73
təyyarəni qəzaya uğradırlar. 69 nəfər xilasedici və 4 nəfər ekipaj üzvü həlak olur.
Yalnız bir nəfər xilasedici salamat qalır. Onu xəstəxanaya yerləşdirirlər, lakin az
sonra ermənilər mitinq edərək onun xəstəxanadan çıxarılmasına nail olurlar.
15 dekabr 1988-ci il. SSRİ rəhbərliyi Azərbaycan və Ermənistan rəhbərlərinə bir
sıra qanunsuz hərəkətlərə görə öz respublikalarında vəzifəli şəxslərin
cəzalandırılması tapşırığını verir. Bir ay ərzində Azərbaycanda erməniləri guya
sıxışdırdıqlarına görə 2532 nəfər məsuliyyətə cəlb olunur, 222 nəfər işdən çıxarılır,
65 nəfər partiya və komsomoldan çıxarılır. Bu tədbirlərdən sonra 19 min nəfərdən
çox erməni Azərbaycana qayıdır. Ermənistanda isə həmin vaxt ərzində 13 nəfər
partiyadan xaric edilir, 24 nəfər vəzifəsindən çıxarılır, 69 nəfərə partiya cəzası
verilir. Ermənistana bir nəfər də olsun azərbaycanlı qaytarılmır.
25 dekabr 1988-ci il. Ermənistandan 250 mindən çox azərbaycanlının
deportasiya edilməsi əsasən başa çatdırılır.
12 yanvar 1989-cu il. SSRİ Ali Soveti tərəfindən Dağlıq Qarabağ ərazisində
Xüsusi İdarə Komitəsi yaradılır. Komitəyə Moskvanın nümayəndəsi Arkadi
Volcki rəhbər təyin edilir. Komitənin təkibinə 5 rus, 2 erməni və 1 azərbaycanlı
təyin edilir.
6 may 1989-cu il. SSRİ Xalq deputatlarının 1 qurultayı Moskvada öz işinə
başlayır. Qurultay ermənilərin maraqlarına uyğun qərarlar qəbul edir.
6 iyul 1989-cu il. Xankəndi yaxınlığındakı azərbaycanlılar yaşayan Kərkicahan
qəsəbəsi yandırılır.
08 iyul 1989-cu il. Ermənilər Xankəndində "Miatsum" hərəkatının təsis
yığıncağını keçirir və Robert Koçaryanı hərəkata sədr seçirlər.
16 iyul 1989-cu il. Azərbaycan Xalq Cəbhəsi yaradılır və Əbülfəz Elçibəy sədr
seçilir.
29 iyul 1989-cu il. Ermənilərin davamlı hücumlarının nəticəsi olaraq Azərbaycanın
mərkəzindən Naxçıvana gedən qatarların hərəkəti tamamilə dayandırılır. Naxçıvan
Muxtar Respublikası blokada vəziyyətinə düşür.
16 avqust 1989-cu il. Xankəndində ermənilər “Dağlıq Qarabağ əhalisinin
qurultayı”nı keçirir, Milli Şura və Rəyasət heyəti yaradırlar. Qurultay Dağlıq
Qarabağı "müstəqil ittifaq ərazisi" elan edir.
15 sentyabr 1989-cu il. Azərbaycan Ali Sovetinin qərarı ilə Dağlıq Qarabağdakı
Xüsusi İdarə Komitəsi ləğv olunur.
16 sentyabr 1989-cu il. Ermənilər Tiflis-Bakı avtobusunu partladırlar, 5 nəfər
ölür, 25 nəfər yaralanır.
21 sentyabr 1989-cu il. Xankəndində yaşayan azərbaycanlılar döyülərək şəhərdən
qovulurlar.
07 oktyabr 1989-cu il. Erməni terrorçusu A.Abramyan tərəfindən Şuşanın
Xəlfəliçay körpüsü partladılır.
74
01 dekabr 1989-cu il. Ermənistanın Ali Soveti Dağlıq Qarabağın Ermənistana
birləşdirilməsi haqda qərar qəbul edir.
06 dekabr 1989-cu il. Azərbaycanın Ali Soveti tərəfindən Dağlıq Qarabağ üzrə
Respublika Təşkilat Komitəsi yaradılır, Komitəyə Azərbaycan partiya təşkilatının
rəhbərlərindən V.Polyaniçko sədr təyin edilir.
31 dekabr 1989-cu il. Araz çayı boyunca 137 km-lik sərhəddə sərhəd qurğuları
dağıdılır.
04 yanvar 1990-cı il. Erməni terrorçusu Q.Sarkisyan Əsgəran-Ağdam körpüsünü
partladır.
12 yanvar 1990-cı il. Ermənistandan 500 nəfərlik silahlı dəstə vertolyotlarla
Azərbaycanın Xanlar rayonunun Quşçu kəndinə gələrək, kəndi dağıdır, onlarla
dinc sakini öldürürlər.
15 yanvar 1990-cı il. SSRİ Ali Soveti Dağlıq Qarabağ və ətraf rayonlarda
fövqəladə vəziyyət elan edir.
18 yanvar 1990-cı il. Ermənistanın silahlı birləşmələri tərəfindən Naxçıvan
Muxtar Respublikasının Kərki kəndi işğal edilir.
20 yanvar 1990-cı il. Sovet qoşunları Bakıya daxil olaraq qırğın törədirlər. Rəsmi
məlumatlara görə 131 nəfər həlak olur, 800-dən artıq adam yaralanır.
18 fevral 1990-cı il. Ermənilər Şuşa-Bakı avtobusunu partladırlar, 13 nəfər
yaralanır.
11 iyul 1990-cı il. Tərtərdən Kəlbəcərə gedən maşın karvanına ermənilər silahlı
hücum edirlər. 14 nəfər həlak olur, 35 nəfər yaralanır.
10 avqust 1990-cı il. Tiflis-Ağdam avtobusu erməni terrorçuları A.Avanesyan və
M.Tatevosyan tərəfindən partladılır. 20 nəfər ölür, 30 nəfər yaralanır.
10 avqust 1990-cı il. Ermənistan terrorçuları tərəfindən Şəmkir-Gəncə avtomobil
yolunda avtobus partladılır. 17 nəfər həlak olur, 26 nəfər yaralanır.
20 avqust 1990-cı il. Ermənistan silahlı qüvvələri Qazax rayonun Bağanis Ayrım
kəndini işğal edirlər. 5 nəfər kənd sakini öz evlərində diri-diri yandırılır.
30 noyabr 1990-cı il. Ermənistan terrorçuları tərəfindən Xankəndi yaxınlığında
sərnişin avtobusu partladılır. 2 nəfər həlak olur, 11 nəfər yaralanır.
15 dekabr 1990-cı il. S.Babayanın terror qrupu Əsgəranda 3 nəfər azərbaycanlını
qətlə yetirir.
09 yanvar 1991-ci il. Laçın-Şuşa yolunda 5 nəfərlik erməni terror qrupu
"Molodyoj Azərbaycana" qəzetinin müxbiri Salatın Əsgərovanı və 2 nəfər hərbçini
qətlə yetirir.
14 yanvar 1991-ci il. Azərbaycan Ali Soveti Şaumyan (kənd) rayonunun ləğvi
haqqında qərar qəbul edir.
18 aprel 1991-ci il. Erməni terrorçusu Q.Sarkisyan Xocavənd rayonunda 3
azərbaycanlı milis işçisini öldürür.