Никпур Ъаббарлы
Yüklə 452,41 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Gülsər
- Yavuz
- Bayan Öyrətmən
54
məsud edəcəyim. Gülsərənlər hər iki saatda bir moda dəyişdirirlərsə, bənim Gülsərim hər saatda bir moda dəyiş- dirəcək. (Onun əskimiş əlbisəsini göstərərək) Şöylə bir əlbisəyi üç, dörd il deyil, üç, dörd gün belə kullanmıya- caksın. Sana artıq camaşırçı qadının qızı deyəmiyəcəklər. Bən hayqutluq filmlərini çevirən böyük şirkətlər quracağım. Sən də böyük patronun eşi olacaqsın. Gülsər – (Onun sözlərinə heyran olaraq). Yalnız eşmi?
Yavuz – Təbii. Bənim gibi bir patronun eşi. Azmı görüyorsun? Gülsər – Xayır, az deyil. Fakat, eyni zamanda, bənim də əski bir xülyam canlanmazmı? Yavuz – Nasıl bir xülya? Gülsər – Ta ilk okuldan, hətta ilkokulun ilk sinifindən etibarən başlayan bir xülya. Yəni film yıldızı olmaq. Yavuz – A!.. Anladım. Tabii. Olacaqsın. (17, s.24-25). Müəllifin qənaətincə, yeniyetmələrin həyatın mənası barədə bu cür yanlış düşüncələrdən, sevgiyə dair bəsit tə- səvvürlərdən çəkindirilməsində valideynlərlə yanaşı, mək- təbin, müəllimin də önəmli rolu olmalıdır. Hər bir pedaqoq yalnız fənn müəllimi deyil, eyni zamanda mək- təbli gənclərin həyat müəllimi, onların mənəvi aləminin memarı olmalıdır. Pyesdəki Litsey müdiri və Bayan Öyrətmən obrazlarını A.Dağlı məhz bu yöndə işləmişdir. Litsey müdiri pedaqoji işlə inzibati işi uğurlu şəkildə əlaqələndirən bir şəxsdir. O, məktəbin vəzifəsini vətəndaş yetişdirməkdə, öz sözlərilə desək, Namiq Kamalların, Tofiq Fikrətlərin arzuladığı gənclər yetişdirməkdə görür.
55
Elə bir gənclik ki, yurd sevgisi, millət təəssübü, elm, mədəniyyət yanğısı ilə dolu olsun və vətən onun qolları üzərində yüksəlsin. Bu məqsədə nail olmaqdan ötrü, Litsey müdiri müxtəlif təşəbbüslər edir, şagirdlərin maraq dairəsini, iste- dadlarının yönümünü aşkara çıxarmaq üçün onların sərbəst çalışmalarına xüsusi diqqət yetirir, asudə vaxt- larının səmərəli təşkilinin qeydinə qalır. Bəzən, yeri gəl- dikdə, sərt davrana da bilir. Lakin özünün də etiraf etdiyi kimi, onun bu sərtliyini Bayan öyrətmənin həlimliyi və şəfqəti tamamlayır: Müdir – ...Bəzi işlərə göz yummaq... Olmuyor, sayın Xoca Xanım, olmuyor... Müsamihə bəzən çox təhlükəlidir. Fəqət etiraf ediyorum ki, bu da lazımdır. Nə yazıq ki, bənim təbiətim buna müsait deyil. Əminəm ki, bu okulda bənim sərt davranışlarımı sizin müsamihə və şəfqətiniz ta- mamlayacaq. Əvət, yerində azarlıyacağız, yerində okşuya- cağız. Kayb etməkdə olduğumuz şu cocukların bir çoxunu qurtarırız bəlki... Qurtaramadıqlarımız isə... Nə yapalım... Hərkəsi layiq olduğu yerə göndəririz. Bu il ögrənciləri- mizi yakından tanımağa çalışacağım. İnşallah gələcək il lisəmizdə liseyə layiq olmayan ögrəncilərimiz qalma- yacaq.
Bayan Öyrətmən – İnşallah, inşallah. Müdir – Bu işi yalnız sizin yardımınıza güvənərək yapa biləcəgim. Bayan Öyrətmən – Bən hər zaman yardıma hazırım (17, s.35-36)
56
Həqiqətən də Bayan öyrətmən öz vəzifəsini vicdanla və çox böyük şövqlə yerinə yetirir, şagirdlərin təlim-tərbi- yəsinin düzgün təşkili üçün yorulmadan çalışır, əziy- yətlərə qatlaşır, bəzən cahil valideynlərin təhqiramiz sözlərinə də dözməli olur, lakin ruhdan düşmür, uşaqları da ruhdan düşməyə qoymur. Bu müəllimə yalnız öz fənnini tədris etməklə işini bitmiş saymır; yeniyetmə gənclərə, sözün əsl mənasında, ana qayğısı, nəvazişi gös- tərir, onların qəlbinin dərinliklərinə nüfuz etməyi, mənəvi aləmlərini öyrənməyi bacarır. Bu cür məhrəmanə müna- sibətlər şagirdlərin həm təhsilinə, həm də davranışlarına müsbət təsir göstərir. Bayan Öyrətmənin iş metodunun səmərəliliyi pyesdə konkret olaraq Gülsər obrazının əqli-mənəvi inkişafında daha əyani təcəssüm edir. Atadan yetim qalaraq fəqir ana- sının himayəsində böyüyən Gülsər, artıq yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, müəyyən bir zaman kəsimində zəngin ailədən olan məktəb yoldaşı Yavuzun pozucu təsiri altına düşərək, günlərini onunla birlikdə sinemalarda, müxtəlif əyləncələrdə keçirir. Aralarındakı münasibətləri yanlış olaraq sevgi kimi qavrayan bu qız oğlanın gələcək birgə həyatları barədə cızdığı bəyaz-çəhrayı tablolardan xoşla- naraq, məktəbi, təhsili unudur, kino ulduzu olaraq parla- yıb məşhurlaşmaq eşqi ilə yaşayır. Məhz bu zaman Bayan Öyrətmən hadisələrin gedişinə müdaxilə edərək, bu məktəbli qızda sevgi və xoşbəxtlik barədə həyat təcrü- bəsinin azlığından yaranmış yanlış təsəvvürləri dağıdır, onu xəyallar aləmindən reallığa doğru yönəldir. Müəlli- mənin təsiri ilə Gülsərin düşüncələrində, həyata baxışında
57
yaranmış əsaslı dönüş onun Yavuzla növbəti qarşılaş- masında özünü bütün çılpaqlığı ilə büruzə verir:
Bir könül kitabı. Gülsər – Xayır. Bu kitab artıq kapanmışdır. Yavuz – Bana bax, Gülsər. Sən artıq tamamilə dəyiş- din.
Gülsər – Əvət. Yavuz – Bəni tamamilə unutdun. Gülsər – Bir aşiq olaraq əvət. Bir okul arkadaşı olaraq xayır.
Yavuz – Demək, bir aşiq olaraq əvət. Gülsər – Əvət. Yavuz – Hangi yeni bir aşiqin əmriylə? Gülsər – (Kitabı hiddətlə kapadaraq) Sən böylə konuşamazsın, Yavuz (Birdən ayağa qalxıb onun önündə duraraq). Nəhayət açıq konuşalım. Sən bənim körpə kafa- ma bir çox kötü şeylər doldurmuşdun. Həpsini kafamdan çıkarıb atdım.
misin? Fəqət yaşından, başından böyük işlər yapmaq istədin. Hər şeyin vaxtı var. Şimdi bizim həm olğunlaşma, həm də təhsil çağımızdır. Gənclik həyatımızda canlanan bir sıra istəklərimizi frenləməzsək, irəlidə nə həyat qalır- mış, nə istək. Yavuz – Yenə də maşallah. Dərsini iyi əzbərləmişsin. Yüklə 452,41 Kb. Dostları ilə paylaş:
|