46
teatrlarının diqqət mərkəzindədir. Yazıçının bu xüsusiyyəti sənət
dostları tərəfindən həmişə yüksək qiymətləndirilmişdir. İndi isə
gəlin oxucumuzun ifasında Əjdər Qiyaslının xalqımızın yüksək
ləyaqətli yetirməsi, el-obamızın qədirkeşi və xeyirxahı sevimli
xalq yazıçısı Elçinə həsr etdiyi ”Parlasın səmada tale ulduzun”
şeirindən bir parçanı dinləyək:
Oxucu:
... Ağac var tükənmir barı, bəhrəsi,
Bol bəhrə verməkdir eşqi, həvəsi.
Bütün budaqları barla doludur,
Qeyrət ağacı da ömür yoludur...
Sən belə ağacdan daha barlısan,
Elinə, obana etibarlısan!
Səni bənzətsəm də barlı ağaca,
Sən ondan daha çox ucasan, uca!
Hər ağac bir dəfə ildə verir bar,
Səninsə həmişə bəhrə - barın var.
Sənətin yolları olsa da çətin,
Ölçüyə sığmazdır sənin xidmətin!
... Çinartək açmısan qol-qanadını.
Uca saxlamısan təmiz adını...
Yaxşılıq etmisən bəsdi deyincə,
Bəhrəsi tükənməz min il yeyincə!
Sənə arzularam dünya varından:
Açılsın ürəyin övladlarından!
Gözünə nur olsun hər gözəl qızın,
Parlasın Səmada Tale Ulduzun...
I Aparıcı:Cəmiyyətimizdə baş verən hadisələrin iti yazıçı qələmi
ilə bədiiləşdirilməsi, zəmanənin qarşılığında həqiqəti görmək və
onu estetik ideala çevirmək, sonda isə oxuculara və tamaşaçılara
yüksək mənəvi-əxlaqi dəyərlər aşılamaq bu sənətkarın yaradıcılığı
47
üçün xarakterikdir. Yaradıcılığına metafizik realizm üslubunda
hekayələrlə başlayan yazıçının dünya ədəbiyyatı səviyyəsində
dünyəvi dəyərləri əks etdirən əsərləri öz müəllifinə çoxmilyonlu
oxucu auditoriyası qazandırıb. Onun yaradıcılığının coğrafi əhatə
dairəsi çox genişdir. Yazıçının bədii əsərləri tərcümə edilərək
dünyanın müxtəlif ölkələrində sevilə-sevilə oxunur. Müxtəsərlik,
aydınlıq və sadəlik onun ilk yazılarından özünü göstərən
keyfiyyətlərdəndir. Yazıçının yaradıcılığında müasirlik, dərin
psixoloji hisslər, humanist ideyalar, nəcib duyğular, saf arzular
mükəmməl şəkildə özünü göstərir. Elçin Əfəndiyev Azərbaycan
ədəbiyyatının Qızıl fonduna düşmüş həm tarixi romanların, həm
absurd dramların, həm sürrealist və realist hekayə və povestlərin
müəllifidir.
II Aparıcı: Elçin Əfəndiyevin 70-ci illərdəki yaradıcılığı
haqqında yazan bu yaradıcılığın orijinallığını xüsusi qeyd edən,
onu yüksək qiymətləndirən müəlliflərin sadəcə olaraq, yalnız
adlarını çəkmək kifayətdir ki, yazıçının əsərlərinin hələ o zaman
Azərbaycan ədəbiyyatında qazandığı mövqe barədə təsəvvür əldə
edək: Məmməd Arif Dadaşzadə, Mir Cəlal, Məmməd Cəfər
Cəfərov, Həmid Araslı, Mirzə İbrahimov, Mehdi Məmmədov,
Əziz Mirəhmədov, Yəhya Seyidov, Kamal Talıbzadə, Bəkir
Nəbiyev, Yaşar Qarayev, Xəlil Rza Ulutürk... Eləcə də onlarla
başqa görkəmli tənqidçilər, yazıçılar. Elçin Əfəndiyev ləyaqətlə
yaşanmış bir ömrün 40 ildən artıq müddətini ədəbiyyata həsr
etmişdir. Onun yaradıcılıq dünyasının sərhədləri heyrətamiz
genişliyi, əslində, sərhədsizliyi ilə seçilir. Müasir cəmiyyətdə
insan fenomeni həmişə Elçin Əfəndiyevin diqqət mərkəzində
olub. Ölkəmizdə cərəyan edən mürəkkəb ictimai-siyasi proseslər,
gərgin mənəvi-əxlaqi axtarışlar yazıçının qəhrəmanlarının daxili
aləmində öz əksini tapmışdır. Həyat haqqında olan ideal
48
təsəvvürlərin həyatın özündən nə qədər fərqli olduğunu dərk edən
əsərin qəhrəmanları, əslində, ədəbiyyatımızın əzəli mövzusu olan
insan azadlığı problemini müasir dövrdə bütün çalarları ilə
təcəssüm etdirirlər.
I Aparıcı:Bəli, Elçin Əfəndiyev yaradıcılığının çoxşaxəli olması
ilə seçilən, müxtəlif janrlarda uğurla işləməyi bacaran qələm
sahiblərindəndir. Teatr üçün yazdığı əsərlər ədəbi aləmdə yazıçını
dramaturq kimi tanıtmışdır. Ölkəmizdə, habelə, dünyada gedən
ədəbi-bədii proseslər barədə dövrü mətbuatda müntəzəm olaraq
dərc etdirdiyi tənqidi məqalələr ədəbiyyatşünasların yüksək
qiymətini qazanmışdır. Onun ssenariləri əsasında çəkilmiş bədii
filmlər tamaşaçılar tərəfindən həmişə rəğbətlə qarşılanmışdır.
Bildiyimiz kimi Elçin Əfəndiyev yaradıcılığı boyu bir sıra
povestlər, kinopovestlər yaratmışdır. Bunlardan “Bir görüşün
tarixçəsi”, “Toyuğun diri qalması”, “Dolça”, “Bayraqdar”,
kinopovestlərdən “Ox kimi bıçaq”,”Aman ovçu, vurma məni...”,
“Hökmdarın taleyi” və s. misal göstərmək olar. Bu kinopovestlər
içərisində “Hökmdarın taleyi” tarixi mövzuda yazılmış ən gözəl
əsərdir. Bu əsəri oxuyan hər bir oxucu Azərbaycanın keçməkeşli
tarixinə bələd olur. Bu əsəri oxuyan hər bir oxucu Azərbaycanın
keçməkeşli tarixinə bələd olur. Söhbət “Hökmdarın taleyi”
kinopovestindən düşmüşkən, gəlin yuxarı sinif şagirdlərinin
ifasında bu əsərdən bir parçaya tamaşa edək.
Səhnə əsərə uyğun olan dekorasiyalarla bəzədilir. İfaçılar əsərə
uyğun paltarlarda səhnəyə çıxırlar. Tamaşada Qarabağ xanı
İbrahim xanı, Axund Mirmöhsün ağanı, Naxçıvan xanı Kəlbəli
xanı, İrəvan xanı Məhəmməd xanı, Gəncə xanı Cavad xanı
canlandıran yuxarı sinif şagirdləri iştirak edirlər.
Aparıcı: 9 oktyabr 1803-cü il. Şuşa. Xan sarayı. Qarabağ
xanı İbrahim xan Naxçıvan xanı Kəlbəli xanı,
Dostları ilə paylaş: |