O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi kurbanova s. Yu

. 
Namoyish qilish. 
1. Oziqli muhitlarni tayyorlash uchun ishlatiladigan ingredientlar. 
2. Oziqli muhitlarni tayyorlash etaplarini o‘quv laboratoriyasida ko‘rish. 
3. Asosiy, differensial-diagnostik, elektiv, sun’ii oziqli muhitlar ularni 
tayyorlash etaplari. 
4. Kukun yoki pastadan oziqli muhit tayyorlash. 
5. Oziqli muhitlarga qo‘yiladigan talablar bilan tanishish. 
6. Oziqli bulonning rN ni aniqlash. 

---

79 
Mikroorganizmlar fiziologiyasi
deganda ularning: 
1. Oziqlanishi 2. Nafas olishi 3. O‘sishi 4. Ko‘payishini o‘rganamiz. 
Mikroorganizmlarda moddalar almashinuvi jarayoni ya’ni metabolizm protsessi
2 ta bir-biriga qarama - qarshi bog‘langan ko‘rinishda o‘tadi: 
1. Assimilyasiya (anabolizm) 2. Dissimilyasiya (katabolizm) 
Assimilyasiya -
protsessida moddalar parchalanishi natijasida xosil bo‘lgan 
energiya bakteriyani hayot faoliyati uchun zarur bo‘lgan metobolit va strukturalarni 
sinteziga sarflanadi. 
Dissimilyasiya-
protsessida esa oziq moddalar parchalanadi, oksidlanadi va 
hujayraning hayoti uchun kerak bo‘lgan energiya ajratib chikaradi. 
Bakteriya hujayrasi o‘zlashtiradigan (hazm kiladigan) asosiy birikmalarga: 
uglevodlar, aminokislotalar, yog kislotalari, mineral tuzlar, vitaminlar va boshka 
kiradi. Bakteriyalar xayotida kerakli bo‘lgan elementlarga kiradi: S, N, 0,N,P, S, K, 
Ca,Mg,Fe. Mikroelementlardan: Mn, Mo, Zn, Si, So, Ni, Va, V, Cl, Na, Se Si, Wo va 
boshqalar-bu mikroelementlar kofermentlar sintezi uchun bakteriyalarga kerak. 
Oziqlanish tiplari: 
Bakteriyalarning oziqlanish tiplari 
uglerod bilan azotni
hazm kilish xarakteriga qarab belgilanadi. Uglerodni hazm qilinishiga karab: 
1
.
Autotroflar -
(grekcha autos-o‘zim, trophe-oziqlanish). Avtotrof bakteriyalar 
uglerod manbai qilib noorganik - SO
2
dan foydalaniladi va ular oddiy moddalardan 
murakkab birikmalarni sintezlab oladi. Ular o‘zlarining o‘sishi uchun NaCl, K
2
HPO
4
, 
FeCl
2
, MgSO
4
, (NH
4
)
2
SO
4
larni oziq muhitga kiritish kerak.