Neft maşinqayirma klasteri: beynəlxalq təCRÜBƏNİn təDQİQİ
Yüklə 499,89 Kb. Pdf görüntüsü
|
48
qarşıdakı daxil olması ilə əlaqədar) işlənib hazırlanması üzrə beynəlxalq təcrübənin tətbiqi üzrə işdə fəal iştirak edir [8]. Beləliklə, QQV-nin “Neftqaz maşınqayırma” klasteri aşağıdakı iştirakçılardan “ibarət” olmuşdur: 1)
Şirkətlər: “Metal məmulatları” MMY, “Omega Cihazqayırma zavodu” SC, “Tökmə-mexaniki zavodu” İK, “KazArmoprom” SC, “Qərb-Qazaxıstan maşınqayırma şirkəti” SC, “Zenit” SC, “ETİ Hidrocihaz” SC, “Uralskaqroremmaş” SC; 2)
ETT; 3)
Kollaborasiya institutları: “Alqoritm” regional texnoparkı; 4)
Yerli hakimiyyət: QQV Akimatı, hökümət orqanları və konsultativ-məsləhət orqanında iştirakı vasitəsilə qurumlar. Formal olaraq pilot klasterinin strukturunda maliyyə və qeyri-dövlət institutlarından başqa zəruri elementlərin əksəriyyəti mövcud olmuşdur. QQV-nin “Neftqaz maşınqayırma” klasteri regionun neftqaz müəssisələri tərəfindən tələbə istiqamət və RF-nın sərhədyanı regionların ixrac potensialına malik olmuşdur. Təşəbbüsün reallaşdırılması yeni istehsalatların yaradılması və sənaye məhsulunun istehsalının həcminin artırılmasını nəzərdə tutmuş, müvafiq olaraq sahənin iqtisadi göstəricilərinə təsiri kontekstində klaster təşəbbüsünün reallaşdırılmasının nəticələrinin qiymətləndirməsini aparmaq məntiqli olacaqdır. Neftqazemal avadanlığının istehsalı, neftqazemal avadanlığının sənaye istehsalının strukturu, neftqazsənaye avadanlığının istehsalı, neftqazsənaye avadanlığının sənaye istehsalının strukturu, seqmentin maşınqayırma sahəsində əmək məhsuldarlığının göstəriciləri baxılmışdır. Nəticədə müəyyən edilmişdir ki, 2005-ci ildə reallaşdırılan klaster təşəbbüsü regionun müəssisələrini hətta ölkə hüdudlarında istehsalın səmərəliliyinin rəqabətqabiliyyətli dərəcəsinə çıxarılmasını təmin etməmişdir.
49
Cədvəl 1.5. QQV-nin “Neftqaz maşınqayırma” klasterinə daxil olmuş müəssisələrin məhsul növləri, 2011-ci il
“QQMŞ” SC Boruşəkilli hava qızdırıcıları Boruşəkilli sobalar İstilik mübadiləçiləri Mərkəzi sürtkü sistemləri Metal konstruksiyalar Rezervuarlar Yaşayış vaqonları Neftin qızdırılması üçün avadanlıq Kompleks hava təmizləyici cihazlar Havanın kondisionerləşdirilməsi üçün avadanlıq Çiləyici cihaz Neftsənaye avadanlığı Qazın hazırlanması sistemi Ov tüfəngi “Uralsk mexaniki zavodu” MMY Dirsəkli val ““Hidrocihaz” ETT” SC Qayıqların tədqiqi, layihələndirilməsi, tikintisi və təmiri
““Omega” cihazqayırma zavodu” SC “Tazasu” içməli suyun hazırlanması üçün cihaz Dəmir yolu üçün detallar İkili təyinatlı məhsul “”Zenit” Uralsk zavodu” SC Qayıq və gəmilər “Uralskaqroremmaş” SC Avto xüsusi texnika, o cümlədən yanğın maşınları
“SPP “Metalloizdeliya” MMY Metal konstruksiyaları Sendviç-panellər Büzməli vərəq Mənbə: QQV-nin Akimatı [3] Həmçinin Qazaxıstan Respublikasının statistik agentliyi ilə hazırlanan “Xərclər-Buraxılış” cədvəllərin məlumatları, neftqazhasilat sahə ilə maşınqayırma məhsulunun aralıq istehlakının strukturu, QQV-nin “Neftqaz maşınqayırma” klasterinə daxil olmuş müəssisələrin məhsul növləri (klasterə daxil olmuş müəssisələr müxtəlif növ məhsul istehsal etmiş, təkcə müəssisələrdən biri – “QQMŞ” SC (Qərbi-Qazaxıstan maşınqayırma şirkəti) birbaşa olaraq neftqazhasilat və emal profilli istehsalat proseslərində istifadə edilən avadanlığın istehsalı ilə məşğul olmuşdur; hətta təqdim edilmiş məhsul siyahısına ötəri baxış müəssisələrin ixtisaslaşmasında radikal fərqliliklər haqqında deməyə imkan verir ki, bu da onların arasında sıx kooperasiya əlaqələri və ya əhəmiyyətli texnoloji fərqlərin mövcudluğu baxımından rəqabətin mövcudluğu mümkünlüyünü şübhə altına qoyur), neftqaz avadanlığının buraxılışı üzrə orta illik ixtisaslaşdırılmış istehsalat güclərinin mövcudluğu və payı, neftqaz avadanlığının buraxılışı üzrə
50
ixtisaslaşdırılmış istehsalat güclərinin yüklənməsinin dərəcəsi, tədqiqat və işləmələrinin birgə layihələrinin ümumi kəmiyyəti (biznes, elm və yerli hakimiyyəti birləşdirərək kollaborasiya institutu xidmət etməli, həmçinin yeni müəssisələr üçün şəraitlər yaratmalı olmuş, yəni biznes-inkubasiya prosesini başlamaq), texnoparklar və biznes-inkubatorların bazasında fəaliyyət göstərən müəssisələrin miqdarının təhlili vasitəsilə yeraltı sərvətlərin istifadəçilərinin maşın və avadanlığda tələbin milli istehsal məhsuluna yenidən yönləndirilməsi yollarının axtarılmasında əsaslanan klaster təşəbbüsləri çərçivəsində reallaşdırılan ümumsistem tədbirlərin nəticəliliyi tədqiq edilmişdir. Aparılmış müəllif - “Sənayenin inkişafının Qazaxıstan institutu” SC-nin Maşınqayırma Mərkəzinin eksperti D.S. Dixanbayev - tədqiqatından görsənmişdir ki, QQV-də “Neftqaz maşınqayırmanın” inkişafının klaster təşəbbüsünün tətbiqinin praktiki təcrübəsi baş tutmamışdır. Klaster təşəbbüsünün uğursuz reallaşdırılmasının əsas səbəbləri aşağıdakılar olmuşdur:
klaster təşəbbüsünün reallaşdırılmasının gedişatında planlaşdırılan tədbirlərin əksəriyyəti formal olaraq yerinə yetirilmişdir;
ilə çətinlikləri olmuş və bundan başqa dəyərin yaradılması zəncirlərinin strukturunda fərqliliklər səbəbindən sağlam rəqabətin əsası olmamışdır;
istehsalında ixtisaslaşmanın dərinliyi üzrə digər tədqiq edilmiş regionlardan xeyli geri qalmışdır;
maşınqayırma sahəsində rəqabətqabiliyyətli innovasiya işləmələrilə qısamüddətli və ortamüddətli perspektivdə təmin etməyə, həmçinin ixtisaslaşdırılmış kadrların hazırlığı ilə problemləri həll etməyə imkan verməmişdir;
klasterin bütün iştirakçıları arasında qarşılıqlı əlaqə üçün meydança olmalı olan texnoparkın simasında kollaborasiya institutu öz funksiyalarının yerinə yetirməmişdir;
Yüklə 499,89 Kb. Dostları ilə paylaş:
|