O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

1918 – 1948 YILLARDA O„ZBEKISTONDA GIMNASTIKANING 
RAVNAQ TOPISHI 
1918 yilda «Bolalar sport klubi» ochilganbo‗lib, unda o‗yinlar va 
gimnastika mashqlari o‗tkazilar edi. 1919 yildan boshlab, talabalar o‗rtasida 
«olimpiya o‗yinlari» deb ataluvchi turli musobaqalar o‗tkaziladigan bo‗ldi. 
1920 yil 10oktyabrda 1O‗rta Osiyo olimpiadasi ochildi. Bu anjuman 
jismoniy madaniyat bilan shug‗ullanuvchilar uchun katta hodisa bo‗ldi va 

---

78 
ularning yutuqlarini namoyish etish imkonini berdi. 1921 yilda Turkfront 
vseobuch boshqarmasi qoshida jismoniy madaniyat Markaziy Soveti tashkil 
etiladi. Uning maqsadi – turli jismoniy madaniyat tashkilotlarini birlashtirish va 
Turkiston mehnatkashlarini jismoniy tarbiyalash ishlarini rejaga muvofiq 
boshqarishdan iborat edi.
1921 yilda II O‗rta Osiyo Olimpiadasi ochildi.Uning dasturi I olimpiada 
dasturiga nisbatan ancha kengaytirilgandi.
1919 – 1921 yillarda Farg‗ona maktabida jismoniy madaniyat bo‗yicha 
dars bergan G.M.Bernatskiyning xikoya qilishicha, gimnastika darslari majburiy 
bo‗lgan va talabalar tomonidan sevilib o‗rganilgan. 
1920 yilda Farg‗ona oblasti harbiy komiteti qoshidagi Vseobuch bo‗limi 
«Besh yillik maktablarning 1 va 2 sinflarida jismoniy tarbiyadan ta`lim berish 
bo‗yicha qisqa dastur»ni ishlab chiqdi. Dasturda gimnastika, yugurish, sakrash 
o‗yinlari bilan shug‗ullanish nazarda tutilgan. Mazkur dastur mundarijasida 
quyidagilar bayon etilgan. «Gimnastika maqsadi-to‗g‗ri jismoniy rivojlanishga 
erishish, 
organizm 
faoliyatidagi 
kamchiliklarni 
to‗zatish, harakatlarni 
koordinatsiyalash qobiliyatini yo‗zaga keltirish, tartib-intizomni rivojlantirish va 
asab sistemasini mustahkamlash.
YUgurish:
 
yurak, o‗pka, ovqat xazm qilish a‘zolarining faoliyatini 
faollashtirish, ichki a‘zolar mushak tolalarini rivojlantirish, iroda va shijoatni 
kamol toptirish.