O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

sportchilaringizdan birontasi OITS kasalligi bilan og„rigan bo„lsa ko„rish 
uchun qo„lqoplar sizni himoya qiladi. OITSdan himoyalanish bo„yicha 
qo„shimcha ma‟lumotlar olish uchun o„zingizni sport direktoringiz, liga yoki 
kasalliklar nazorati va profilaktikasi Markazidan (KNM) maslaxat 
(konsultatsiya) oling. 
Jiddiy yuz jaroxatlari bilan bog‗liq bo‗lmagan burundan qon oqish 
holatlarida, gimnastikachini o‗tirishga majbur qiling. Keyin uni burun 
teshiklarini bosing, agar qon oqishi birnecha daqiqa davom etayotgan bo‗lsa 
yoki sportchida burnidan qon oqish surunkali bo‗lsa vrachga murojat qiling. 
Cho„zilishlar va uzilishlar. 
Gimnastikachilarga 
beriladigan 
jismoniy 
yuklamalar 
ko‗pincha 
mushaklar va paylar (cho‗zilishi) yoki bog‗lamlarni (uzilishlar) jaroxatlanishiga 
olib keladi. Agar sportchi ahamiyatsiz cho‗zilish yoki uzilish olgan bo‗lsa, siz 
shu vaqtning o‗zida quyidagi jaroxatlarga ishlov berish uslubiyatini 
qo‗llashingiz kerak:
Sportchini va tanani zararlangan qismni takroriy jaroxatlanish yoki 
havfdan himoya qiling. 
Kelgusi zararlarni kamaytirish va tiklanishga yordam berish uchun 
zararlangan sohani tinch holatga keltiring. 
Shish va og‗riqni kamaytirish uchun zararlangan sohaga muz qo‗ying. 

---

42 
Jaroxatga muzli haltachani elastik bog‗lagich bilan maxkamlab, kompres 
qo‗ying. 
Jaroxatlangan sohada qon to‗planib qolmasligi uchun uni yurak 
darajasidan yuqoriga ko‗taring. 
SHishlar va shikastlanishlar.
Gimnastikachilar snaryadlar, pol va boshqa predmetlar bilan doim 
kontaktda bo‗ladi. Agar urilizarba paytida tanaga berilgan kuch etarli darajada 
katta bo‗lsa, shish yoki shikastlar paydo bo‗ladi. Ko‗pchilik sportchilar shunga 
o‗xshash jaroxatlar bilan shug‗ullanishni davom ettiradilar, biroq shish yoki 
shikasilar katta va og‗riqli bo‗lsa siz muvofiq choralarni ko‗rishingiz kerak. 
Ishlov berish uchun yuqorida keltirilgan uslubdan foydalaning va zararlangan 
joyni kuzating. Agar shish rangini o‗zgartirsa va og‗riq kamaysa, gimnastikachi 
himoya bog‗lagichi bilan mashg‗ulotni davom ettirishi mumkin. Agar aksincha 
bo‗lsa, sportchini vrachga ko‗rsatish