Mundəricat I böLMƏ. Konstitusiya hüququnun ümumnəzəri
Yüklə 5,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BÖLMƏ. Dövlət və hüquq .................................. 518 — 9
- I B O L M Ə KONSTİTUSİYA HÜQUQUNUN ÜMUMNƏZƏRİ MƏSƏLƏLƏRİ § L Konstitusiya hüququ elm sahəsi kimi
IX
FƏSİL. Məhkəmə hakimiyyəti ............................... 426 § 1. Məhkəmə hakimiyyətinin xüsusiyyətləri ......... 426 § 2. Məhkəmə hakimiyyətinin təşkilinin konstitusion prinsipləri ..................................... 431 § 3. Məhkəmə hakimiyyəti orqanları ..................... 443 § 4. Hakimlərin hüquqi statusu ............................... 448 § 5. Konstitusiya nəzarəti ........................................ 454 § 6. Konstitusiya nəzarəti orqanları və nəzarətin növləri ............................................... 456 VIII ......................................................................... BÖLMƏ. Naxçıvan Muxtar Respublikası ................. 465 IX ........................................................................... BÖLMƏ. Yerli özünüidarəetmə ................................. 473 § 1. Yerli özünüidarəetmənin anlayışı və prinsipləri ........................................................... 473 § 2. Yerli özünüidarəetmənin foraıalan və onların hüquqi statusu .................................................... 481 § 3. Bələdiyyə üzvlərinin hüquqi statusu və bələdiyyə qulluğu .............................................. 489 § 4. Yerli özünüidarəetmənin səlahiyyətləri ........... 496 § 5. Yerli özünüidarəetmənin təminatları ............... 502 § 6. Bələdiyyə sistemləri ......................................... 506 X
— 9 § 1. Sistemin nəzəri əsasları ..................................... 518 § 2. Qanunvericilik sistemi ...................................... 520 § 3. Beynəlxalq hüquqi aktların Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik sistemində yeri . .532 § 4. Konstitusiyaya dəyişikliklər və əlavələrin edilməsi qaydası .............................................. 543 ƏLAVƏLƏR ................................................................ 546 ƏDƏBİYYAT ............................................................... 752 — 10 —
I B O L M Ə KONSTİTUSİYA HÜQUQUNUN ÜMUMNƏZƏRİ MƏSƏLƏLƏRİ § L Konstitusiya hüququ elm sahəsi kimi (Konstitusionalistika) «Konstitusiya hüququ» ifadəsi yalnız müəj^ən hüquq institutlarını əhatə edən hüquq normalarının məcmusu deyil, həm də bu məcmunu öyrənən, tədqiq edən hüquq el-mi mənasında işlədilir. «Konstitusiya hüququ elmi» ifadəsi hüquq nəzəriyyəsində «kons-titusionalistika» kimi də işlədilir. Hüquq elmi sosial-siyasi elmdir. Bu baxımdan hüquq elminin bir sıra başqa sahələri kimi konstitusiya hüququ elmi də insanların həyatına, sosial reallıqlara aid hadi-sə- ləri öyrənir. Bununla yanaşı, başqa hüquq elmləri kimi konstitusiya hüququ da hər cür reallığı deyil, məhz hüquqi reallığı öyrənir. Yəni konstitusiya hüququ elmi konstitusiya hüquq normalarının hazırlanmasını, onun xüsusiyyətlərini, normanın özü ilə tətbiqi arasındakı asılılığı, konstitusiya hüququnun tətbiqi praktikasını, qanunvericilik, icra və məhkəmə orqanlarını və onların qarşılıqlı münasibətlərini öyrənir. Ümumiyyətlə, hüquq elmləri 3 qrupa bölünür; 1)
2)
xüsusi elmlər; 3)
sahə elmləri. — 11 — Nəzəri-tarixi elmlər hüququn pozitiv hüquqla bilavasitə bağlı olmayan, ondan kənarda qalan kateqoriyalarını və hüququn inkişaf qanunauyğunluqlarını öyrənir. Belə elmlərə dövlət və hüquq nəzəriyyəsi, dövlət və hüquq tarixi, müqayisəli hüquq və s. elmlər daxildir. Xüsusi elmlər əsasən praktiki məsələlərin həllinə yö- nəlimişdir və müəyyən problemin həllinin xüsusi metodlarını öyrənir. Belə elmlərə kriminalistika, kriminologiya, bir çox qarışıq-koməkçi elmlər - məhkəmə təbabəti, məhkəmə ekspertizası və s. daxildir. Sahə elmləri birbaşa pozitiv hüquqla bağlıdır. Bu elmlər hüququn müəyyən sahəsini öyrənir. Belə elmlər digər hüquq elmlərinə nisbətən daha əvvəl meydana çıxmışdır və analitik yurisprudensiyanm əsası hesab olunur. Belə elmlərə mülki hüquq elmi (sivilistika), cinayət hüququ elmi, prosessual elmlər, inzibati hüquq elmi (administrati- vistika) və s. aiddir. Konstitusiya hüququ elmi də belə sahə elmlərindən biridir. Konstitusiya hüququ elmi konstitusiya hüququna aid qanunvericiliyi, başqa sözlə, konstitusiya hüququ sahəsini öyrənir. Konstitusiya hüququ elmi başqa hüquq elmlərinə nisbətən siyasətə daha çox yaxın olan və ideologiyanın təsirinə məruz qalan elmdir. Bu da onun predmetinin xüsusiyyətlərindən irəli gəlir. Bu elmin predmeti konstitusiya qanunvericiliyi, obyekti isə konstitusiya hüquq münasibətləri və ya konstitusiya hüquq reallıqlarıdır. Konstitusionalistika fundamental elm olaraq hüquq normalarının obyektiv reallığa münasibətini, konstitusiya qanunvericiliyinin inkişaf meylləri və çatışmazlıqlarını araşdırır, qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsinə xidmət edən elmi tədqiqatlar, şərhlər, tövsiyələr işləyib hazırlayır, konstitusion kolliziyaları və kazusları tədqiq edir, konsti — 12 —
Yüklə 5,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|