Parlayan Günəş aylıq jurnal Təsisçi: İmam Rza (əleyhis-salam)-ın müqəddəs hərəmi Məsul müdir
Yüklə 3,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- QARŞILIQLI GÜZƏŞT VƏ XƏTALARI ÖRTMƏK
- İslam fəlsəfəsinin inkişafında böyük rolu olan tanınmış və məşhur filosof, həmçinin “Təsnim” adlı İslam dünyasının ən əzəmətli təfsir kitabını yazmaqda olan dahi təfsir
- Ayətullah Abdullah Cavadi Amuli 1312 hicri-şəmsi ilində (miladi 1933-cü ildə) Amul məntəqəsində ruhani bir ailədə dünyaya göz açmışdır. Atası höccətul-islam vəl
- Əsərləri
Ər-arvadın ailədə möhtac olduqları iki mühüm xüsusiyyət qarşılıqlı güzəşt və xətaları örtməkdir. Bu gözəl xislət ilahi peyğəmbərlərin və məsum İmamların (əleyhimus-salam) rəftarında özünü tam və bariz şəkildə göstərmişdir. O alicənab və nümunəvi insanlar çox güzəşt edib xəta və səhvləri gizlədirdilər. Bir gün şamlı bir nəfər Mədinə şəhərinə gələrək İmam Həsən (əleyhis-salam)-la rastlaşır, amma o həzrəti tanımır. Həzrətdən kim olduğunu soruşduqda onu tanıyır. Əhli-Beyt düşmənlərinin apardıqları xoşagəlməz və yanlış təbliğatın təsiri ona da nüfuz etdiyindən “qürbətən iləllah” (Allaha xoş getsin deyə) o həzrətə nalayiq sözlər deyərək ürəyindəki kin-küdurəti aşkara çıxartdı, öz ədəbini göstərdi. Bu nalayiq hərəkət müqabilində İmam Həsən (əleyhis-salam) əsəbiləşmədən, narahat- lığını büruzə vermədən mülayim və məhəbbət dolu nəzərini o kişiyə salır və gözəl xasiyyətə sahib olmaq haqqında onun üçün bir neçə Quran ayəsi tilavət edir və sonra buyurur: “Mən sənə hər cür kömək və xidmət göstərməyə hazıram.” Sonra həzrət ondan soruşur: “Şam əhlindənsən?” O kişi cavab verir: “Bəli”. Həzrət belə buyurur: “Sən bizim şəhərdə qəribsən, əgər bir şeyə ehtiyacın varsa sənə kömək etməyə hazıram, gəl səni öz evimə qonaq aparım. Paltarın yoxdursa, səni geyindirim, pulun yoxdursa sənə pul verim.” Şamlı kişi öz yaramaz əxlaqı müqabilində kəskin reaksiya gözləyirdi və bu cür güzəşt və əfvi təsəvvür etmirdi. Amma İmamın bu cür mülayim rəftarından sonra elə dəyişdi ki, “o vaxt arzu etdim kaş yer aralanaydı və mən yerə girəydim ki, bu cür ədəbsizlik və ölçüsüz kobudluğa yol verməyəydim. O vaxta kimi mənim üçün yer üzündə Həsən ibni Əli və atasından (Allahın salamı onlara olsun) başqa bir düşmən yox idi, amma bu hadisədən sonra mənim ondan və atasından yaxın və sevimli bir kəsim yoxdur”,- deyə xatırlayırdı. 1
1- Səfinətül-bihar, 2-ci cild, səh. 207 QARŞILIQLI GÜZƏŞT VƏ XƏTALARI ÖRTMƏK DAHA BİR NÜMUNƏ Həzrət Yusif (əleyhis-salam)-ın öz qardaşları və Züleyxanın günahından geçərək onları bağışlaması Allah övliyalarının ardıcılları üçün tutarlı bir nümunədir. Allah peyğəmbəri qardaşlarının ona etdikləri böyük zülmün qarşısında yüksək qüdrət və izzət sahibi olduğu halda böyüklük və alicənablıqla güzəşt edərək onlara deyir: “Siz məni Misirin şərafətlisi və böyüyü etdiniz.” Qırx ildən sonra atası ilə görüşərkən ona “Şeytan mənimlə qardaşlarım arasında fitnə-fəsad saldı”,- söyləyir. Doqquz illik zindan əziyyətini unudaraq və Züleyxanın günahından keçərək onu bağışlayır. Beləliklə, peyğəmbər və din rəhbərlərinin günahı bağışlayaraq güzəştə getmələrindən ibrət dərsi öyrənməklə yanaşı özümüzü Quran ayəsinə layiq göstərək. Quran bu zəminədə buyurur: “İman əhli gərək güzəşt etsinlər və başqalarının günahını üzə vurmasınlar. Məgər istəmirsiniz ki, Allah sizin günahınızdan keçsin?! Əlbəttə, Allah daha çox bağışlayan və mehribandır.” 1
GÜZƏŞTİN TƏSİRİ İnsan ailə və ya cəmiyyətdəki kiçik səhvləri görməməzliyə vurub güzəştə getsə, belə bir hərəkətin o mühitdə müsbət təsiri olacaq və öz ardınca səfa-səmimiyyət gətirəcəkdir. Ən başlıcası budur ki, belə bir hərəkət Qiyamət günündə Allah-təalanın insanın xəta və pisliklərinə göz yumaraq onu bağışlamasına səbəb olar. Əfv və güzəştin olması ailə mühitini hərarətli saxlayaraq günahların bağışlanmasına səbəb olacaqdır. Elə isə hər vaxt bir-birinizin səhv və ya xətası ilə qarşılaşsanız, güzəşt, mehribanlıq və əfv şölələrini qəlblərinizdə alovlandırıb isti ailə ocağınızda bir-birinizi bağışlayaraq əfv və rəhmət kölgəsində başdan-başa məhəbbət və şövqlə dolu, xoş və mənəviyyatlı bir həyat keçirərsiniz. 2
2- Ailə səadətinə necə nail olaq?, səh. 17-18, (Ayətullah Hüseyn Məzahiri) 18 19 İslamda ailə Müqəddəs Qum şəhərinin böyük təqlid mərcələrindən olan Ayətullah Cavadi Amuli İslam dünyasının iftixarı sayılan alimlərdən biridir. O, uca məqamlı fəqih, dahi arif, İslam fəlsəfəsinin inkişafında böyük rolu olan tanınmış və məşhur filosof, həmçinin “Təsnim” adlı İslam dünyasının ən əzəmətli təfsir kitabını yazmaqda olan dahi təfsir alimidir. O, öz əsərləri ilə insanların qəlbinə yol tapan, sevilən, seçilən alimlərdəndir. Təvəllüdü Ayətullah Abdullah Cavadi Amuli 1312 hicri-şəmsi ilində (miladi 1933-cü ildə) Amul məntəqəsində ruhani bir ailədə dünyaya göz açmışdır. Atası höccətul-islam vəl- muslimin Mirzə Əbul-Həsən Cavad Amuli öz zamanında Amulun məşhur ruhani və alimlərindən biri olmuşdur. Ayətullah Cavadi Amuli 20 21 Təhsili Ayətullah Cavadi Amuli ibtidai təhsilini Amulda başa vurduqdan sonra atasının elm hövzəsinə daxil olmaq haqqında təklifini qəbul edir. Hövzə elmlərinin müqəddiməsini, yəni nəhv, sərf, məntiq, üsul və s. müqəddimə xüsusiyyəti daşıyan elmləri Amul ustadlarının yanında, bəzi dərsləri isə atasından öyrənir. Daha sonra müxtəlif yerlərdə böyük ustadların dərslərindən bəhrələnir. O, təhsilini Tehran elm hövzəsi və Mərvi mədrəsəsində davam etdirir. Orada Ayətullah Şeyx Məhəmməd Təqi Amuli, Əbulhəsən Şərani, Mirzə Mehdi Muhyiddin İlahi Qumşei, Huseyn Fazil Tuni və digər böyük ustadlardan fiqh, üsul, məqul, heyət və irfan elmlərini öyrənir. Tehran elm hövzəsindəki beş illik təhsildən sonra böyük Qum elm hövzəsinə gedir və orada təhsilini davam etdirir. Qum elm hövzəsində elmi səviyyəsini daha da artıraraq fiqh, üsul, fəlsəfə, kəlam, irfan və Quran təfsiri kimi İslam elmlərində ali dərəcələrə nail olur. Ustadları Ayətullah Bürucerdi, Ayətullah Xomeyni, Əllamə Təbatəbai, Ayətullah Muhəqqiq Damad, Ayətullah Mirza Haşim Amuli, Ayətullah Şeyx Məhəmməd Təqi Amuli və s.
Təhsilini başa vurduqdan sonra, müxtəlif kitabları tədris etməklə yanaşı elmi kitabların nəşrinə xüsusi diqqət yetirmişdir. Tədris etdikləri kitablardan “şərhe eşarat”, “şərhe təcrid”, “şərhe mənzumə”, “şəvahid əl-rububiyyə”, “ət-təhsil “, “şəfa”, “əsfar”, “təmhid əl-qəvaid”, “şərhe fusus əl- hekəm”, “misbah əl-uns” və s. kitabların adlarını qeyd etmək olar. Hal-hazırda onun təfsir, fəlsəfə və fiqh elminin xaric dərsləri həzrət Məsumənin (s.ə) müqəddəs hərəmində minlərlə tələbənin iştirakı ilə hövzənin ən mühüm dərslərindən sayılır. Onun dərsləri İran İslam Respublikasının Radio-Televiziyası vasitəsilə yayımlanır və milyonlarla insan onun dərslərindən faydalanır. Bundan əlavə o, 1373-cü ildə beynəlxalq “İsra” təhqiqat mərkəzini yaratmışdır. Bir çox elmi işləri bu mərkəz vasitəsi ilə həyata keçirilməkdədir. Bu böyük şəxsiyyətin dünyada İslam maarifinin yayılmasında çox böyük rolu olmuş, indi də bu sahədə fəaliyyətlərini davam etdirməkdədir.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi Ayətullah Cavadi Amuli müxtəlif təhsil mərkəzlərində müxtəlif dərsləri tədris etməklə məşğul olmuşdur. Bu böyük ustad cəmiyyət üçün yüzlərlə tələbə yetişdirib. Onun şagirdlərinin bir çoxu hal-hazırda siyasi və böyük din xadimlərindəndir. Şagirdlərindən Seyid Məhəmməd Cavad Pişvayi, Mehdi Şəbzindedar, Mustafa Bürucerdi, Məhəmməd Cavad Fazil Lənkərani, Qulamrıza Fəyyazi, Mustafa Məlikiyan və s. adlarını çəkmək olar.
Onun İslam elmlərinin müxtəlif sahələri ilə bağlı çoxlu dəyərli əsərləri vardır. Təfsir, Kəlam, İrfan, Fəlsəfə, Fiqh, və s. sahələrdə yazdığı iki yüzə yaxın kitab İslam maarifinin bənzərsiz şah əsərlərindəndir. Ən mühüm əsərlərindən Qurani- Kərimin tərtibi təfsiri olan “Təsnim” adlı təfsirdir. İndiyə kimi bu təfsirin 49 cildi çap olunub. Tələbələrin səmimi qəlblə etdikləri dualardan biri budur ki, Allah-təala onların ömürlərindən kəsib ağanın ömrünü uzadsın, ta ki, bu dəyərli təfsir kitabını sona çatdıra bilsin. Ayətullah Cavadi Amulinin əsərləri müxtəlif dillərə tərcümə olunub və olunmaqdadır. Ana dilimizə tərcümə olunmuş dəyərli əsərlərindən aşağıdakıların adını çəkmək olar: “Mərifət”, “Hikməte-əməli”, “Xilqətin sirri”, “Məfatihul- həyat” “Qadın-calal və camal aynasında” və s. Azərbaycan dilinə tərcümə olunan mühüm əsərlərindən biri “Məfatihul-Həyat” (Həyatın açarları) kitabıdır. İnsanın yaşayışının demək olar ki, bütün sahələrindən bəhs edən bu dəyərli kitab dörd hissədən ibarətdir. Birinci hissədə insanın özü ilə, ikinci hissədə insanlarla, üçüncü və dördüncü hissədə isə təbiət və heyvanlarla olan münasibətlərindən söhbət açılır. Hazırkı fəaliyyətləri Bu böyük İslam mütəfəkkiri, hal-hazırda “Xübreqan” məclisinin nümayəndələrindən biri olmaqla yanaşı, Qum elm hövzəsində fiqh və üsul elminin xaric dərslərini, təfsir və fəlsəfə elmlərini tədris etməklə məşğuldur və beynəlxalq “İsra” və digər elmi
müəssisələrin rəhbərliyinin məsuliyyətini öz öhdəsində daşıyır. Ölkə Prezidenti, Milli Məclisin sədri, ölkənin Baş prokuroru və digər yüksək rütbəli dövlət məmurları onun görüşünə gələrək, onun müdrik məsləhətlərindən və hikmətli nəsihətlərindən faydalanırlar. Həm keçmişdə, həm də indiki zamanda onun siyasi sahədə göstərdiyi fəaliyyətlər İslam İnqilabının bərəkətindən yaranan parlaq səhifələrdəndir. 1 1- www.javadi.esra.ir İslam alimləri Yüklə 3,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|