Hajm-o’lchov-masofa bildiruvchi sifatlar. Bunday Qayd etilgan sifatlardan ba’zilari hayvon va predmetlarning belgisi uchun ham qo’llanishi mumkin: Usha mayi b turna cholning qo’lida. shifo topib yana o’z karvoniga qo’shilganini bilarmikin (Said Ahmad). Juda xunuk ish bo’pti («Mushtum»).
Jismoniy yoki fizik holatlarni ifodalovchi sifatlar: bardam, baquvvat, tetik, yosh, keksa, kari, ojiz, nimjon, zaif. Keksa vrach sil haqida... gaplashardi (SH a r o f Rashidov).
Bunday sifatlarni predmet belgilarini ifodalash uchun ham qo’llash mumkin: Oqsoqol hovliga, keksa tut shoxlari engashib turgan tunuka tomga suqlanib birma- bir qarab chщdi (S a i d A h m a d).
Ruhiy holatni ifodalovchi sifatlar: xursand, xafa, sergak, behush, hushyor, g’azabnoq, darg’azab, tajang, kindor, ma’yus, g’amgin, alamzada. Lekin ilu kunlari butun sovet xalki g’azabnok, kindor edi (O y bek). U ...h u r s a n d kishi bilan chaqchatslashib, x a f a bilan dardlashar edi (A. Q a h h o r).
Kishining hayotiy holatini ifodalovchi sifatlar: boy, badavlat, kambagal, qashshoq, yo’qsil, gado, yetim, mushfiq, bechora, musofir. Boy ota q a sh sh o q xizmatkorining farishtaday suluv yoshgina qiziga o’ylanib olgan edi (Oybek). G’olib kelajakni sayr kilaylik, mushfiq onaginang bilan. ikkimiz (G’ a fu r G’ u l o m).
Predmetning harorat belgisini ifodalovchi sifatlar: issiq, sovuq, iliq, salqin. Iliq bahor yomg’iri quymoqda edi (A s q a d Muxtor). Tozalik, ifloslik holatlarini ifodalovchi sifatlar: toza, ozoda, sof, musasrfo, kar, isqirt va h. k. Xonalarning hammasi ozoda, deraza pardalari oppoq, uy anjomlari yiltiraydi. (S a i d A h m a d). U ki r, yamoq, guppi choponga o’ralgan, yalang oyoqlarida yirtiq kalish, boshida iskirt do’ppi (Oybek). Iliq va toza, musaffo kunlar (Turob To’la).
Dostları ilə paylaş: |
