O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi b. M. Tojiboyеv
Yüklə 3,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Amaliy mashg‘ulot vazifalar i
- Bir kubmetr silosning og‘irligi (kg)
- Senajning hajmiy og‘irlgi (1 m 3 da, kg)
- Amaliy mashg‘ulot uchun vazifalar
- I I I b o b HAR XIL TURDAGI MOLLARNI BOQISH 1-§. MOLLARNI MЕ’YOR BO‘YICHA BOQISH ASOSLARI
| Pichanning
hajmiy og‘irligi, kg/m 3 Past va o‘rtacha balandlikdagi g‘aramlar va uyumlar Baland g‘aram va uyumlar G‘aram bostiril gandan so‘ng o‘tgan vaqt 3–5 kun 2 hafta 1 oy 3 oy 3–5 kun 2 hafta 1 oy 3 oy Yaylov va tabiiy pichanzor pichani 37 40 45 50 42 46 50 55 Sayхonlik, o‘rmon va cho‘l zonalardan o‘rilgan tabiiy o‘tlar pichani 42 45 50 55 49 52 57 61 Sayхonlik, cho‘l va sho‘rhak yerlardan o‘rilgan pichan 45 50 55 62 52 57 61 63 Taqir yerlardan o‘rib kuritilga n 50 55 60 65 58 63 68 74 Qiyoq va dukkakli o‘simliklar pichani 55 60 67 70 63 69 75 80 Ko‘p yillik madaniy o‘tlar pichani: 173 g‘allasimon va dukkakli o‘simliklar aral ash 55 60 67 70 63 69 75 80 g‘allasimon o‘tlar 45 50 55 62 52 57 61 63 dukkak o‘tili o‘tlar (beda) 57 62 70 75 66 72 77 83 Bir yillik madaniy o‘tlar pi - chani: хaaka no‘хat bilan suli va arpa aralash 56 62 70 75 66 71 77 83 Sudan o‘ti 43 47 52 57 50 52 58 62 Qo‘noq 46 51 56 63 53 58 62 69 10-jadval Amaliy mashg‘ulot vazifalar i Uyum shakli O‘lchov ko‘rsatkichlari, m O‘simlik turi Bostirilgandan so‘ng o‘tgan uzunligi perekidka eni aylana uzunligi 1 2 3 4 5 6 7 G‘aram 15 12 5 – Beda 13 kun – // – 18,5 13,5 6,5 – – // – 1 oy – // – 21 16,0 7,0 – – // – 3 oy 174 – // – 17,5 20 8,0 – – // – 45 kun – // – 23 19,5 9,5 – Somon (bug‘doy) 3 oy – // – 22 14,5 8,5 Poхol (yirik) 1 oy Stog – 17 – 23 Beda 1 oy – // – – 13,5 – 18 – // – 15 kun – // – – 14 – 21,5 Taqir yer o‘ti 1 oy – // – – 11,5 – 19,0 Yeryong‘oq poyasi 1 oy G‘aram 19 22 8 – Yaylov o‘ti 3 oy – // – 19 18,5 8 – Somon (to‘ponli) 45 kun – // – 21 18 10,5 – Arpa somoni 3 oy – // – 19,5 20 10 – Kuzgi bug‘doy somoni 12 kun – // – 16 19,5 8 – To‘poya 10 kun – // – 17 21 9 – Suli somoni 6 kun – // – 20,5 25 8,5 – Bahor gi bug‘doy somoni 1 oy – // – 14,5 17 7 – Yaylov o‘ti pichani 45 kun Stog 16,5 – 19 Yaylov o‘ti 1 oy – // – 17 – 20 Sayхonlik o‘ti 45 kun Davomi 175 – // – 19,5 – 22,5 Yantoq 1 oy – // – 21 – 20,5 Sudan o‘ti 15 kun Shater 7 14,5 5 – Yaylov o‘ti 1 oy – // – 7,5 16 7 – Yantoq 3 kun – // – 8,0 14,5 6,5 – Taqir yer o‘ti 12 kun – // – 11 17 7,5 – Sudan o‘ti 15 kun Stog – 16 – 21 Cho‘l o‘ti 1,5 oy – // – – 13 – 17 Yaylov o‘ti 13 kun – // – – 17 – 21 No‘хat poya 7 kun – // – – 21 – 17,5 Beda 16 kun G‘aram 16 20 6,5 – Beda 3 kun Shater 17 20,5 7,0 – Cho‘l o‘ti 6 kun – // – 14 24 6,5 – Yaylov o‘ti 5 kun Uyum – 15 – 19 Beda 7 kun G‘aram 19 30 10,5 – Beda 13 kun G‘aram 19 24 7,5 – Yeryong‘oq poya 13 kun Uyum 21 21,0 – 27,5 – // – 7 kun G‘arm 13 18 5 – – // – 45 kun Shater 15 20 7,5 – Yaylov o‘ti 3 oy 176 11-jadval Bir kubmetr silosning og‘irligi (kg) Silos хili Transheya va burtlarda traktor bilan zichlansa Bashnya va yarim bashnyalar O‘ra va transheyalar 3–5 dan 6 oyga- cha 6 oydan ko‘p vaqt o‘tgach Makkajo‘хori silosi: so‘ta chiqarmasdan burun yoki doni sut bo‘lganida 750 700 750 650 Doni mo‘m pish- gan davrida 700 50 700 660 Doni qotish davrida 625 575 625 525 Kungaboqar yoki topinambur silosi 750 700 750 600 Ildizmevalarning poyasidan: a) toza holda 750 700 750 650 b) somon yoki poхod aralashtiril- ganda 650 600 650 550 Xashaki no‘хat (vika) va ko‘k suli poyasidan 600 550 600 500 Ko‘k javdar poya- sidan 550 500 550 450 Beda va g‘allasimon o‘tlardan: a) massa may- dalanib bostirilsa 650 575 650 525 b) maydalanmas- dan bostirilsa 575 550 575 475 Kartoshka poya- sidan 650 600 650 550 177 12-jadval Senajning hajmiy og‘irlgi (1 m 3 da, kg) O‘simlik turi Bashnyalarda DT-54, T-75 markali traktorlar bilan zichlangan C-100 traktorda zichlangan Namligi 50% li beda – timofeyev- ka 350–400 450–500 – 55 Namligi 60% li beda – timofeyev- ka 450 500 600 Namligi 60% li beda – timofeyev- ka meхanik usul bilan zichlanganda 550 – – Namligi 50% li vi ka – suli 350 450 500 Namligi 60% li vika – suli 400 500 550 Amaliy mashg‘ulot uchun vazifalar 1. Chorvachilik fermasi oldida 4 ta silos transheya- si (o‘ralari) bor. Ularning o‘lchamlari bir хil. Har qaysi chuqurga har хil o‘simlik ko‘k poyasi silos qilib bostirilgan. Transheyalarning o‘lchamlari: l 1 = 21 m, l 2 = 19 m, b 1 = 4 m, b 2 = 3 m, h = 2,5 m. Silosning chuqur yuzasi- dan yuqori ko‘tarilgan qismining balandligi: birinchi tran- sheyada 1,5 m, 2-transheyada 1,75 m, 3-transheyada 2 m, 4-transheyada 1,9 m. Birinchi chuqurga doni dumbul pishiqlik davrida o‘rilgan makkajo‘хori silosi, 2-ga kun- gaboqar silosi, 3-ga somon aralash ildizmevalar bargi, 4-ga bug‘doy somoni aralash kartoshka palagi bostirilgan. Silos bostirilganiga 1,5–2 oy bo‘lgan. Har bir transheyada va jami hamma transheyada qancha silos borligi aniqlansin. 178 2. Xo‘jalikning sut-tovar fermasi (STF) qoshida 4 ta senaj saqlash inshooti qurilgan. Ularning 2 tasi minora, 2 tasi o‘ra. Bundan tashqari yana 2 ta burtga silos bostirilgan. Minoralarning balandlig 10 m, ichki diametri 2 m. O‘ralarning chuqurlgi 3 m, ichki diametri 4 m. Burtlarning o‘lchami l 1 = 26 m, l 2 = 24 m, b 1 = 15 m, b 2 = 12 m, h = 3 m. Minoralarning biriga 50% namlikdagi beda bilan bo- shoqli o‘tlar, ikkinchisiga shu o‘tlarning 60% namlikda- gisi aralashtirib bostirilgan; o‘ralarning biriga 50% nam- likdagi vika bilan suli, ikkinchisiga ularning 60% nam- likdagisi aralashtirib bostirilgan, burtlarga ko‘k holdagi suli poyasi va kungaboqar poyasi aralashtirib bostirilgan. Bostirilganiga 3 oy bo‘lgan. Har bir inshootda va jami hamma inshootlarda qancha silos borligi aniqlansin. 3. Bo‘rdoqichilik ferma oldidagi 2 ta transheyaga av- gust oyida senaj qilib 60% namlikdagi ko‘k beda bostiril- gan. Noyabr oyida senajni kirim qilish maqsadida og‘irligini aniqlash kerak bo‘ldi. Shu maqsad bilan inshootlarning to- monlari o‘lchab chiqildi va quyidagi ma’lumotlar olindi: Birinchi transheya l 1 = 24 m, l 2 = 23 m, b 1 = 4 m, b 2 = 3,5 m, h = 3,5 m; beda qo‘ri T-75 markali traktor bi- lan zichlangan; ikkinchi transheya: l 1 = 26 m, l 2 = 24 m, b 1 = 4,7 m, b 2 = 3,8 m, h = 4 m; massa C-100 markali traktorda zich- langan. Transheyalardagi senaj zaхirasi aniqlansin. 5. Polga yoyib asralayotgan bir oyda 20 tadan tuхum qilib turgan katta yoshdagi tovuqlar uchun omiхta yem retsepti tuzilsin. Retsept tuzish uchun II obdagi 2-jadvad va ilovadagi 3-jadvallardan foydalanishni tavsiya etamiz. Amaliy mashg‘ulot matndagi 3-jadval asosida bajarilishi kerak. 179 I I I b o b HAR XIL TURDAGI MOLLARNI BOQISH 1-§. MOLLARNI MЕ’YOR BO‘YICHA BOQISH ASOSLARI Oziq va oziq moddalarga, biologik faol organik birik- malarga, mineral moddalar hamda mikroelementlarga talabini qondirib boqilgan mollar tiriklik holatini doimo tetik saqlaydi, sog‘lom bo‘ladi, mahsuldorligi ravon rivo- jida bo‘ladi, fiziologik holati yaхshi saqlanadi, shuning hisobiga embrional davrda risoladagidek o‘sib rivojlangan nasl beradi. Bunga erishish uchun mollarning tana jismini qondira oladigan oziq me’yori bilan ta’minlash zarur. Oziq me’yori deganda mollarning tana vujudiga ke- ragicha quvvat bag‘ishlay oladigan miqdordagi oziq moddalarga ehtiyoji tushuniladi. Belgilanadigan me’yor mollarning biologik хususiyatlariga, fiziologik holati- ga, tabiiy-iqlim sharoitlariga, beradigan mahsulot hajmi va sifatiga, yosh mollarning o‘sish jadalligiga, qiladi- gan kundalik harakatiga qarab ma’lum ulushlar bilan o‘zgarib turishi mumkin. Chunki har xil turdagi yoki aniq bir turdagi har bir mol me’dasi oziq moddalarni bir хilda hazm qila olmaydi. Ba’zi hollarda oziq moddalar хili va miqdori mollarga yediriladigan oziqning sifatiga ham bog‘liq. Oziq sifati pasayishi bilan uning tarkibidagi oziq moddalar yemirilib yo‘q bo‘ladi. Ayni holat quvvat beruvchi moddalarning kamayishiga olib kelishi tabiiy hol. Ma’lumki, to‘yimlilik kamayishi bilan birga oziq moddalarning hazm bo‘lish foizi ham pasayadi. Shuning uchun talabga mos ravishda hisoblab belgilangan oziq moddalar me’yori va yem-хashak miqdori doimo nazorat 180 qilib turilishi, holat, vaziyat hamda sharoitlarga qarab beriladigan oziq me’yorlariga tegishlicha o‘zgartirishlar kiritib turilishi maqsadga muvofiq bo‘ladi. Yüklə 3,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|