O’zbekiston respublikasi xalk ta`lim vazirigi ajiniyoz nomidagi Nukus Davlat Pedagogika instituti Ta`biyattaniw-geografiya fakul`teti

KIMYOVIY TAJRIBALAR KO'RSATISH. 
Tajriba yaxshi tayyorlanib, xavfsizligiga e'tibor berish kerak. Agar o'qituvchi o'z ishiga e'tibor
bilan qarasa, kimyo programmasida ko'rsatilgan tajribalarning hammasi muvaffaqiyatli chiqadi, bu
tajribalarni o'tqazish uchun zarur bo'lgan sharoitini bilmagan o'quvchilarda ular muvaffaqiyatli
chiqmaydi. Probirkada o'tqazilgan tajriba o'quvchilarni idrok qilishida qiyinchilikga olib keladi. Shu
sababli kattaroq probirkada, kolba, menzurkalarda ko'rsatish kerak, yirik ob'ektlarni ko'rsatish va
taqsimlab beriladigan kollekziya materiallaridan foydalanish katta ahamiyatga ega. O'qituvchi tajriba
qilib ko'rsatish protsessida uzoqdan yaxshi ko'rinmaydigan ob'ektlarni butun sinfni aylanib ko'rsatib
chiqishi, ayrim holda tajriba ob'ekti orqasiga oq qog'oz yoki qora qog'oz qo'yib ko'rsatishi kerak.
KIMYOVIY MASALALAR 
Kimyoda miqdoriy masalalar sifatga oid masalalar, kimyoviy tushunchalar, nazariyalar,
qonunlarga oid masalalar katta ahamiyatga ega. Miqdoriy masalalar xillari: moddalarning formulalarini
tuzish, formulalar bo'yicha hisoblash, kimyoviy tenglamalar tuzish, kimyoviy tenglamalar bo'yicha
hisoblash, eritmalarga oid hisoblash. Sifatga oid masalalar: moddalarni bilib olish, moddalarni
tozalash, moddani hosil qilish, moddalarning klassifikaziyasi, kimyoviy tushunchalar, davriy qonun va
atomlarning tuzilishi. Kimyoviy masalalarning majburiy minimumi:
8-SINFDA 
-
formulalar bo'yicha moddalarning molekulyar og’irligini va modda tarkibidagi elementlarni
nisbatlarini hisoblab topish;
-
moddalar qanday og'irlik nisbatlarda o'zaro ta'sir etilishi va qanday og'irlik nisbatlarda hosil
bo'lishini reaksiya tenglamasi bo'yicha hisoblab topish;
-
berilgan foiz konzentraziyalar ma'lum miqdor eritma tayyorlash uchun kerak bo'ladigan erituvchi
va eritiladigan modda miqdorlarini hisoblab topish;
-
ma'lum konzentraziyali ma'lum miqdor eritma tarkibidagi erigan modda miqdorini hisoblab topish;
-
kimyoviy birikmalar tarkibida necha foizdan elementlar borligini birikma formulasi bo'yicha
hisoblab topish;

---

24
-

moddaning ma’lum miqdoridan hosil qilinishi mumkin bo'lgan mahsulot miqdorini shu modda
formulasi bo'yicha hisoblab topish;
-
ko'rsatilgan moddadan ma'lum miqdorda hosil qilish uchun kerak bo'ladigan moddalarning
miqdorini va moddaning ma'lum miqdoridan hosil qilinishi mumkin bo'lgan modda miqdorini
reaksiya tenglamalari bo'yicha hisoblab topish.