş, qumral gözlərini yumub oxuyurdu... Musiqini bu cavan təkcə ifa eləmir, ona bütün varlığı ilə dalırdı... Seyyid əvvəlcə seyr edirdi. Az sonra gəncin səsindəki qəribə, çox həzin və dərin kədər dolu sızıltı onun varlığına işləməyə başladı, elə bil ürəyini yerindən çıxarıb, bu səslə birlikdə harasa incə nəvalar, iniltilər ucalan bir aləmə apardılar... Bu yerdə insanların, bütün məzlum bəşərin göz yaşları, ah və əninləri toplanmışdı... Bu yerdə bütün yazıq, əzilən adamların yalnız ürək dərdlərini, arzu və istəklərini deyil, məhz faciəli talelərini səhifə-səhifə, vərəq-vərəq çevirib oxuyurdular... Şair heyrət etməyə belə macal tapmayıb bu dərdlərin tərcümanı olan səsin ecazına vuruldu... Özünü unutdu... Ona elə gəldi ki, kədər, ələm yaşları gözlərindən içəri, qəlbinə gilələnməyə başlayıb, axır, hey axır. Birdən musiqidəki nidalar, ahənglər dəyişdi, "Şuşalı balası"nın səsində indi kədər, hicran deyil, bu qəmləri törədənlərə, bu faciələri yaradanlara qarşı bir üsyan, bir etiraz ucalırdı. Bu səs getdikcə qüvvətlənir, güclənir, axan bir şəlalənin, təlatümə gələn bir ümmanın coşqun
__________________Milli Kitabxana_________________ 121
uğultusuna çevrilməyə başlayırdı. Onunla birlikdə şairin də ürəyinə ümidlər dolmağa, göz yaşları qurumağa, azadlığa, ucalara, əngin səmalara uçmağa, ucalmağa başlayırdı... Qəribə idi... elə bil bir az bundan əvvəl onun qəlbinin içərisinə, köz üstündəki kababın yağı təki gilələnən göz yaşları heç yox imiş... O elə azadlıq dolu, həyat dolu, şəlalə, ümman bir aləm imiş... Yavaş-yavaş şairin üzü gülməyə, qəlbinə ümid və fərəh enməyə başladı... Sarəncin yeni xalları hamını valeh etmişdi. "Afərin, əhsən" səsləri məclisi titrətdi, musiqi həvəskarları, musiqi biliciləri yığılan bu məclisdə Mahmud ağanın sarəncdə etdiyi yeniliklərə xüsusi qiymət verib, onun muğama gətirdiyi təzə, tər xalları, tərtibi böyük bir fərəh və iftixar hissilə, sevinclə qarşıladılar. -Afərin, cənab Mahmud ağa, sizin bu tərtib xoş və ürəyəyatandır... Mahmud ağa təvazökar və utancaq bir sima ilə dilləndi: -Mənim xidmətimi o qədər də yüksəltməyin, iş onu tarda səsləndirən barmaqlarda və nəva ilə oxuyan bu cənabların bacarığındadır... - deyə çalğıçılardan tarzəni və "Şuşalı balasını" göstərdi. Tarzən dizi üstünə qalxıb dedi: -Cənab Mahmud ağa, məni əfv buyurun, mən ifaçıyam, amma birincilik bu sarəncdə sizə məxsusdur. Əgər mənim də musiqidə anlayacağım bir şey varsa, o da budur ki, sizin bu muğama əlavələr, onu elə dəyişib ki, elə bil əvvəlki sarənci çalmıram; o daha xoş, daha həzin və ürəyə yatan olub, mənə elə gəlir ki, qadirdən musiqi sevənlər bu muğamı bundan sonra "Mahmud ağa sarənci" adlandırsınlar gərək... Məclisdən yeni bir nida "əlbəttə, afərin" səsləri qopdu... Mahmud ağa daimi qaydasınca bardaş qurub oturduğu halda, əlinin altındakı tarı sığallayır və balaca oğlu Cavad bəyə baxırdı: "Gorəsən, o da muğamı mən istəyən kimi oxuya biləcəkmi? Səsi pis deyil, babətdir... Amma hələ uşaqdır, həya ilə gizlin-gizlin oxusa da, arabir eşidirəm... Xanəndə olmayacaq, amma musiqini əməlli-başlı xoşlasa bəsimdir..." Şair isə bir az öncə qəlbinə əvvəl kədər, sonra ümid dolu bir fərəh dolduran muğamın təsirilə artıq özünü ələm dünyasında deyil, mey, sevinc, fərəh dünyasında hiss edirdi... "Yaxşı ki, artıq "Ümmü!-xə-baisə" vida elemişik, yoxsa bu saatda yeri idi deyəsən ki: Nə bu gün bağda yarım, nə meyim var mənim? Seyri-gülzardə bihudə neyim var mənim?
Sizi tari, yetirin piri-xərabata məni Ki, bu gün saqi əlindən gileyim var mənim.
__________________Milli Kitabxana_________________ 122
Mənə məcuni-meyi-ləli dəvadır, saqi ki, qəmi-hicr ilə cismimdə keyim var mənim.
Can sənin, cism sənin, əmr sənin, fel sənin, Cümlə sənsən, bu arada nə şeyim var mənim.
Məni Seyyid təki çək guşeyi-meyxanələrə, Artırır qəm dəxi məsciddə neyim var mənim?!
O, əlini geyməsinin altından qoltuq cibinə uzatdı, bayazını çıxaran təki elə bil sehrkarın işarəti ilə əlinin altında Şirazi qələmdan hazır oldu. Şair məclisə çəkən qəfil sükutdan da bixəbər idi. O gülümsəmiş dodaqları, maraq və həvəslə baxan gözləri, sükut işarəsilə dodaqlara qoyulan barmaqları, ehtiyatla məclisdən stəkan- nəlbəki yığışdıran nökərləri görmürdü... 0 yazırdı... Yazdıqca da gözlərinin önündə əziz cizgiləri silinməkdə olsa da doğma, çox doğma bir sima canlanır, mələk kimi başı üzərində qanad çalır, əllərini gah onun çiyinlərinə, gah yazıya tərəf enmiş gözlərinin qapaqlarına təmas etdirərək deyirdi: "Bəli, belə yaxşıdu-, şairim, qoy sənin tərəb, eyş-nuş həvəsin, cismani tələbdən çox ruhani tələbə çevrilsin, qoy sənin cismani "ümmül-xəbais" arzuların Məhz qəzəllərində tərənnüm olunsun! Nəfsini isə qoru! Xalqın, millətin, onların xırdaca balaları, bədbəxt həmvətənlərinin gələcəyi olan övladi-vətən üçün qoru!.. Hərənin alınma bir şey yazıldığı doğrudursa,sənin də alnına bu yazılıb! Qoy adın bu qəzəllər üçün nə yamanlığa çəkilir-çəkilsin, təki, şürb dilinə dəyib, məcazını korlamasın və saf arzu -əməllərinə mane olmasın... Şairim, yaz, yaz!" Pərilər soltanının incə barmaqları alnına toxunar kimi oldu, xəfıf nəfəsi, sübhün incə mehi, nəsimi kimi dodaqlarında, gicgahlarında, yanaqlarında gəzdi... Şair son məqtə' bəndini də yazıya keçirən təki, yuxudan ayılanlara məxsus bir xumarlıqla gözlərini ətrafına dolandırdı... -Hə, mübarəkdir, Ağa, verin, lütfən görək nə yazdınız? Mahmud ağa Rza bəyin bu xahişinə qarşı əlini havaya qaldırdı: -Yox, yox, bu qəzəldi. Qəzəldimi, Ağa, səhv eləmirəm ki? Artıq özünə gəlmiş şair təvazökarlıqla gülümsəyərək dilləndi: -Bali... qəzəldi...
Yüklə 3,13 Mb. Dostları ilə paylaş:
|