Мяммядова Нцшабя Мащмудова Кюнцл Бящрямова Севил
Yüklə 24,51 Kb. Pdf görüntüsü
|
45 çatdıqda dövlətin idarə olunmasında yaxından iştirak edə bilər. Buna görə də insanların bərabər hüquqlara malik olması, siyasi idarəolunmada bərabər imkanlarla çıxış etməsi, nüma yəndələrin xalq tərəfindən seçilməsi hakimiy yətin əsasıdır. Məhz bu səbəbdən dövlət insan hüquqlarını və vətəndaş azad lıqlarını müdafiə edir və onlara təminat verir. İnsan hüquqlarının aliliyi öz əksini Azərbaycan Res pub likasının Konstitusiyasında tapmışdır. Demokratik cəmiy yət lərdə isə hər bir vətəndaşın öz mövqeyi vardır. Onların real laşması çoxluq prinsipinə əsaslanır. Ancaq dövlət öz qanunları ilə azlıqlara demokratik institutlar vasitəsilə öz iradəsini ifadə Azərbaycan Respublikasının Kostitusiyası Maddə 56. Seçki hüququ I. Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının dövlət or qanlarına seçmək və seçilmək, habelə referen dumda iştirak etmək hüququ vardır. azərbaycan Respublikası ali Məhkəməsi LAYİHƏ 46 etmək hüququnu verir. Bu mənada, vətəndaş cəmiy yətində müxtəlif fikirlər, baxışlar, ideyalar, rəylər əsasında formala şan plüralizm* əsas prinsiplərdən biridir. Demokratik cəmiyyətlərdə azlıq və çoxluq arasında mü va zinətin saxlanılması, hətta bərabərləşdirilməsi vacib amil lər dən biridir. Belə bir cəmiyyətdə bütün vətəndaşların bəra bərliyə inamı daha möhkəm olur. İdeyaların, mövqelərin, fəaliyyət azadlığının, azad rəqa bətin əsas götürülməsi demokratik cə miyyətdə əsas götürülür. Halhazırda vətəndaş nəzarətinin reallaşması yalnız və tən daş cəmiyyətinin mövcud olduğu dövlətlərdə mümkün dür. Sizcə, nə üçün demokratik cəmiyyətlərdə azlıq və çoxluq arasında müvazi nətin saxlanılması vacib amillərdən biri hesab olunur? Fikrinizi əsaslandırın. Plüralizm – bir məsələ barədə müxtəlif rəylərin olması: çoxfikirlilik. LAYİHƏ 47 Çünki bu cür cəmiyyətdə dövlətlə cəmiyyət arasında prin sipial fərqlər görünmür. Cəmiyyətin fəaliyyəti dövlət struk turları və mexanizmləri ilə bütövlükdə üstüstə düşməsə də, “şəxsiyyət və dövlət” münasibətlərində “şəxsiyyətin” önə çəkilməsi kimi ümumi maraqların həyata keçirilməsi məqsədləri ilə üstüstə düşür. Vətəndaş cəmiyyətində tələb olunan demokratik prinsip lərdən biri də azad iqtisadi mühitin yaradılmasıdır. Belə bir cəmiyyətdə vətəndaşlar öz şəxsi rifahları naminə, dövlət ver gilərinin ödənilməsi şərtilə, sərbəst, müstəqil şəkildə iqtisadi fəaliyyətlə məşğul ola, mülkiyyət və gəlirlərindən sərbəst şə kildə istifadə edə bilərlər. Vətəndaş cəmiyyətində vətəndaşlar çoxsaylı müstəqil təş kilatlar vasitəsilə kollektiv şəkildə problemlərini həll edir, öz fikirlərini söyləyirlər. Belə təşkilatlar vətəndaşlarla dövlət ara sında əlaqə yaradır və döv lətin şəxsiyyət üzərində hökmran lığına mane olur. Cəmiyyətdə vergilər ödənilməzsə, hansı çətinliklər yaranar? Fikrinizi əsas lan dırın. LAYİHƏ 48 Vətəndaş cəmiyyəti aşağıdakı prinsiplərə əsaslanır: 1. İqtisadi azadlıq, bazar münasibətlərinin bərqərar ol- ması, mülkiyyətin müxtəlif formalarının mövcudluğu. 2. İnsan hüquqlarının və vətəndaş azadlıqlarının mü- dafiəsi və təmin olunması. 3. Qanunun aliliyi və bütün vətəndaşların qanun qar- şısında bərabərliyi. 4. Demokratik və legitim hakimiyyətin mövcudluğu, hakimiyyətin bölünməsi prinsipi. 5. Demokratik, sosial, sivil institutların mövcud olduğu dövlətin formalaşması. 6. Siyasi, ideoloji və mədəni plüralizm. 7. Fikir və söz azadlığının mövcudluğu, müstəqil küt ləvi informasiya vasitələri, mətbuatın sərbəst fəaliyyəti. 8. Dövlətin insanların şəxsi və ictimai həyatına müda- xilə etməməsi, vətəndaşla dövlət arasında qarşılıqlı vəzifələrin, məsuliyyət və öhdəliklərin olması. 9. Milli barışıq, kompromis, qarşılıqlı əməkdaşlıq. 10. Şəxsiyyətin ləyaqətli həyatını təmin edən səmərəli sosial siyasət. Vətəndaş cəmiyyətinin əsas prinsiplərini birbiri ilə əlaqələndirin. Onları bir birinə bağlayan amilləri göstərin. LAYİHƏ 49 Beləliklə, vətəndaş cəmiyyəti ilə demokratik dəyərlər bir biri ilə eynilik təşkil edir, hətta demokratik cəmiyyətin özünü müəyyənləşdirir. O, bir tərəfdən sosialiqtisadi, mə nəvi, digər bir tərəfdən isə həyatın siyasi tərəfl ərini özündə birləşdirir. Üzvlərinin özfəaliyyəti, birliklərin müxtəlifliyi baxımından və təndaş cəmiyyəti nə qədər çox inkişaf etmiş olarsa, bir o qədər hüquqi dövlətin demokratik yolla irəliləyişi təmin edilmiş olar. Başqa sözlə, siyasi quruluş nə qədər demokratiyaya me yilli olarsa, bir o qədər də vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı təmin edil miş olar. 1. Demokratik prinsiplərlə vətəndaş cəmiyyətinə xas olan prinsipləri müqayisə edin. Oxşar və fərqli tərəflərini müəyyənləşdirin. 2. “Vətəndaş cəmiyyəti müasirliyin daha mütərəqqi idarəetmə üsulu hesab olu nur” fikrinin doğru olduğunu əsaslandırın. 3. Vətəndaş cəmiyyətinin formalaşması ilə bərabər dövlətin cəmiyyət üzərində nəzarətinin azalacağı ehtimalını dəyərləndirin. 4. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasından insan azadlığını təsdiq edən maddələri seçib ayırın. Seçdiyiniz maddələrin ölkəmizdə reallaşdırıldığını sübut edin. 5. Yunan demokratiyasını müasir dünya demokratiyası ilə müqayisəli şəkildə təh lil edin. Onların oxşar və fərqli xüsusiyyətlərini göstərin. LAYİHƏ Yüklə 24,51 Kb. Dostları ilə paylaş:
|