Nutq o‘stirish nazariyasi va metodikasi indd

Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar
1. Fozil shaharni boshqaradigan Hokim qanday xislatlarga ega 
bo‘lmog‘i lozim? 
2. Ibn Sino nima uchun bolani onasi emas, balki tarbiyachi tar-
biyalashi lozim degan fikrni aytadi?
3. Abdulla Avloniyniung yosh avlodga tarbiya berish haqidagi 
qarashlari? 
4. K.D.Ushinskiy ona tilini birlamchi o‘qitishning uchta asosiy 
maqsadlarini shakllantirgan. Ularni sanab o‘ting.
5. Bolalarga ona tilini birlamchi o‘rgatish asoschisi kim? 

---

49
3-§. Nutq o‘stirish nazariyasi va metodikasi fanining
 maqsad va vazifalari
Reja:
1. «Nutq o‘stirish nazariyasi va metodikasi» fanining boshqa 
fanlar bilan uzviy bog‘liqligi.
2. Bolalar nutqini o‘stirishning predmeti maqsadi va vazifalari.
3. Bolalar nutqini rivojlatirishning tashkiliy pedagogik va meto-
dik ishlari. 
Tayanch tushunchalar:
bog‘lanishli nutq, didaktika, didaktik 
nutq, ehtiyojmandlik, emotsional muloqot, nazariya, nutq madani-
yati, umumiy pedagogika.
1. «Nutq o‘stirish nazariyasi va metodikasi» fanning boshqa 
fanlar bilan uzviy bog‘liqligi. 
Bolani har tomonlama rivojlantirish 
uning insoniyat tajribasi, bilimlari, qobiliyati va madaniyatining 
saqlovchisi bo‘lgan kattalar bilan muloqoti tufayli insoniyatning 
ko‘p asrlik tajribasini o‘zlashtirish asosidagina amalga oshiriladi. 
Bu tajribani faqat insoniy muloqotning eng muhim vositasi – til 
orqaligina berish mumkin. 
Til – hayotimizning ajralmas qismi bo‘lib, biz unga o‘z-o‘zidan 
bo‘lishi shart bo‘lgan narsa sifatida qaraymiz. Tilning o‘zi nima, biz 
unda qanday so‘zlayapmiz, biz qanday qilib so‘zlashni o‘rganishimiz 
haqida esa unchalik ko‘p o‘ylab ham o‘tirmaymiz. 
Bilimni uyushtiruvchi boshlang‘ich bosqich sifatida chiqadigan 
nazariya tilda shakllanadi, bu esa bilish jarayonida tilga alohida o‘rin 
beradi va shu bilan til haqidagi fan oldida yangi ilmiy ufqlarni ochadi, 
uni o‘zining gumanitar mohiyati haqida orzu-xayollarga berilgan hol-
da doimo tinch-osuda va jimgina o‘tiradigan burchagidan chiqishga 
majbur qiladi.
Ana shu nuqtayi nazardan «Nutq o‘stirish nazariyasi va metodikasi» 
fani bilan quyidagi fanlar o‘rtasida yaqin aloqadorlik mavjud: 
1.