beynəlxalq elmi konfransda (Türkmənistan, Aşqabad) iştirak etmiş,
“Azərbaycanda Məxdumqulu yaradıcılığına baxış” məruzəsi dinlənil-
mişdir.
20-21 may – Akademik İsa Həbibbəyli Qazaxıstanın paytaxtı
Astanada düzənlənmiş beynəlxalq forumda “Azərbaycanda dil və
əlifba islahatları” mövzusunda məruzə ilə çıxış etmişdir. Türk Akade-
miyasının təşkilatçılığı ilə “Türk Yazısı Günü”nə həsr olunmuş fo-
rumda ölkəmizlə yanaşı, Qazaxıstan, Türkiyə, Özbəkistan, Qırğızıs-
tan, eləcə də Rusiyadan alim və mütəxəssislər, ictimai xadimlər də
iştirak etmişlər.
23 may – Xalq yazıçısı və dramaturq İlyas Əfəndiyevin anadan
olmasının 100 illiyi münasibətilə elmi sessiya keçirilmişdir.
Akademik İsa Həbibbəyli giriş nitqində görkəmli yazıçının
həyat və yaradıcılığından ətraflı bəhs etmişdir. Şirindil Alışanlının
“Milli bədii fikrin inkişafında İlyas Əfəndiyev fenomeni”, Tehran
Əlişanoğlunun “İlyas Əfəndiyevin romanlarında sosial utopiya”,
Safurə Quliyevanın “İlyas Əfəndiyevin dramlarında sosial mühit” və
Vidadi Qafarovun “İlyas Əfəndiyev və teatr” mövzularında məruzələri
dinlənilmişdir.
27 may – Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda M.A.Şoloxov
adına Moskva Dövlət Humanitar Universitetinin Stavropol filialının
direktoru, pedaqoji elmlər doktoru, professor Natalya Sotnikova ilə
görüş keçirilmişdir. Görüşdə akademik İsa Həbibbəyli və professor
Natalya Sotnikova Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu ilə M.A.Şoloxov
adına Moskva Dövlət Humanitar Universitetinin Stavropol filialı
arasında əməkdaşlıq müqaviləsi imzalanmışdır.
20 iyun – AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda Azər-
baycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının rəhbəri, akademik
Ramiz Mehdiyevin elmi redaktorluğu ilə nəşr edilmiş “Şah İsmayıl
Səfəvi: Tarixi diplomatik sənədlər toplusu” kitabının təqdimat mə-
rasimi keçirilmişdir.
10 iyul – AMEA Rəyasət Heyətinin Gənc alimlər üçün elan
etdiyi qrant müsabiqəsinin qaliblərinin mükafatlandırılma mərasimi
keçirilmişdir. Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun aparıcı elmi işçisi,
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Eşqanə Babayeva mükafatın 1-ci
kateqoriya üzrə, kiçik elmi işçi Aynurə Paşayeva 3-cü kateqoriya üzrə
qalibləri olmuşlar.
16 sentyabr – Görkəmli rus yazıçısı, Nobel mükafatı laureatı
Mixail Şoloxovun yubileyinə həsr olunmuş (Rostov vilayətinin
Vyoşenskaya qəsəbəsi) beynəlxalq konfransda AMEA-nın vitse-
prezidenti, Milli Məclisin deputatı, Nizami adına Ədəbiyyat İnstitu-
tunun direktoru, akademik İsa Həbibbəyli iştirak etmişdir.
18 sentyabr – “Çanaqqala zəfəri, Bakının qurtuluşu şərəf
tariximizdir” mövzusunda beynəlxalq elmi-təcrübi konfrans keçiril-
mişdir. AMEA-nın vitse-prezidenti, akademik İsa Həbibbəyli konfran-
sın böyük əhəmiyyət daşıdığını vurğulayaraq, bu tarixi hadisələrin
Azərbaycan ilə Türkiyə arasında dostluq və qardaşlıq əlaqələrinin
daha da möhkəmlənməsində müstəsna rolu haqqında məruzə ilə çıxış
edib.
19 sentyabr – Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri Heydər
Əliyevin müəllifi olduğu “Əsrin müqaviləsi”nin 20 illik yubileyinə
həsr edilmiş “Ədəbiyyatda və sənətdə neft faktoru” mövzusunda elmi
konfrans keçirilmişdir. AMEA-nın vitse-prezidenti, Nizami adına
Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru, akademik İsa Həbibbəyli “Azərbay-
can ədəbiyyatının neft dünyası” mövzusunda giriş sözü ilə çıxış etmiş,
filologiya üzrə elmlər doktoru, prof. B.Əhmədov, filologiya üzrə
elmlər doktoru M.Mustafayev və başqaları məruzə etmişlər.
23-24 sentyabr – Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun elmi
katibi, filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Bədirxan Əhmə-
dov Rusiya EA Kazan Araşdırma Mərkəzində keçirilmiş “Türk
xalqları edebiyatı ve muzik sanatının kökeni ve evrimi” mövzusunda
konfransda iştirak etmiş, konfransın açılışında Təbrik nitqi söyləmiş-
dir. Konfransın “Türk xalqları edebiyatlarının kökeni ve evri-
mi” bölməsinin işinə sədrlik edən prof. B.Əhmədovun “XX əsr Azər-
baycan ədəbiyyatında milli müstəqillik ideyaları” adlı geniş məruzəsi
dinlənilmişdir.
3 oktyabr – Böyük dramaturq, yazıçı, filosof, tənqidçi Mirzə
Fətəli Axundzadəyə həsr olunmuş “Mirzə Fətəli Axundzadə və Azər-
baycan ədəbiyyatının Qərbə inteqrasiyası” mövzusunda beynəlxalq
elmi konfrans keçirilmişdir.
oktyabr – Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun “Ədəbi proses-
2013” adlı elmi məqalələr toplusu “Hədəf” nəşriyyatında çapdan
çıxmışdır.
16 oktyabr – Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda Rusiya
Təhsil Akademiyası Sankt-Peterburq Smolnı Universitetinin rektoru,
Beynəlxalq Energetika Akademiyasının akademiki, Humanitar Elmlər
Akademiyasının müxbir üzvü, həmvətənlimiz Heydər İmanovla görüş
keçirilib. Görüş zamanı İnstitut ilə Sankt-Peterburq Smolnı Univer-
siteti arasında elmi əməkdaşlıq barədə müqavilə imzalanıb.
5 noyabr – Qazaxıstan Respublikasının paytaxtı Astana şə-
hərində Beynəlxalq Türk Akademiyasının təşkilatçılığı ilə “Türk
dünyası: Böyük şəxsiyyətlərin irsi” mövzusunda elmi konfrans ke-
çirilmişdir. Beynəlxalq elmi konfransda ölkəmizi Azərbaycan Milli
Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti, Milli Məclisin deputatı,
akademik İsa Həbibbəyli və filologiya üzrə elmlər doktoru, professor
Asif Rüstəmli təmsil etmişlər.
11 noyabr – Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda “Bakı Elm
Festivalı” çərçivəsində “Fizika və lirika” mövzusunda elmi seminar
keçirilmişdir.
18 noyabr – Varşava şəhərində (Polşa) Azərbaycanın Polşadakı
səfirliyi, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nizami adına Ədə-
biyyat İnstitutu və Polşa Elmlər Akademiyasının Ədəbi Araşdırmalar
İnstitutunun təşkilatçılığı ilə “Azərbaycan Milli Elmlər Akademiya-
sının Nizami adına İnstitutunun təqdimatı” adlı tədbir keçirilib.
AMEA-nın Ədəbiyyat İnstitutunun elmi katibi, professor Bədirxan
Əhmədov İnstitut haqqında geniş təqdimat məruzəsi ilə çıxış edib.
Tədbir çərçivəsində iki ölkənin elmlər akademiyalarının ədəbiyyat
institutları arasında “Azərbaycan-Polşa ədəbi əlaqələri” adlı birgə bey-
nəlxalq elmi laboratoriyanın yaradılmasına dair Saziş imzalanıb.
19 noyabr – Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşları
Polşada keçirilən III Azərbaycan-Polşa beynəlxalq konfransında
iştirak etmişlər. Konfransda institutun elmi katibi, prof. Bədirxan
Əhmədov, prof. Gülər Abdullabəyova, institutun əməkdaşı Samir Sət-
tarov, prof. Mahirə Quliyeva, Nəzakət Qafqazlı, Mahmizər Meh-
dibəyova, Müşfiq Çobanov və b. məruzələrlə çıxış etmişlər.
6 dekabr – Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda M.A.Şoloxov
adına Moskva Dövlət Humanitar Universitetinin Stavropol filialı ilə
birgə Mixail Şoloxovun anadan olmasının 110 illiyinə həsr olunmuş
“Şoloxov və Azərbaycan” mövzusunda video-elmi konfrans keçiril-
mişdir.
9 dekabr – Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Ədəbiy-
yat İnstitutunun elektron akt zalında Azərbaycan xalqının Ümummilli
Lideri, görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olun-
muş elmi sessiya keçirilmişdir.
15 dekabr – Görkəmli ədəbiyyatşünas alim, AMEA-nın müxbir
üzvü, Əməkdar elm xadimi, filologiya üzrə elmlər doktoru, professor
Azadə Rüstəmovaya həsr olunmuş “Çağımızdan görünən orta əsrlər”
mövzusunda beynəlxalq elmi konfransda Azərbaycanın elmi ictimaiy-
yəti ilə yanaşı, Böyük Britaniya, Türkiyə, Rusiya, Bolqarıstan, Qa-
zaxıstan, Özbəkistan və digər ölkələrdən gəlmiş alimlər iştirak et-
mişlər.
17 dekabr – Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nizami
adına Ədəbiyyat İnstitutunda görkəmli ədəbiyyatşünas alim, tənqidçi,
tanınmış ictimai xadim, akademik Məmməd Arif Dadaşzadənin 110
illik yubileyinə həsr edilmiş “Böyük ədəbiyyatşünaslıq irsi və müasir-
lik” mövzusunda elmi konfrans keçirilmişdir.
dekabr – Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru,
akademik İsa Həbibbəylinin təşəbbüsü və baş redaktorluğu ilə ədə-
biyyat nəzəriyyəsi problemlərini əhatə edən “Poetika. izm” jurnalının
ilk sayı (2014, № 1) çapdan çıxmışdır.
Hazırladı: Sona İBRAHİMOVA
BƏLƏDÇİ
İsa Həbibbəyli. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin dövrləş-
dirilməsi Konsepsiyası
Folklorşünaslıq
“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarının elm aləminə mə-
lum olması – 200
İsmixan Osmanlı. “Tat Əri”nin kimliyinə dair
Məmməd Əliyev. “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarında
“Tat əri”
Yeganə İsmayılova. “Kitabi-Dədə Qorqud”un Azər-
baycan cəmiyyətinə “gəlişi” tarixi və “yasaq” dövrü
Güntəkin Musayeva. Abdulla Şaiqin mənzum hekayələ-
rində uşaq nağıllarının invariantları
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatı
Alxan Bayramoğlu. Xurşidbanu Natəvanın həyat və sə-
nət dünyası
Şahbaz Şamıoğlu (Musayev). M.F.Axundzadənin epis-
tolyar irsində mətbuat məsələləri
Lütviyyə Əsgərzadə. Hüseyn Cavidin epistolyar irsində
avtobioqrafik məqamlar
Gülşən Ağabəy. Azərbaycan satirik poeziyasının təşək-
külü problemləri
Əzizağa Nəcəfzadə. Məhəmməd Füzulinin bədii əsərlə-
rində janr, forma və janr forması problemi
Orxan Aras. Məhəmməd Əsəd bəyin publisistikasında
elmilik
Çingiz Sasani. İsanın “Mehri və Vəfa” əsərində qadın
macəraları və onun özündən qabaq və sonrakı məsnəvilərdə
oxşar süjetləri
Lamiyyə Rəhimova. Divan ədəbiyyatının iki həcv şairi
Tünzalə Seyfullayeva. Yəhya bəy Dukaqininin şeirləri
məcmuə və cünglərdə
Həcər Sultanova. Şərqdə ilk süni dil yaradıcısı Muhyi
Aynur Mirişli. Nizami hikməti və Vazeh müdrikliyi
3
9
21
27
34
42
53
65
76
83
92
97
108
119
128
138
Şəfiqə Abdullayeva. Şəki şairləri: Müşairə
Lalə Sultanova. Əhmədağa Əhmədovun “Qafiyətül-Ka-
fiyə” əsəri
Sevil Həsənova. 1920-30-cu illərdə Hüseyn Cavidə
ideoloji münasibət
Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı
Tehran Əlişanoğlu. Mir Cəlalın gülüşü
Bəxtiyar Əsgərov. Bədii düşüncədə yazıçı və tarix
problemi
Nizami Tağısoy. Balaş Azəroğlu yaradıcılığında azadlıq
mübarizəsinin inikası
Gültəkin Əliyeva. Müasir dramaturgiyada psixologizm
Raminə Məmmədova, Sevil Məmmədəliyeva. İsa Hü-
seynovun “Qırx kisə qızıl” əsərində reallıq və yazıçı təxəy-
yülü
Əflatun Baxşəliyev. Nəbi Xəzrinin yaradıcılığında heka-
yə janrı
Mərziyyə Nəcəfova. Azərbaycanlıların soyqırım faciəsi
Zəlimxan Yaqub yaradıcılığında
Bahar Bərdəli (Məmmədova). Qabil poeziyasında Qara-
bağ mövzusu
Firudin Rzayev. Məmməd Araz yaradıcılığının fəlsəfi
istiqamətləri
Elnarə Akimova. Çağdaş Azərbaycan postmodern
şeirində Tanrıya münasibət
Esmira Rəhimova. Müstəqillik dövrü Azərbaycan nəs-
rində müharibə mövzusu
Afaq Əsədova.
Multikulturalizm – mədəniyyət fəlsəfə-
sinin yeni inkişaf mərhələsi kimi
Aytən Əhmədova. Müasir Azərbaycan nəsrində yeni
mövzu axtarışları
Müşfiq Çobanov. Gürcüstanda Azərbaycan nəsrinin
inkişaf problemləri
Səadət Bayramova. Anarın “Yaxşı padşahın nağılı” əsə-
rinin janr səciyyəsi
Nigar Sadıqzadə. Məmməd Araz yaradıcılığında vətən-
pərvərlik
Самир Саттаров. Современное понятие и основные
147
156
163
170
182
190
200
207
215
222
229
236
246
256
264
273
280
289
294
элементы культуры, определяющие культурную идентич-
ность индивида
Gülnar Qasımlı. Müstəqillik illəri poemalarında Qara-
bağ mövzusu
Lalə Məmmədova. Anarın nəsrində Füzuli izləri
Şəhla Şirəliyeva. Əzizə Cəfərzadənin “Bir səsin faciəsi”
romanı
Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı
Esmira FUAD (Şükürova). Güney şairlərinin poema ya-
radıcılığında tarixilik və müasirlik
Mahmizər Mehdibəyova. Məhəmmədəli Məhzunun liri-
kası
Sədrəddin Hüseyn. Əbulhəsən Racinin poetik dünyası
Mətbuat tarixi
Qərənfil Quliyeva. Mətbuatşünaslıq tariximizdən (1920-
ci illər)
Resenziya
Vilayət Cəfərov. Azərbaycan ədəbiyyatı ərəb dilində
Ədəbi-elmi mühitin xronologiyası
301
309
317
327
333
344
351
361
368
373
ƏDƏBİYYAT MƏCMUƏSİ
LITERATURE COLLECTION
ЛИТЕРАТУРНЫЙ СБОРНИК
AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Elmi Əsərləri
The Scientific works of the Institute of Literature named after Nizami of ANAS
Научные Труды Института Литературы имени Низами НАНА
Nəşriyyat redaktoru: Töhfə Talıbova
Publishing editor: Tohfa Talibova
Редактор издательства: Тохфа Талыбова
Texniki redaktor: Rəşid Kərimli
Make up editor: Rashid Karimli
Технический редактор: Рашид Керимли
Korrektor: İradə Orucova
Корректор: Ирада Оруджева
Proofreader: Irada Orujova
www.literature.az
direclit@yahoo.com
Çapa imzalanıb: 12.05.2015. Formatı: 70x100 1/16
Approved to the print: 12.05.2015. Format: 70x100 1/16
Подписано к печати: 12.05.2015. Формат: 70х100 1/16
Tirajı 500 nüsxə. Həcmi: 24ç.v.
Edition 500 copy. Size: 24 p.p.
Тираж 500 экземпляров. Том: 24 п.л.
====================================
“Elm və təhsil” nəşriyyatında çap olunub.
Printed in “Science and education” publishing house
Напечатано в издательстве “Наука и образование”
Dostları ilə paylaş: |