8
Azərbaycan Respublikası Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsi
insan həyatına son qoyan qəza ların sayının azalması məq
sədilə “Yol hərəkəti haqqında” Azərbaycan Respublika sının
Qanu nunun 18ci maddəsini rəhbər tutaraq müvafiq tədbirlər
həyata keçirir, reklam xarakterli video çarx lar nümayiş etdi
rir. Tədbirlərin görülməsi yollarda təhlükəli hadisələrin azal
masında müstəsna rol oynasa da, qəzaların baş verməsi da vam
edir. Bu halların
baş verməməsi üçün
sürücü sürü cülük mədəniy yətinə, piyada yolu keç mək
mədəniyyətinə malik olmalıdır.
Sürücülük mədəniyyəti yolla rın təhlükəsizliyi baxımın
dan olduqca vacibdir. Mədəni sürücü digər hərə kət iştirakçı
larına kömək edir, özü yol hərəkəti qaydalarını, vəzifələ rini
bilir və onlara əməl edir.
Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin göstə
rişinə əsasən yeni dərs ilinin başlan ması ilə əlaqədar respub li
kada “Diqqət, uşaqlar!” adı altında “Hərəkə tin təhlükəsiz liyi”
aylığı keçirilir. Tədbirin keçirilməsində əsas məqsəd bun lardır:
uşaq və yeniyetmələrin iştirakı ilə yolnəqliyyat hadisələri nin
qarşısı nın alınması istiqamətində profilaktik tədbirləri güclən
dirmək; ümumtəhsil məktəblərində şagirdlərdə təhlü kəsiz dav
ranış vərdişləri formalaşdırmaq; tədris prosesinin effektliliyi
nin yüksəldilməsinə Dövlət Yol Polisinin kömə yini artırmaq.
Unutmayın ki, yollardakı işarələr, işıqforlar, müxtəlif qur
ğular sürücü və piyadaların – bir sözlə, bütün hərəkət işti
rakçılarının qa nuna əməl etməsinə, insanların təhlükəsiz li
yinə xidmət edir. Hər kəs buna bir nəfər kimi əməl etməyə
Yol hərəkəti qaydasını pozmaq, sükan arxa
sına sərxoş və ziyyətdə əyləşmək, kəmər dən
istifadə etməmək, qoyulan normadan artıq sü
rətlə avto mobili idarə etmək, dəmir yol plat
formasında və ya münasib olma yan yerdə
yolu keç mək hansı fəsadlara gətirib çıxara
bilər? Bu barədə fikirlə rinizi yoldaş la rınızla
müzakirə edib nəticələri təqdim edin.
Sizcə, bu tədbir
lərdə hansı mə
dəni dav ranış
qaydaları müza
kirə obyektinə
çevrilə bilər? Siz
hansı məsə lələrin
mək təb lilərin nə
zə rinə çat dırıl
masını vacib
hesab edirsiniz?
LAYİHƏ
9
borcludur. Lakin çox vaxt piyadalar piyada keçidindən isti fadə
etməzdən əvvəl vəziyyəti dəyərləndirmirlər. Piyada nəzərə
almalıdır ki, maşın sürətlə hərəkət edə bilər və yaxud sürü
cünün fikri yayındığından yoldakı ani dəyişikliyə hazır olmaz.
Ona görə də piyada keçidindən istifadə etməzdən qabaq sürü
cünün sizə yol verəcəyinə əmin olmağınız vacibdir.
Payız fəslində gündüzlər qısalır.
Axşam tez dü şür. Bu halda günün
qaran lıq vaxtı qara və ya tünd ge
yimlər dən isti fadə etmək arzu edil
məzdir. Çünki bu halda sürücülər
uzaq məsafədən piyadanı gör mək
də çətinlik çəkirlər. Yaxşı olar ki,
sürücünün sizi uzaq məsafə dən
görə bilməsi üçün işığı əks etdirən
aksesuarlardan istifadə edəsi niz.
Avtobus lara minmə və düşmə vərdişlərinin olması da olduqca va cibdir. Bəzən uşaq
lar, hətta böyüklər də sürücü avtobusu daya nacaqda saxlamağa imkan tapmamış
cəld düşməyə və ya minməyə çalışırlar. Yaxud da bəzən nəqliyyatda sürücünün diq
qətini yayındıra biləcək söhbətlərə, hərəkətlərə yol verirlər.
Unutma yın ki, piyada keçidləri varsa, mütləq bu keçidlərdən istifadə olun malıdır.
LAYİHƏ
10
HADİSƏ 1.
Yağış yağırdı. Aygün əlində çətir avto bus dayanacağında səkinin
lap kənarında dayanmışdı. Qardaşı Aydın isə arxada dayanmışdı. Uzaqdan çox yük
sək sürətlə qoşqusu olan nəqliyyat vasitəsi yaxınla şırdı. Qardaşının Aygünü neçə
dəfə yanına çağırmasına
baxmayaraq, o, sözə qulaq asmadı və yerini dəyişmədi. Bu
hadisəyə tənqidi yanaşaraq səhvin kimdə və nədən ibarət olduğunu, əslində, hansı
qaydalara əməl edilməli olduğunu müəyyən edin.
HADİSƏ 2.
Rüstəm axşam işdən evə qayıdırdı. Günü çox gərgin keçdiyindən
özünü yorğun hiss edirdi. Yaşadığı ev şəhərin mərkəzi küçələrindən birində yerlə şirdi.
Ətrafda müxtəlif yol hərəkəti nişanları, eyni zamanda piyada keçidi var idi. Çox
yorğun və halsız olan Rüstəm yolu çəpinə istiqa mətdə o biri tərəfə keçib evə gəldi.
Rüstəmin səhvi nədə idi? Onun, əslində, hansı qaydalara əməl etməli oldu ğunu mü
əy yən edin.
HADİSƏ 3.
Solmaz müəllimə 6cı sinif şagirdlə rini ekskursiyaya aparırdı. Birbiri
ilə rəfiqəlik edən 5 qız ələlə tutub yolu keçdi. Natiq isə Adillə söhbətləşəsöhbətləşə
yolu keçərkən papağı yerə düşdü. Əyilib papağını götürmək istədi. Müəl limin ona
xitabən “dayanma, yolu keç!” sözündən sonra o, cəld yolu keçdi. Bu hadi səyə tən
qidi yanaşaraq səhvin kimdə və nədən ibarət olduğunu, əslində, hansı qaydalara əməl
edilməli olduğunu müəyyən edin.
HADİSƏ 4.
Ləman qardaşı ilə yolun kənarında daya naraq işıqforun piyadalar
üçün yaşıl işığının yanmasını gözləyirdi. Bu vaxt avtomobillərdən biri dayandı və
sürücü əl işarəsi ilə göstərdi ki, yolu keçmək olar. Lə man cəld qaçıb yolu keçdi.
Qardaşı Tunar isə yerində dayanaraq yolu keçmədi. Sizcə, kim düzgün addım atdı?
Səhv kimdə və nədən ibarət idi?
Verilmlş hadisələri yoldaşlarınızla birgə təhlil edərək haqlı və ya haqsız tərəf
ləri müəyyənləşdirin. Nəticələri “Yol hərəkəti haqqında” Azərbaycan Respubli
kasının Qanununun 36 və 40cı maddələrinə əsasən təhlil edin.
Yollarda hamının etdiyi kimi deyil, yol hərəkəti qayda
larının tələbinə uyğun hərəkət edin. Sərbəst düzgün qərarlar
verməyi öyrənin.
LAYİHƏ