MühaziRƏ-1 Kütlə mübadiləsi.Ümumi məlumat, növləri. Kütləötürmənin əsas tənliyi

a)M nöqtəsi üçbucaq dioqramının daxilindədir.
b)M nöqtəsi üçbucaq dioqramının xaricindədir.
Bu halda S₁ ,S₂ və S₃ nöqtələri uyğun R₁M, R₂M və R₃M düz xətt parçalarını əks mütənasib olan hissələrə bölür, yəni:
= ; = ; = : (15.3).
M kəsişmə nöqtəsi üçbucaq dioqramının xaricində də, ola bilər(şək.15.2.b).
Nəticə-3: A və B komponentlərindən ibarət F məhlulu olduqda, onda F məhlulu və L həledicisindən ibarət olan istənilən qarışıq LF xətti üzərində yerlləşəcək. Başqa sözlə A və B komponentlərindən ibarət olan başlanğıc qarışığın (F-in) bütün məhlulları və L komponenti LF düz xətti üzərində yerləşən nöqtələrlə müəyyən edilir(şək.15.3).Göründüyü kimi A və B komponentlərindən ibarət olan N qarışığının həlledici ilə durulaşdırılması zamanı ilkin komponentlərin miqdarlarının nisbəti sabit kəmiyyət olacagdır, yəni:
= = const. Bu ifadə şəkildən göründüyü kimi üçbucaqlarin oxşarlığından yazılır.

L

A F B
Şəkil 15.3. Üçbucaq dioqramında üçüncü nəticə.
Buna görə də F nöqtəsindən N nöqtəsinə yerdəyişməyə F məhsuluna uyğun miqdarda L komponentinin əlavə olunması kimi baxa bilərik. Əsas xassəyə uyğun olaraq bütün belə məhlullar LF düzxəttinin üzərində olacaqdır. Bu halda A və B komponentləri arasında nisbət dəyişməz qalacaqdır və başlanğıc F məhlulu sistemində komponentlərin nisbəti bərabər olacaqdır.
Əyər N nöqtəsi L nöqtəsinə tərəf yerini dəyişərsə bu başlanğıc sistemin üçüncü L komponenti ilə sonsuz olaraq qarışdığını göstərir ki, nəticədə x_L=1 və x_A=x_B=0 alına bilər. N nöqtəsi F nöqtəsi ilə üst-üstə düşərsə ,onda üçüncü komponent L, məhluldan tamami ilə ayrılmış hesab edilir.Bu halda qarışıq yalnız A və B komponentlərindən təşkil olunmuş hesab edilir,yəni x_L=0 .
Yuxarıda göstərilən nəticələrə əsasən üçbucaq dioqramı ilə ekstraksiya prosesinin hesablanması kifayət gədər sadələşdirilir.