MühaziRƏ-1 Kütlə mübadiləsi.Ümumi məlumat, növləri. Kütləötürmənin əsas tənliyi

Keçid dütsurları:
Qeyd etdiyimiz qatılıqlar vahidlərindən digərinə keçirilməsi üçün əsasən aşağıda göstərilən iki tənlikdən istifadə edilir: N_i = (1.6) , ρ_i = (1.7)
Burada: ρ_i – komponentinin sıxlığı,
M_i- i komponentin 1mol.- un molekul kütləsi, N_i- i komponentinin mol sayı,
g_i – i komponentinin kütləsidir.
Mol payı ilə kütlə payı arasında müəyyən qarşılıqlı əlaqə var. (1.7)-tənliyini nəzərə alsaq, onda
= = : Surət və məxrəci g - ə bölsək alarıq.
= = (1.14) = x_i qəbul edilir.
Və ya, x_i = = =
Analogi olaraq kütlə payı ilə həcm payı arasında əlaqəni (1.13) tənliyini nəzərə alsaq ,yazarıq:
ρ_i = və g_i = ρ_i V_i qiymətini yerinə yazsaq alarıq:
x_i = = Surət və məxrəci V -ə bölsək alarıq: x_i = = (1.9)

Tərkibin ifadə üsulları – 2-ci variantda izah.
Çəki ( kütlə) tərkibi : Adətən texnikada tərkib çəki payı (yaxud çəki faizi) ilə ifadə edilir. Verilmiş fazada komponentin çəki payı , onun çəkisinin bütün fazanın çəkisinə olan nisbətini göstərir. Fazaların kütləsini G, onda olan A, B, C, ... komponentlərin kütlələri uyğun olaraq G_A , G_B , G_C ..., ilə göstərsək çəki payı bu halda belə yazılıar: a_A = ; a_B = ; a_C = .... (1.7)
Burada a_A + a_B + a_C +..... = 1
Mol payı : Bir çox hallarda tərkiblər mol. payı ilə ifadə edilir.Verilmiş fazada komponentin mol. payı , onların hər birinin bu fazadakı kilomol sayının ümumi kilomol sayına olan nisbətini göstərir. Əyər fazada cəmi n kilomol varsa və A,B,C,...komponentlərinin kilomollarının sayı n_A , n_B , n_C,....., olarsa , onda komponentlərin molyar payları aşağıdakı kimi olar:
x_A = ; x_B = ; x_C = .... (1.8)