122
Birbəbir pozub onun yerində cananı yazım.
Çəkil,
ey badi-səba, dəymə könül rövnəqimə,
Öz sinə dəftərimə zülfi-pəriĢanı yazım.
Mənə min bir sitəmi veribdi bu taleyi-dun,
Tanrıma Ģikayətə Azərbaycanı yazım.
Atayam, ərseyi-eĢq içrə bu gün mənəm Seyid,
Adımı tarixə son eĢq qəzəlxanı yazım.
152
“Bir namə, ey qələm, o məhi-Mehribana yaz,
Məzmuni-naməni, kərəm et, aşiqanə yaz!”
(Məşədi Azər Buzovnalı. Bakı. 1870-1951;
dahi ustad Ə.Vahidin müəllimi)
Azəri-atəşə qalanmışdır əhli-Kərəm,
Əsli-zat ol şuxə halımı yanə-yanə yaz.
Badeyi-bəzmimizi pozmuş neçin ki gərdun,
Badə sınmış, könül qopmuş, bitmiş peymanə yaz.
Zər qədrin zərgər bilər, sözə xiridar gərək,
Qalmaz əyaq altda heç şəhvari-dürdanə yaz.
Əhli-arif, Ata, bir xoş Seyidi-aşiqdir,
Özü hürr, sözü hürdü, həm mərdü-mərdanə yaz!
153
123
“Edim, Yarəb, nə çarə, məndən ol cananım ayrıldı,
Bu hicrandidə canımdan o şirin canım ayrıldı.”
(Məşədi xanım Leyla Zərgərli. Bakı. 1892-1912.
Şair Seyid Zərgərin həyat yoldaşı olub, 20 yaşında
dünyasını dəyişib)
Etməyim neçin nalə mən canımdan ol can ayrıldı?
EĢq ocağın eyləyib tərk, könüldən canan ayrıldı.
Bir Leylayi-eĢqə biz ki vermiĢ idik könüldə yer,
Nə oldu kim, səbəb birdən könüldən mehman ayrıldı?
Çək ol tiği-qılncını, ġah Ġsmayıl, baĢlar üstən,
Dağıtma bu sünnət əhlin, Bakıdan ġirvan ayrıldı.
Yalanlarla doldu dünya, qardaĢlar qardaĢa atdı,
Quyuda qaldı etibar, Yusifdən Kənan ayrıldı.
Gətir gülçin meyi-gülfam, ey sağəri-dust,
bir tez ol,
Əhdi-peyman getdi əldən, könüldən peyman ayrıldı.
Bir Məcnuni-eĢq uzaq səhraları məskən etməz,
Öldü ol aĢiqi-sarban, yolundan karvan ayrıldı.
Ey Ata, gəl Seyyid üçün Leylayi-eĢq ilə ağla,
Tərk edib öz nəxcirini,seyddən Ceyran ayrıldı.
PS: Ceyran xanım Seyid Əzimin həyat yoldaĢı olub, o da Ģairə
MəĢədi Leyla xanım kimi həyatdan çox gənc ikən köçüb.
Qəzəldə hər iki faciəvihadisəyə iĢarə edilib.
124
154
Meyi-zövqi-zərafət zümreyi-ürfanə layiqdir,
Kəmalü mərifət, əlbəttə ki, insanə layiqdir.”
(Mirzə Əbdülxalıq Yusif. Bakı. 1853-1924)
Oturub durduğun hər bir kəsi yaxşı tanı, ey dost,
Axmağa dostluğa kütl, aqilə fərzanə layiqdir.
Sözünün üstən qaçar zaman-zaman hər nakişi,
Kəzzaba riyai-kizb, mürvətə mərdanə layiqdir.
Məkr ilə pərdələnmiş vaizi-dun Haqq nə bilər,
Mənsur tək Həqq söyləyən darül-divanə layiqdir.
Meyi-gülfam ilə könlün xoş eyləyər arif olan,
Dünya malın dərd etməsə, sağər peymanə layiqdir.
O gözəllər ki Söz bilib, işarədən anlar dili,
Əhli-arif onlardı ki, əhli-Şirvanə layiqdir.
Yusifi də, ey Ata, gəl yad elə, xoş olar Vahid,
Züleyxayi-eşq düşən Yaqubi-Kənanə layiqdir.
155
―
Sızlayar əhvalıma sübhə qədər tarım mənim,
Təkcə tarımdı qara günlərdə dildarım mənim.”
(Məhəmmədhüseyn Şəhriyar Behcət Təbrizi. 1906-1988;
tərcümə: Ə. Mübarizindir.)
Saqiya, al Ģərabdan süz dərdimi mey dağıtsın,
Meyxanələr küncüdü çünki qəmxarım mənim.
125
Ömrümü vəfasız bir yar yolunda fəda verdim,
Yox imiĢ yanında bir zərrə etibarım mənim.
O güli-həmrayə ki bülbüli-bir Ģeyda idim,
Nəhayət, qismət oldu xara gülizarım mənim.
Çalma, bu tarı bu gün, ey tarizən,
qan ağlaram,
QırılmıĢ tarın kimi tel-tel bu ilqarım mənim.
Qurdum taxt könüllərdə Füzulimtək, Seyidimtək,
Yetmədim sənə Vahid kimi ġəhriyarım mənim!!
Hər günü ərĢə bülənd olsa da ah-əfğanım,
Atayam, Allahımdır, dadi-xilaskarım mənim!
156
Ey gül, sənə aĢiq yenə də bu həzar oldu,
Güldükcə həyat aləmimiz növbahar oldu.
Yaz fəsli könül bağçamızın gülləri açdı,
Əğyari-dunun ömrü, günü ahu-zar oldu.
Göz yaĢı töküb çaylara çox ağladı son qıĢ,
Dağlar dəyiĢib rəngini al laləzar oldu.
Məcnununam, ey Ģux, Ģükür vəslinə yetdim,
Hicrində yanan indi də, bil, intizar oldu.
Leylayi-məhəbbətlə bizə qoĢuldu ellər,
Məcnuni-könül munisimiz Ģanlı yar oldu.
