MühaziRƏ-1 Kütlə mübadiləsi.Ümumi məlumat, növləri. Kütləötürmənin əsas tənliyi

Tərkibin kütlə(çəki) payı ilə ifadə edildikdə verilmiş fazadakı komponentin kütləsinin (çəkisinin) bütün faza kütləsinə olan nisbəti şəklində göstərilir. Kütləmübadiləsində azı iki faza olduğundan, hər-hansı bir fazanın (maye) i komponentinin tərkibini x_i ilə və digər fazadakı(buxar) tərkibini y_i ilə göstərək. Bütün fazaların kütləsini g , tərkibində olan kommponentlərin kütləsini g_i ,( i= 1 , 2, . . . , n ) və n- qarışıqdakı komponentlərın sayı olarsa, onda komponentlərin kütlə payı (kütlə qatılığı) aşağıdakı kimi yazılar:
x_i = = (1.1) və analogi olaraq y_i = = (1.2) yazariq.
= =1 və = =1
Kütlə payı x_i ( y_i) - komponentin g_i (G_i) kütləsinin , sistemi təşkil edən ümumi g (G) faza kütləsinə olan nisbətinə bərabərdir.
Mol payı - çox vat tərkib mol. payı ilə də ifadə edilir ki, bu da komponentin verilmiş fazadakı kilomol. sayının həmin fazadakı ümumi kilomolların sayına olan nisbəti şəklində göstərilir, yəni; mol payı x_i¹ – komponentin sistemdəki mol sayının ümumi fazanın mol sayına olan nisbətidir.
= = (1.3)
komponentin maye fazadakı mol payı, N_i – i komponentinin mol sayı, N = ∑N_i sistemi təşkil edən fazanın ümumi mol. sayıdır. Buxar faza üçün də, mol. payı yuxarida göstərilən ifadəyə uyğun analogi olaraq yazılır.
Həcm payı – sistemdəki V_i komponentinin həcminin, sistemin ümumi həcminə (V) olan nisbətinə bərabərdir, yəni : v = = (1.4)
Nisbi kütlə payı - A və B komponentlərindən ibarət sistemdəki istər A və istərsə də B komponentinin kütlə paylarının nisbətinə deyilir. x_A = x_B = (1.5)
Uyğun olaraq nisbi mol. və nisbi həcm payları da oxşar qayda ilə müəyyən edilir.