O ‘ zbekiston respublikasi oliy va o ‘ rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat texnika universiteti
Yüklə 7,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Alangali pechlarda qizdirish
Bu turdagi pechlarni gornlarga va pechlarning o’ziga bo’lishadi. Bolg’alash gornlari oddiy qizdirish qurilmalari bo’lib, ularda metall yonayotgan yoqilg’iga tegib turadi. Ular uncha katta bo’lmagan zagotovkalarni qo’lda bolg’alashda qo’llaniladi. 20 Ishlatiladigan yoqilg’iga qarab, alangali pechlar qattiq, suyuq va gazsimon yoqilg’ilarda ishlashi mumkin. Qattiq yoqilg’ida ishlaydigan pechlar mashinasozlikda qo’llanilmaydi. Yuklanishga qarab, alangali pechlarni uzluksiz va davriy turlarga bo’lish mumkin. Donali va kichik seriyali ishlab chiqarishda yirik pokovkalar davriy yuklaniladigan kamerali pechlarda qizdiriladi. Yirik seriyali ishlab chiqarishda uzluksiz avtomatik yuklanishli pechlardan foydalaniladi. Berilgan ishlab chiqarish xajmiga erishish uchun qizdirishni muayyan tezlikda olib borish kerak. Bunda texnik jixatdan mumkin bo’lgan va ruxsat etilgan qizdirish tezliklari farqlanadi. Texnik jixatdan mumkin bo’lgan qizdirish tezligi – bu berilgan pechda olish mumkin bo’lgan maksimal qizdirish tezligi hisoblanadi. Bu tezlik xar doim ham ruxsat etilgan qizdirish tezligi bo’lavermaydi va xaroratning keskin o’zgarishi va zagotovkaning kesilgan joyi bo’ylab termik kuchlanishlar natijasida nuqson va yoriqlarga olib kelishi mumkin. Qizdirish tezligi va vaqtiga ichki va tashqi omillar ta’sir qiladi. Tashqi omillar – bu pech xarorati, pechga zagotovkalarni yuklash, qizdirilayotgan zagotovkalar shakli va o’lchami. Ichki omillar – issiqlik yuborish koeffitsienti, issiqlik o’tkazish koeffitsienti, xarorat o’tkazish koeffitsienti, solishtirma issiqlik sig’imi, zagotovka zichligi, material plastikligi. Ta’sir qiluvchi omillarni ko’rib chiqamiz. Pech xarorati . Pech xarorati qanchalik yuqori bo’lsa, zagotovkani qizdirish shunchalik tezroq bo’ladi. Pech xarorati t pech va zagotovka xarorati t z orasidagi farq xarorat bosimi deb ataladi. Pech xarorati t pech ning qizdirish xarorati t q.x. dan oshishi yakuniy xaroratli bosim deb ataladi. Zagotovkalarni pechga yuklash . Zagotovkalarni pechda taxlanishi pech devorlaridan qizdirish jadalligini va qizdirish notekisligi darajasi va vaqtini aniqlashtirib beruvchi konvektsiyali qizdirishni aniqlab beradi. Agarda zagotovkalar bir-biriga yaqin va zich joylashgan bo’lsa, u holda gazlarning zagotovkalar orasiga kirishi qiyinlashadi va qizdirish vaqti oshaveradi. 21 Zagotovkalarning shakli va o’lchami . Qizdirishning tezligi ko’p xollarda zagotovkaning shakli va o’lchamiga bog’liq bo’ladi. Masalan, zagotovka qanchalik kichik bo’lsa, u shunchalik tez qiziydi, chunki toretslarning ta’siri katta. Agarda zagotovka uzunligi uning diametridan uch yoki undan ko’p martta kattaroq bo’lsa, u holda zagotovka uzunligi qizdirish tezligiga deyarli ta’sir qilmaydi va xokazo. Issiqlik yuborish koeffitsienti (Vt/(m 2 grad) solishtirma issiqlik oqimi bilan aniqlanadi. Bu ko’rsatkich kattaligi issiqlikni qabul qiluvchi nurlanish va yuzaga bog’liq bo’ladi. To’q tusdagi zagotovkalar och tusdagi zagotovkalarga qaraganda tezroq qiziydi. Issiqlik yuborish koeffitsienti metallning xarorati oshishi bilan pasayadi va pech xarorati oshishi bilan oshadi. Issiqlik o’tkazish koeffitsienti (Vt/(m·grad)) muayyan vaqt birligi ichida C bo’yicha 1° xarorat o’zgarishida uzunlik birligiga solishtirma issiqlik oqimi yuborilishi bilan aniqlanadi. Issiqlik o’tkazish koeffitsienti qanchalik katta bo’lsa, yuza qismdan ichki qismga issiqlik o’tishi shuncha tez bo’ladi. Bu ko’rsatkichning kamayishi zagotovkada xarorat gradientini tushishiga sabab bo’ladi va bu holatda xaroratni tekislash uchun maxsus ishlar amalga oshirilishi lozim bo’ladi. Issiqlik o’tkazish koeffitsienti metallning kimyoviy tarkibi va xaroratiga bog’liq bo’ladi. Masalan, po’latda uglerod miqdori qancha katta bo’lsa, issiqlik o’tkazish qobiliyati shuncha past bo’ladi. Xamma legirlovchi qo’shimchalar issiqlik o’tkazuvchanlik qobiliyatini pasaytiradi. Shuning uchun xam legirlangan metallar oddiy uglerodli metallarga qaraganda qiyin qiziydi. Yüklə 7,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|