____________Milli Kitabxana____________
111
qarşıdurma yarada bilməz. Kimin
daxilində belə niyyəti varsa, mən
xəbərdarlıq edirəm, çəkilsinlər kənara. Heç kəs münaqişə yarada bilməz.
Azərbaycan bütövdür. Azərbaycan xalqı birdir və bu birliklə də biz bu ağır
vəziyyətdən çıxacağıq.
Füzuli, Cəbrayıl bölgələrində son günlər vəziyyət çox ağırdır. Bu barədə
mən dünən xalqa müraciətimdə qısaca dedim. Biz demək olar ki, gecə-
gündüz bu işlərlə məşğuluq, əlimizdən gələn tədbirləri görürük. Mən indi bu
məsələləri geniş açmaq istəmirəm. Ancaq təəssüflər olsun ki, dünən də,
ondan bir gün qabaq da Füzulidən, Cəbrayıldan gələn məlumatlar göstərir ki,
bu torpaqları satan, birinci növbədə, oranın ayrı-ayrı mafioz qüvvələri və həm
də Cəbrayılda, həm də Füzulidə icra hakimləri olmuşlar. Onlar və onlarla
əlaqədar adamlar, bəzən ordu hissəsindən olan adamlar Ermənistanın silahlı
dəstələri tərəfindən heç bir hücum olmadan gəlib xalqı qorxudurlar,
qaçırdırlar, var-dövlətini qarət edirlər, özləri də çıxıb qaçırlar.
Mən dünən də Ermənistanın rəhbərləri ilə danışıqlar aparmışam. Məcbur
olmuşuq, Dağlıq Qarabağın rəhbərləri ilə bizim adamlar danışıqlar aparıblar.
Moskva ilə danışıqlar aparmışam. Vəziyyət çox ağırdır, çox böhranlıdır. Ona
görə də bu gün biz xüsusi təyyarə göndərmişik. Rusiya Xarici İşlər
Nazirliyinin məsul işçisi, xüsusi tapşırıqlar üzrə səfir Vladimir Nikolayeviç
Kazimirovu dəvət eləmişəm. Bu gün o, bizim nümayəndələrlə bərabər Füzuli
və Cəbrayıl bölgələrinə gedəcək, orada olan vəziyyəti araşdıracaqlar.
Demişəm ora jurnalistlər də getsin, başqa nümayəndələr də gedəcəklər.
Güman edirəm ki, biz bu vəziyyətdən də çıxacağıq.
Ancaq təəssüf doğuran budur ki, bizim hissələr o yerlərdən pərakəndə
vəziyyətdə çıxırlar, vuruşmurlar, döyüşmürlər. Məsələn, dünən həm Moskva
ilə, həm Yerevanla əlaqəyə girmişik, həm də bizim adamlar Xankəndi ilə
əlaqəyə giriblər. Deyirlər ki, oradan həm hərbi hissə, həm də camaat qoyub
qaçıbdır. Qaraxanbəyli deyilən bir yerdə ermənilərin kəşfiyyat qrupu gəlib
görüb ki, bir dənə sağ-salamat tankı, iki dənə zirehli texnikanı, iki-üç maşını
başlı-başına buraxıb çıxıb gediblər. Ermənilər də görürlər ki, burada heç kəs
yoxdur, bütün bu texnikanı dartıcı maşınlara qoşub öz ərazilərinə aparmaq
istəyirlər.
Bax, görün, mən bir fakt deyirəm. Bunları açıb demək istəmirdim. Çünki
əhali, zənnimcə, bunların hamısını bilməməlidir. Ancaq biz bu faktların
çoxunu bilirik. Dəhşətli vəziyyətdir və bunların hamısını mən dünən də
dedim. Biri Rəhim Qazıyevə qulluq edir, biri, nə bilim, Əlisoy batalyonudur,
biri Xalq Cəbhəsinə qulluq edir, biri də bilim, həmin o Əlikram Hümbətova
qulluq edir, biri o birisinə qulluq edir. Təxribat təxribatın içərisindədir.
Bizim Azərbaycan xalqı, tarix boyunca yüksək mənəvi keyfiyyətlərə
malik xalq olub. Indi də belədir. Mən təxribatları xalqa aid edə bilmərəm.
Ancaq bizim ayrı-ayrı azərbaycanlıların bu qədər satqın, bu qədər xəyanətkar,
bu qədər ləyaqətsiz olması insanın ürəyini partladır, insanı dəhşətə gətirir.
Görün, biz nə qə-
____________Milli Kitabxana____________
112
dər ləkələndik. Təkcə ona görə jox ki, torpaqlarımız əldən gedibdir. Ona görə
ki, torpağımıza təcavüz edən ermənilər deyirlər ki, sizin adamlarınız heç biz
gəlməmiş çıxıb qaçırlar. Bunu onlar deyirlər.
Fuzuli, Cəbrayıl gedib. Neçə nəfər adam ölüb orada, neçə nəfər həlak
olub, desinlər. Yoxdur. Ona görə də mən bu məsələni geniş açmağı lazım
bilmirəm. Biz gecə yarıya qədər, ola bilsin, səhər saat 4-ə qədər bu
məsələlərlə məşğul olmuşuq, müzakirə aparmışıq. Qaçqınlara lazımi yardım
göstərmək və o rayonların geri qaytarılmasını, adamların yenidən oraya
dönməsini təmin etmək istəyirik. Bu gün nümayəndə heyətimiz Moskvanın
nümayəndəsi ilə birlikdə
oraya gedəcəkdir.
Xarici dövlətlərin
Azərbaycandakı səfirliklərinin nümayəndələrini dəvət etmişəm, jurnalistləri
də dəvət etmişəm. Vertolyotlarla oraya gedəcəklər. Güman edirəm ki, bir
neçə günə bu bölgədə vəziyyəti müəyyən qədər sabitləşdirəcəyik.
Ən nəhayət, bir məsələyə də toxunmaq istəyirəm. Bu gün buraya Məclis
üzvləri, xalq deputatları, respublikanın nazirləri və komitə sədrləri, rəhbər
işçiləri, rayonların
icra başçıları dəvət
olunublar. İcra hakimiyyəti
başçılarının bəziləri əvvəldən həmin vəzifədə olanlardır. Bəzisi bu qarışıqlıq
vaxtı kimlər tərəfindənsə, naməlum adamlar tərəfindən gətirilib qoyulmuş
İcra başçılarıdır. Bəziləri şəxsən mənim fərmanımla təyin olunmuşlar. Ancaq
onların hamısı əgər azərbaycanlıdırsa, hamısında azərbaycanlı qanı vardırsa,
fərqi yoxdur, beş ay bundan qabaq təyin olunmuşdur, kimsə onu özbaşına
gətirib qoyub, yaxud indi biz onu təyin etmişik - fərqi yoxdur. Əgər doğrudan
da, onlar öz xalqını, vətənini azacıq da olsa sevirlərsə, dədə-babalarının
qəbirlərinə hörmət edirlərsə, özlərinin bu gününü, övladlarının gələcəyini
düşünürlərsə, gərək namuslu olsunlar. Mən onlara müraciət edirəm. Onlar bu
gün gərək mənəviyyatca yüksəlsinlər, gərək bütün çirkin əməllərindən əl
çəksinlər, bu gün gərək ümumxalq mənafeyindən çıxış etsinlər. Rica edirəm
sizdən, şəxsi ambisiyalarınızı kənara qoyun, şəxsi instinktlərinizi, şəxsi
mənafelərinizi, şəxsi məqsədlərinizi kənara qoyun, düşünün, Azərbaycan
Respublikasının dövlətçiliyi təhlükə altındadır. Uzun illərdən, əsrlərdən bəri
Azərbaycan dünyada müstəqil dövlət kimi tanınmışdır. İndi bu, təhlükə
altındadır. Azərbaycanın ərazi bütövlüyü təhlükə altındadır. Düşünün bunu,
fikirləşin və anlayın ki, hər biriniz məsuliyyət daşıyırsınız. Mən hamınızı
deyirəm. Birinci növbədə xalqın qarşısında, öz ailəniz, qohum-əqrəbanız,
övladlarınız, ata-babalarınızın ruhu qarşısında məsuliyyət daşıyırsınız.
Müstəqil Azərbaycan dövləti qarşısında məsuliyyət daşıyırsınız. Ona görə də
bu gün hər biriniz öz iş yerinizdə bu məsuliyyət hissi ilə işləməlisiniz,
çalışmalısınız.
İndi bizim qarşımızda iki vəzifə durur. Birincisi, erməni təcavüzünün
qarşısını almaq, işğal olunmuş torpaqlarımızı geri qaytarmaq, xalqı bu
qırğından qurtarmaq. İkincisi isə, Azərbaycanın daxilində sabitliyi təmin
etmək, bu çəkişmədən