Naxçıvan Muxtar Respublikası

 
30
Yunanıstanda Ametist duzundan sərxoşluğa qarşı dərman kimi istifadə etmişlər. 
 
Badamlı mineral bulağı. Şahbuz rayonu ərazisində Badamlı kəndindən 3 km cənub-qərbdə, okean 
səviyyəsindən 1274 m. yüksəklikdə bir neçə bulaqlar vardır. 1949-cu ildən mexaniki surətdə istehsal gücü 
artırılmış  və  sənaye üsulu ilə 0,5 litrlik şüşə qablarda satışa çıxarılmışdır. Haliyyədə plastik qablarda 
müxtəlif ölçülü və keyfiyyətli istehsalına sifarişçilərin sayı artmışdır. 
 
4(1) №li bulağın Kimyəvi tərkibi: 
 
CO
2 
1,2 M 4,7 HCO
3
 71 SO
4
 5 Cl 24__ .pH 6,5; D 172 m³/gün, T 22 Cº 
             
        (Na+K) 54 Ca 34 Mg 12 
 
“Badamlı” suyu mədə-bağırsaq, sidik yolları  və qaraciyər xəstəliklərinin müalicəsində içilməsi 
əhəmiyyətlidir. Minerallığı zəif olduğundan süfrə suyu kimi də istifadə edilir. 
 
Batabat mineral bulağı.  Şahbuz rayonu ərazisində Naxçıvandan 65 km məsafədə okean 
səviyyəsindən 2445 metr yüksəklikdədir. 
 
Kimyəvi tərkibi: 
 
CO
2 
0,7 M 1,3 HCO
3
 30 SO
4 
65______.pH 6,5; D 3,8 m³/gün, T 8 Cº 
             
        Ca 39 (Na+K) 36 Mg 25 
 
Zəif minerallaşmış su daxili xəstəliklərin müalicəsində (18-20 Cº) içilməsi əhəmiyyətlidir. 
 
Biçənək mineral bulağı.  Şahbuz rayonu ərazisində Biçənək kəndindən 2 km aralı meşədəki qum 
daşları arasındakı çatlardan çıxır. 
 
Kimyəvi tərkibi: 
 
CO
2 
0,7 M 4,1 HCO
3
 85 SO
4 
20.pH 6,7; D 12 m³/gün, T 10 Cº 
             
        Ca 19 (Na+K) 74 
 
Zəif minerallaşmış sudan mədə-bağırsaq xəstəliklərinin müalicəsində (18-20 Cº) içilməsi 
əhəmiyyətlidir. 
 
Girdəsər mineral bulağı. Şahbuz rayonu ərazisindəki Badamlı mineral bulağından 1,5 km cənub-
qərbdə yerləşir. 
Zəif minerallaşmış su karbonqazlı, sulfatlı-hidrokarbonatlı, maqneziumlu-kalsiumlu-natriumludur. 
 
Kimyəvi tərkibi: 
 
CO
2 
1,2 M 3,7 HCO
3
 45 SO
4 
47______.pH 6,4; D 10 m³/gün, T 16 Cº 
             
        Ca 31 (Na+K) 21 Mg 47 
 
Daxili xəstəliklərin müalicəsində (18-20 Cº) və süfrə suyu kimi içilməsi əhəmiyyətlidir. 
 
Gömür mineral bulağı.  Şahbuz rayonu ərazisində Gömür kəndindən 3 km cənub-qərbdə, Gömür 
çayın sol sahilində okean səviyyəsindən 2000 m. yüksəklikdədir. Burada 75 sayda  
bulaqlardan mineral hidrogen-sulfid qarışığı ilə birlikdə karbonqazı da çıxır. Bulaqlardan su çıxarkən 
yeraltı karst süxurlarını kükürdlü qarışıqla birlikdə tərkibindəki hidrogen-sulfid ionlarını zənginləşdirir. 
Zəif inerallaşmış sudan revmatik və  dəri xəstəliklərinin müalicəsində vanna qəbul etməklə (hər 
kursda 10-15 dəqiqə, T 25-35 Cº) əhəmiyyətlidir. 
 
Kimyəvi tərkibi: 
 

---

 
31
CO
2 
1,3 M 3,9 HCO
3
 74 Cl
 
13______.pH 6,6; D 230 m³/gün, T 20 Cº 
             
        Ca 33 (Na+K) 32 Mg 30 
 
Karvansara mineral bulağı.  Şahbuz rayonundakı Gömür kəndindən 7 km şimal-şərqdə, okean 
səviyyəsindən 2260 m. yüksək  ərazidədir. Gömür çayın mənbəyində olan bulaqlar hidrogen-sulfidlidir. 
Hər iki bulaq suları termaldır. 
 
Kimyəvi tərkibi: 
 
H
2
s
 600 mq/litr, M 1,4 HCO
3
 21 13 SO
4 
78____.pH 8; D 50 m³/gün, T 80 Cº 
             
                       Ca 58 (Na+K) 21 Mg 21 
 
Ultrabərk qatılığa malik, zəif minerallaşmış, sulfadlı-hidrokarbonatlı, kalsiumlu-natriumlu-
maqneziumlu termal (qaynar) sudur. 
Daxili və xarici orqanların müalicəsində vanna qəbul etməklə (10 dəfə, T 30-40 Cº) əhəmiyyətlidir. 
Mineral sudan heyvanlarındakı qoturluğun müalicəsində də istifadə etmək olar. 
 
Qəleyli mineral bulağı. Şahbuz rayonundakı Batabat yaylasında “Zor bulaq”dan 150 metr şərqdədir. 
Suyun tərkibi zəif minerallaşmış karbonqazlı olduğundan daxili xəstəliklərin müalicəsində (18-20 Cº) 
əhəmiyyətlidir. 
 
Kimyəvi tərkibi: 
 
CO
2 
1,7 M 2,6 HCO
3
 93 ___________.pH 6,5; D 28 m³/gün, T 12 Cº 
             
        Ca 52 (Na+K) 23 Mg 24 
 
Sələsüz mineral bulağı.  Şahbuz rayonu ərazisində, rayon mərkəzindən 7 km qərbdə  Sələsüzlə 
Əzizbəyov kəndlərinin arasındadır. 
 
Kimyəvi tərkibi: 
 
CO
2 
0,7 M 0,9 HCO
3
 64 SO
4 
32______.pH 6,3; D 8 m³/gün, T 16 Cº 
             
         Ca 24 (Na+K) 30 Mg 46 
 
Zəif minerallaşmış su, karbonqazlı, hidrokarbonatlı-sulfatlı, maqneziumlu-natriumlu-kalsiumludur. 
Bulaqda tədqiqat aparılmasa da, bir sıra daxili xəstəliklərin müalicəsi üçün (18-20 Cº) əhəmiyyətlidir. 
 
Cəhri mineral bulağı. Babək rayonu ərazisində  Cəhri kəndindən 5 km şimaldadır. Həmin suya 
kənddə Kərbəlayi Əziz bulağı da deyirlər.(?) 
 
Kimyəvi tərkibi: 
 
CO
2 
1,3 M 4,1 HCO
3
 53 SO
4 
21 Cl 26_.pH 6,5; D 26 m³/gün, T 12 Cº 
             
                  Ca 33 (Na+K) 47 Mg 20 
 
Zəif minerallaşmış su, karbonqazlı, hidrokarbonatlı-xlorlu, natriumlu-kalsiumlu-maqneziumludur. 
Daxili xəstəliklərin müalicəsində (bağırsaqları təmizləmək üçün 18-20 Cº) əhəmiyyətlidir. 
 
Əshabi-Kəhf mineral bulağı. Babək rayonu ərazisində Qahab kəndindən 6 km cənub-şərqdə, 
Naxçıvan şəhərindən 12 km. məsafədə müqəddəs “Əshabi Kəhf (Culus) dağı” nın ətəyindədir. 
Oradakı “təndirdən” (yer çatından) hər 15 dəqiqədən bir mineral soyuq su köpüklənərək təzyiqlə 
çıxır. 
Zəif minerallaşmış suyun tərkibi radonlu, karbonqazlı, hidrokarbonatlı-xlorlu-sulfatlı  və natriumlu-
kalsiumludur. 
 

---