Nəzakət Əliyeva
70
Belə
bir
dərslik
Azərbaycan
dilini
öyrənmək
ermənilərin gəlmə olduqlarını, onların dillərinin heç
kəsə lazım olmadığını təsdiqləyir.
Ümumiyyətlə, bu «Müntəxəbat...» təkmilləşdiril-
miş şəkildə lüğətlə birlikdə professorları «razı sala
bilməsə də», təkrar nəşrinə icazə verilməsə də, hər
halda Təbriz nəşrindən Gəncə, Şuşa, Naxçıvan,
Ordubad, Nuxa, Şamaxı, Cəbrayıl, Kürdəmir, Qazax,
Bakı, İrəvan mahalının azərbaycanlılar yaşayan
Çobankərə
1
Qaçaparaq (Xoçaparaq-N.Ə.) Mehmandar,
Xatınarxı, Cəfərabad, Sərvanlar, Böyük Vedi, Qəmərli,
Uluxanlı, Kolanlı, Ağcaqışlaq, Ağhamzalı, Qarğabazar,
Gürcüstanda Məngilis, Borçalı və başqa kənd
məktəblərində istifadə olunurdu.
____________________________
1. Ehtimala görə Peçeniklərin bir qolu Çoban (Çobanilər) adlanırdı. Cənubi
Qafqazın Rusiya-tərəfindən işğalından sonra bu eldən 200 ailə İrana
köçürülmüşdür. İrəvan əyalətində Böyük Çoban-Qara, Kiçik Çoban-qara
kəndləri Türkiyənin Arazqırağı kəndləridir.
Mirzə Şəfi Şərq-Qərb araşdırmalarında
71
QAFQAZDA MİRZƏ ŞƏFİ
AVROPADA FRİDRİX BODENŞTEDT
Mən aşiqəm bel bağla
Ağ kəmərlə bel bağla
Nə yada sirrini ver
Nə namərdə bel bağla.
Hər şey Mirzə Şəfinin ölümündən sonra başladı.
Əgər 1844-cü ildə F.Bodenştedt “Mən İrəvandan
qayıtdığım zaman Mirzəyə bir para kiçik hədiyyələr
gətirmişdim. O, dostluq xatirəsi olaraq mənə öz əlilə
yazılmış şeirlərindən mürəkkəb dəftərini bağışladı.
“Ağılların açarı” sərlövhəsilə yazılan bu dəftərdə
bizim müəllimin dünyagörüşünü ifadə edən həkimanə
sözlər,” uzun mühakimələr vardı. Bu şeir dəftərçəsinə
o bir müqəddimə də yazmışdır». Müqəddimədə
oxuyuruq:
«... Şagirdim və dostum Bodenştedt əfəndinin
mükkərər rəca və iltimasına görə mən Mirzə Şəfi ona
qəsidə, qəzəl, mürəbbat və məsnəvilərdən ibarət olan
öz məcmuəyi-asarımı hədiyyə edirəm».
1
1.Müxtəsər Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi. (II cild). Bakı, 1944. səh. 41.