MühaziRƏ-1 Kütlə mübadiləsi.Ümumi məlumat, növləri. Kütləötürmənin əsas tənliyi

Dalton qanununa görə qaz qarışığının parseal təziqi (p_i )sistemin ümumi təziqi (P) ilə onun qaz qarışığındaki mol payı( y_i ) hasilinə bərabərdir.
Henri qanunu – bu qanuna əsasən durulaşdırılmış məhlullar üçün riayət edilir və bu qanuna əsasən müəyyən miqdarda məhlulda həll olan qazın miqdarı həmin komponentin məhlul üzərindəki parsial təzyiqi ilə düz mütənasibdir yəni ;
p_i = K_ix_i (4.7).
Burada x_i- verilmiş qazın məhluldakı qatılığı; k_i – qazın və həlledicinin temperaturundan, eləcə də təbiətindən asılı olan sabit kəmiyyətdir.
(4.7) tənliyini Dalton qanunu (: p_i =Py_i ) ilə birləşdirsək:
Py_i = K_ix_i ; və y_i = x_i = H_i x_i
Burada H_i – Henri sabiti, K_i – verilmiş komponentin faza tarazlığı sabitidir və doymuş buxar təzyiqinin (P_i) , qarışığın ümumi təzyiqinə (P) olan nisbətinə , yəni; K_i= bərabərdir.
Raul qanunu – maye məhlulunda olan hər hansı i komponentin buxarının parsial təzyiqi (p_i ) məhluldakı temperaturda həmin i komponentinin doymuş buxarlarının P_i təzyiqi ilə komponentin maye fazadaki mol. qatılığı (x_i ) hasilinə bərabərdir, yəni: p_i = P_ix_i (4.6)
Fazaların tarazlığı sabiti və ya kompanentin paylanma əmsalı (k) faza tarazlığı halını xarakterize edən əsas parametrlərdən biridir..
( 4.10 ) (P_i x_i = Py_i) tənliyindən: = = k (4.11)
Başqa sözlə faza tarazlığı sabiti (k) komponentin baxılan anda buxar fazadaki tərkibinin maye fazadaki tərkibinə və ya həmin komponentin doymuş buxar təziqinin sistemin ümumi təziqinə olan nisbətidir. K-nın qiyməti ya (4.11) əsasən, yaxud sorğu kitabından verilənlərə əsasən tapılır. Normal quruluşlu karbohidrogenlər üçün k-nın qiyməti De-Prister diagramında verilir. K-nın qiyməti temperatur, təziq, komponentin və mühitin xassələrindən, eləcədə komponentin tərkibinin ifadə üsullarından asılıdır.