O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

MURABBIYGA MASLAXATLAR. Kichik yoshdagi sprtchilar qaerda 
pauza qilishni bilmasliklari mumkin, shuning uchun siz mashg„ulot rejasiga 
majburiy tanaffuslarni kiritishingiz kerak. Bundan tashqari, mashg„ulotlar 
vaqtida har doim qo„l ostida suv bo„lishi lozim. Hamma sportchilarda 
suyuqlikka bo„lgan talab turlicha, agar suvga engil erishilsa, ular chanqoqni 
qondirish uchun mashg„ulotlarda pauzani qisqartirib, zaruriyat tug„ilganda 
ichiadilar. 
YAxshi shakl va jaroxatdan ogohlantirishning boshqa ikkita bo‗g‗imi – 
chigil yozdi mashqlari va o‗rnini bosuvchi mashqlar (zamimka). YOsh tana 
odatda juda egiluvchan bo‗lib, harakatsizlik tufayli ular qattiq bo‗lib qolishi 
mumkin. CHigil yozdi mashqlari har bir mushak guruhlariga etib borishi va 
og‗ir faoliyatga tayyorlash uchun yurak qisqarish chastotasini ko‗tarishi kerak. 
Gimnastikachilar engil yugkrish arqonda sakrashlar, engil sakrashlar va 
bo‗shashtiruvchi harakatlarni uyg‗unlashtirib 5-10 daqiqa chigil yozdi mashqlari 
bilan shug‗ullanadilar.mashg‗ulot oxiriga etganda yurak qisqarish chastotasini 
trusscha yugurish yoki yurish yordamida sekinlashtirish lozim. So‗ng kelgusi 
mashg‗ulot yoki musobaqagacha mushaklarni qotib qolishidan qochish uchun 
ularni besh daqiqa cho‗zilish mashqlari bilan shug‗ullanishlarini so‗rang. 
BINO VA JIHOZLAR INSPEKSIYASI 

---

32 
Jaroxatlanishdan 
qochishning 
boshqa 
usuli 
– gimnastikachilar 
shug‗ullanadigan ekipirovka va snaryadlarni muntazam tekshirish. Havf 
manbayini yo‗qoting, tuzatishni ilojisi bo‗lmaganlar to‗g‗risida xabar bering, 
zarur bo‗lsa, ta‘mirlashni talab qiling. Agar sharoit havfli bo‗lsa, siz sportchiga 
ta‘qib qilayotgan havfni kamaytirish usullarini toping, yoki havfsizlik 
tiklanmaguncha mashg‗ulot yoki musobaqani to‗xtating. Gimnastikada 
qo‗llaniladigan forma kiyimlari, mashg‗ulot kostyumlari va himoya 
ekipirovkalar sifati va holatini tekshirib jaroxatlanishni oldini olishingiz 
mumkin. 
Mashg‗ulotlarni havfsiz qilish uchun quyidagilarni amalga oshirig. 

Mashg‗ulotlar boshlanishidan ancha oldin gimnastika zaliga keling; 

Mashg‗ulotlargacha mashqlar guruhi va vazifalarni topib qo‗ying. 
Ombordan barcha zarur snaryadlar va jixozlarni chiqarib qo‗ying; 

Jixozlar havfsiz joylashganiga ishonya hosil qilish uchun yana bir marta 
tekshirib ko‗ring; 

Murabbiy joyida etarli darajada o‗rgangan va tayyor bo‗lib 
gimnastikachilarni qarshi olishiga amin bo‗ling; 

Ekipirovkalarni, snaryadlarni va yordamchi jixozlarni qo‗llanilish 
havfsizligi bo‗yicha ko‗rsatmalarni eslang; 

Gimnastikachilarga havfsizlik qoidalariga hamda qo‗nish va qulash 
texnikasiga nisbatan yo‗l-yo‗riq ko‗rsating