14
2. TƏHLÜkƏSİzLİYİMİzƏ LAQeYD QALMAYAQ
Çox vaxt valideynlər övlad larını müəyyən təhlükələrdən
qorumaq məqsədilə onların həyətə çıxmasına icazə vermir lər.
Sizcə, bununla uşağı hansısa bir təhlükədən qorumaq müm
kündürmü? Çox vaxt ehtiyatsızlıq və diqqətsizlik: ütünü şə bə
kədən ayırmamaq, giriş qapısını bağlamamaq, hün dür lükdən
yıxılmaq, su kranını bağlamamaq, evə tanımadı ğın insanı bu
raxmaq, iti və kəsici alətlərdən istifadə etmək, dərmanlar, vaxtı
keçmiş qidalar, məişətdə istifadə olunan kimyəvi maddələr
və s. həyati təhlükəyə səbəb ola bilir.
Siz artıq doqquzuncu sinif şagirdisiniz. Əksəriyyətiniz sər
bəst şəkildə məktəbə, mağazaya gedir, ictimai nəqliy yat
dan isti fadə edirsiniz. Gündəlik həyatda sevindirici hadi
sələrlə yanaşı, təəssüf ki, müxtəlif xoşagəlməz hallarla,
təhlü kələrlə də qarşılaşa biləcəyiniz labüddür.
Sizcə, bu təhlükələr nə dən ibarətdir?
Bəs bu təh lükə
siz liyimizi necə
təmin edə
bilə rik?
LAYİHƏ
15
Gündəlik həyatımıza rəng qat
maq üçün vaxtaşırı əyləncə və ti
carət mər kəzlərinə, park lara, isti
rahət mər kəzlərinə, çimərliklərə,
kinoya, teatra, muzeylərə baş çə
ki rik. Bu kimi ictimai yer lərdə nə
qədər əylənsək, nə qədər zövq al
saq da, təhlükələrlə rastlaşma ya
cağımıza əmin ola bilmərik.
Uşaq əyləncə mərkəzlərin dəki
bir sıra attraksionlar, parklardakı
yelləncəklər, tikinti işləri aparılan
ərazilər, ev heyvanları ictimai yer
lərdə müəyyən təhlükələr yarada
bilər.
İtlər “insanın dostu” hesab
edilsə də, yad adam üçün onlar ol
duqca ciddi təhlükə yarada bilər.
Respublikanın mərkəzi şəhərlə rin
də, qəsəbə lərdə, kəndlərdə, park
larda, əyləncə yerlərində, dəniz kə
narında, yollarda, küçələrdə kifayət
qədər sahibsiz itlərə rast gəlmək
LAYİHƏ
16
olar. Əksər hallarda bu heyvan lara təktək deyil, sürü ha lında
təsadüf edilir. Heyvanlar virusların ən başlıca daşıyıcıları ol
duğu üçün küçədəki sahibsiz itlər yerli sakinlərin həyatı üçün
ol duqca böyük təhlükədir. Peyvənd olunmayanda bu hey van
ların dişlədiyi insanların aqibəti çox vaxt ölümlə nəti cələnir.
Alimlər hesab edirlər ki, ev heyvanlarının quduzluq xəs
təliyinə yoluxması ehtimalı həmişə var. Bu halda xəstə ev hey
vanı sahibini belə dişləyə bilər. Bəzən it sahibləri itləri ictimai
yerlərdə gəzdirərkən çox vaxt kəmərdən, ağızlıqdan istifadə
etmirlər. Bütün bunlar da ətrafdakılar üçün təhlükə yaradır.
LAYİHƏ
17
5. Evdə saxlanılan ev
heyvanları insanlar
üçün nə kimi təh lü
kələr tör ədə bilər? Bu
zaman hansı təhlü
kəsizlik qaydalarına
əməl olunmalıdır?
6. Qidalar orqanizm
üçün nə dərəcədə
təhlükəli ola bilər?
Hansı təhlükəsizlik
qaydalarına əməl
etmək vacibdir?
2. Küçədə təhlükə və
təhlükəsizlik.
7. Şəhər və kənd şə
raitində təh lükələr
və təhlükəsizlik.
3. İtlər hücum edər sə,
nə etməli?
1. Məişətdə baş verə
biləcək təhlükələr
hansılardır? Bu za
man hansı təhlükə
sizlik qaydalarına
əməl olunmalıdır?
4. Yollarda təh lükə
və təh lükəsizlik.
Özünü və ətrafındakı insanları təhlükədən qorumaq üçün əsas xilasetmə
qaydalarını və ya təhlükəsizlik qaydalarını bilmək lazımdır. Elə bu məqsədlə də
yoldaşlarınızla qruplarda birləşib araşdırma aparın və aşağıdakı mövzularda
təqdimat hazırlayın:
Ətraf mühitə laqeyd yanaşmamaq, sağlam həyat tərzi keçir
mək, hər hansı bir qəzaya səbəb olacaq addımlar atmamaq,
mədəni davranış qaydalarına əməl etmək cəmiyyətin sağlam
və rifah halında yaşamasına səbəb olur.
LAYİHƏ
18
3. SAğLAM AİLƏ
SAğLAM gƏLƏCƏYİN TƏMİNATIDIR
Sağlam nəsil yaratmaq, sağlam
gələcəyi təmin etmək bu gün aktual
məsələlərdəndir. Sağlam gəncliyin
əsası isə məhz sağlam ailələrdə qo yu
lur. Ailə cəmiyyətin ən vacib dayağı
dır. Bəşəri xüsusiyyətləri, dəyərləri,
mədəni və estetik kriteriyaları özündə
cəmləşdirən, sağlam həyat tərzi keçi
rən, normal psixoloji mü hitə malik
sağlam ailə sağlam cəmiy yətdən xə
bər verir.
Sağlam ailənin qurulmasına bir sıra
amillər mənfi təsir göstərir. Bu zərərli
vərdişlərə aludəçilik, psixi xəs tə liklər,
cinsi yolla yoluxan xəstə lik lər, cinslər
arasında anlaşıl mazlıq, qan qohumları
arasında nikah, erkən nikah, nikaha
daxil olan şəxslərin tibbi mü ayinədən
yayınmalarını misal göstər mək müm
kün dür.
Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər Nazirliyi,
Föv qə ladə Hallar Nazirliyi, Təhsil Nazirliyi, Gənc lər
və İdman Nazirliyi, Səhiyyə Nazirliyi, Ailə, Qadın və
Uşaq Prob lem ləri üzrə Dövlət Komitəsi tərəfin dən
gənc nəsil arasında təhlükəsizlik, sağlamlıq, ailə
dəyərlərinin qorunub saxla nılması, uşaq və ye niyet
mələrin millimənəvi ruhda tər biyə edil məsi, onlara
sağlam həyat tərzinin aşılanması isti qamə tində
müxtəlif maarifləndirmə tədbirləri həyata keçirilir.
Sağlam həyat tərzi ifadəsinin bir neçə məsələni özündə birləşdirdiyini bil irsiniz.
Bunları xatırlayın. Sizcə, sağ lam ailənin qurulmasında sağlam həyat tərzinin nə
kimi əhə miy yəti vardır?
LAYİHƏ
Dostları ilə paylaş: |