Mustafa Kamal Atatürk 135 Türkiyə Cümhuriyyəti
Yüklə 1,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ləman AXUNDOVA
M.K.Atatürk – 135 Türkiyə Cümhuriyyəti azərbaycanlı gənc tədqiqatçıların araşdırmalarında 45 qələri şərtləndirənamillər sırasında yer alır.Türkiyə və Azərbaycan öz tarixlərinin ən mürəkkəb dövrlərində bir-birinə dəstək olduqla- rını nümayiş etdirmişlər. Azərbaycan - Türkiyə münasibətlərinin inkişafında hər iki tərəf maraqlıdır. Türkiyə Azərbaycan üçün beynəlxalq aləmdə müttəfiq və dayaqdırsa, Azərbaycanın da güclü dövlət olması Tür- kiyənin dünya siyasətində gücünün və rolunun artması deməkdir. Ona görə də bu iki dövlətin münasibətlərinin beynəlxalq hüquq normalarından irəli gələn prinsiplər arasında inkişafı zəruridir. Mustafa Kamal Atatürkün “Azərbaycanın sevinci bizim se- vincimiz, kədəri isə bizim kədərimizdir” və Heydər Əliyevin “Biz bir millət iki dövlətik” fikirləri həm Türkiyədə, həm də Azərbay- canda iki ölkə arasındakı münasibətlərin tarixini, bu gününü və perspektivlərini özündə dəqiq ifadə edən ən mükəmməl formul ki- mi qəbul edilməkdədir. Azərbaycan 1991-ci ildə öz müstəqilliyini bərpa edəndən sonra 1991-ci il noyabrın 9-da onu tanıyan ilk dövlət məhz Tür- kiyə oldu. İki ölkə arasındakı münasibətlərin ən vacib istiqamətlə- rindən biri də heç şübhəsiz ki, iqtisadi əlaqələrdir. İki ölkə arasın- dakı iqtisadi münasibətlərdə əsas diqqəti enerji sahəsindəki əmək- daşlıq cəlb edir. Türkiyə ilə Azərbaycan Azəri – Çıraq – Günəşli yataqları üzrə imzalanan müqavilədə iştirak etməklə yanaşı, Şah- dəniz, Kürdaşı, Alov layihələrində də hissələrə malikdir. Qlobal əhəmiyyət daşıyan Bakı – Tiblisi – Ceyhan, Bakı – Tbilisi – Ərzu- rum, Cənubi Qafqaz təbii qaz boru xətti layihələri çərçivəsində çoxtərəfli əməkdaşlıq uğurla davam edir. 1994-cü ilin sentyabrın 20-də imzalanmış “Əsrin müqavilə- si”nin xarici neft şirkətlərinin konsorsiumunda “Türk petrolları” şirkətinin təmsil olunması Türkiyə ilə Azərbaycan arasında strateji əməkdaşlığın inkişafının ilk əsas təzahürü idi.Belə müqavilələrin imzalanması iki dövlət arasındakı münasibətlərin ən real göstərici- si olaraq həm iqtisadi,həm də siyasi cəhətdən mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan regionda həyata keçirilən qlobal iqtisadi layihə- lərin həyata keçirilməsində Türkiyənin yaxından iştirakına daim M.K.Atatürk – 135 Türkiyə Cümhuriyyəti azərbaycanlı gənc tədqiqatçıların araşdırmalarında 46 xüsusi diqqət yetirir. Avropa ilə Şərq ölkələri arasında nəqliyyat kommunikasiya əlaqələrinin yaradılması sahəsində mühüm əhə- miyyət kəsb edən “Avropa – Qafqaz – Asiya – Transqafqaz” nəq- liyyat dəhlizi (TRASEKA) proqramının dəstəyi ilə 1998-ci il sent- yabrın 7-8-də 32 dövlətin və 13 beynəlxalq təşkilatın iştirakı ilə tarixi “Böyük İpək Yolu” nun bərpasına dair Bakıda keçirilmiş beynəlxalq konfrans Azərbaycan-Türkiyə arasında strateji tərəf- daşlığın genişlənməsinə yeni stimul verdi. Türkiyə dövləti beynəlxalq aləmdə Azərbaycanın fəal tərəf- darı kimi çıxış edərək Azərbaycan-Ermənistan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ədalətli həlli üçün Azərbaycanın göstərdiyi bütün səyləri həmişə müdafiə etmişdir. Müstəqilliyin ilk illərində Türkiyə iki qardaş ölkə arasında qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq prinsiplərini əsas tutaraq dövlət quru- culuğu yolunda respublikamızın səylərini dəstəkləməklə, hərtərəfli əlaqələrin inkişafına geniş yardım göstərmişdir. Azərbaycanın dün- ya birliyinə inteqrasiyasında, regional təhlükəsizliyin qorunmasın- da, ümumiyyətlə, ölkəmizin siyasi-iqtisadi və elmi-mədəni maraq- larının reallaşmasında Türkiyə dövləti ilə hərtərəfli əməkdaşklığın genişlənməsinə xüsusi əhəmiyyət verən ümumilli lider Heydər Əli- yev 1993-cü ildə yenidən hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra bu istiqa- mətdəki kursun yüksələn xətt üzrə inkişafını təmin etdi. Ümumillilider Heydər Əliyevin xarici siyasət kursunu dina- mik şəkildə, eləcə də çox uğurla davam etdirən Azərbaycan Res- publikasının Prezidenti İlham Əliyev qardaş Türkiyə dövləti ilə münasibətləri yüksələn xətt üzrə inkişaf etdirərək strateji müttəfiq- lik səviyyəsinə qalxmasında əhəmiyyətli rol oynadı. Prezident Rəcəb Tayyip Ərdəğan Dağlıq Qarabağ məsələ- sində Türkiyənin hər zaman Azərbaycanın yanında olduğuna diq- qəti çəkərək bildirdi: “Dağlıq Qarabağ mövzusundakı mövqeyi- miz, düşüncəmiz, mübarizəmiz – bütün gücümuz Azərbaycan üçün Dağlıq Qarabağ mövzusu necə bir qaynayan yaradırsa, bilin- məlidir ki, bizim üçün də elə bir qaynayan yaradır.Bundan fərqli bir düşüncə bizdə əsla bilinməz. Bu məsələnidə sona qədər təqib edirik və bundan sonra da təqib etməkdə davam edəcəyik”. M.K.Atatürk – 135 Türkiyə Cümhuriyyəti azərbaycanlı gənc tədqiqatçıların araşdırmalarında 47 Prezident İlham Əliyev iki ölkənin dövlət başçılarının qarşı- lıqlı səfərlərinin ikitərəfli siyasi və iqtisadi əməkdaşlığın inkişafın- da əhəmiyyətli rol oynadığını bildirərək qeyd etmişdir ki,“Türkiyə ilə Azərbaycan arasında bütün sahələrdə əlaqələr çox uğurla inki- şaf edir. Bu əlaqələr dostluq, qardaşlıq əsasında qurulubdur. Bizim çox zəngin birgə tariximiz, ortaq dəyərlərimiz vardır. Bu gün Tür- kiyə ilə Azərbaycan arasında əlaqələr bu möhkəm təməl əsasında qurulur.Son iyirmi ilə yaxın müddətdə Türkiyə ilə Azərbaycan arasında əlaqələr daim yüksək səviyyədə olmuşdur. Bu gün bu gö- zəl ənənələr davam edir və bütün məsələrdə əməkdaşlığımız yaxşı nəticələr verməkdədir. ƏDƏBİYYAT 1. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası 2.Azərbaycan Respublikası Dağlıq Qarabağ - www.karabakh.az 3. Ekspert jurnalı türkiyə - Azərbaycan iqtisadi münasibətləri 4. Azərbaycan – Türkiyə münasibətləri / “Heydər Əliyev irsi”. Beynəlxalq elektron kitabxana. 5. Azərbaycan - Türkiyə strateji tərəfdaşlığın yeni mərhələsi - www.strategiya.az ______________________ Ləman AXUNDOVA Milli Aviasiya Akademiyası, Nəqliyyat texnologiyaları fakültəsi, II kurs tələbəsi E-mail: axundovaleman9@gmail.com TÜRKİYƏ – AZƏRBAYCAN SİYASİ MÜNASİBƏTLƏRİ Elmi rəhbər: Solmaz ƏLIYEVA Milli Aviasiya Akademiyasının baş müəllimi Açar sözlər: Türkiyə, Azərbaycan, Atatürk, Qarabağ, siyasi müna- sibətlər Türkiyə ilə Azərbaycan, iki ölkə arasında yoldaşına rast gə- linməyəcək xüsusiyyətdə bir qardaşlıq bağına malikdir. Ulu öndər Atatürk "Azərbaycanın sevinci bizim sevincimiz, kədəri bizim kə- Yüklə 1,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|