35
Allahın adı ilə, təzim olaraq, onun önündə zəlil olaraq və Ona
yaxınlaşmaq məqsədilə ibadət olaraq kəsilən heyvan. Belə bir ibadət Uca
Allahın buyurduğu şəkildə sadəcə Allah üçün edilir. “Ona görə də (bu
nemətlərə şükür edərək) Rəbbin üçün namaz qıl və qurban kəs!”. (əl-
Kövsər 2). “De: “Mənim namazım da, ibadətim də, həyatım və ölümüm
də aləmlərin Rəbbi Allah üçündür! Onun heç bir şəriki yoxdur. Mənə
belə buyurulmuşdur və mən ilk müsəlmanam!”. (əl-Ənam 162-163).
2. Nə vaxt qurbanlıq kəslir Allahın adı ilə, lakin Allah üçün kəsilmir.
Bu Uluhiyyətdə şirkdir. “(Müşriklər) Allah üçün Onun yaratdığı əkindən
və davardan pay ayırıb öz (batil) inanclarına görə: “Bu, Allahın və bu
da (Allaha) şərik qoşduğumuz bütlərin!” – dedilər. Onların bütləri üçün
ayrılmış hissə Allaha çatmaz, Allah üçün ayrılmış hissə isə bütlərə
çatardı. Onların verdikləri hökm necə də pisdir!”. (əl-Ənam 136).
3. Nə vaxt qurbanlıq Allah üçün kəsilir, lakin Allahın adı ilə kəsilmir.
Bu Rububiyyətdə şirkdir. “Üstündə Allahın adı çəkilməmiş heyvanların
ətindən yeməyin. Bu, şübhəsiz ki, günahdır. Həqiqətən, şeytanlar öz
dostlarına sizinlə mücadilə etmək üçün (çirkin fikirlər və yaramaz
əqidələr) təlqin edirlər. Əgər onlara itaət etsəniz, şübhəsiz ki, siz də
müşrik olarsınız”. (əl-Ənam 121).
4. Nə Allahın adı ilə kəsilir, nə də Allah üçün. Bu da büstbütün şirkdir.
Amir b. Vəsilə deyir ki: “Bir dəfə Əli b. Əbu Talib – radıyallahu anhu –
nun yanında idim. Bir kişi onun yanına gələrək soruşdu: “Peyğəmbər –
sallallahu aleyhi və səlləm – sənə sirr olaraq bir şey deyibmi?”. Əli
–
radıyallahu anhu – qəzəbli halda: “Peyğəmbər
– sallallahu aleyhi və
səlləm – gizli olaraq mənə heç bir şey deməyib. Yalnız bu dörd şeydən
başqa”. Kişi: “Ey Əmirəlmöminin onlar nədir?” deyə soruşdu. Əli:
“Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: “Allahdan qeyrisinə
qurban kəsənə Allah lənət etsin...”. Müslim 1978, 13/50. Tarih b. Şihban
(Salman Farsi) – radıyallahu anhu - rəvayət edir ki, Peyğəmbər –
sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: “Bir kişi bir milçəyə görə Cənnətə,
başqa bir kişi isə bir milçəyə görə Cəhənnəmə düşdü”. Səhabələr: “Ey
Allahın Rəsulu! Bu necə ola bilər?” deyə soruşdular. Peyğəmbər: “İki
nəfər bütə sitayiş edən bir tayfanın yanından keçirdi. Onlar heç kimə
həmən bütə qurban kəsməmiş oradan keçməyə icazə vermirdilər.
Bütpərəstlər həmin iki nəfərdən birinə dedilər: “Qurban kəs!”. O: “Mənim
qurban verməyə heç nəyim yoxdur” dedi. Onlar: “Heç olmsa bir milçək
qurban et!” dedilər. O, da milçəyi bütə qurban etdi və ona yoluna davam
etməyə icazə verdilər və o, kimsə (öldükdə) Cəhənnəmə düşdü.
Bütpərəstlər ikinci kişiyə də dedilər: “Qurban kəs!”. O: “Mən Allahdan
36
başqa heç kimə qurban kəsmirəm” dedi. Onun boynunu vurdular və o,
kimsə Cənnətə daxil oldu”. Əhməd “Zuhd” 15, İbn Əbi Şeybə 13084 zəif
hədis.
HEYVANIN ƏTİNİN YEYİLMƏSİNƏ İCAZƏ
VERİLMƏSİ ÜÇÜN ZƏRURİ (VACİB) ŞƏRTLƏR
Yeyilməsinə Icazə Verilən Ət MəhsullarI Iki Qismə
Bölünür:
1 Bu o, ət məhsullarıdır ki, onların yeyilməsi üçün heç bir şərt lazım
deyil. Bu da suda yaşayan heyvanların ətləridir.
2 Bu da o, heyvanlardır ki, ətlərinin yeyilməsinə icazə verilmişdir,
lakin müəyyən şərtlərdən sonra. Necə ki, şəriətə uyğun olaraq onların
kəsilməsidir. Bu da aiddir kim kəsir və necə kəsir.
Birinci Şərt – Heyvanı Kəsən Müsəlman, Yəhudi Və
Xaçpərəst Olmalıdır
“Bu gün pak nemətlər sizə halal edilmişdir. Kitab əhlinin yeməkləri
sizə, sizin yeməkləriniz isə kitab əhlinə halaldır. Möminlərin, həmçinin
sizdən əvvəl kitab verilmişlərin (Yəhudilərin və Xaçpərəstlərin) azad və
ismətli (özlərini zinadan və nəfslərini haram şeylərdən qoruyan) qadınları
mehrlərini verdiyiniz, namuslu olub zina etmədiyiniz və aşna
saxlamadığınız təqdirdə (evlənmək üçün) sizə halaldır. İmanı dananın
bütün işləri boşa çıxar və o, axirətdə zərər çəkənlərdən olar!” (əl-Maidə
5). İbn Abbas – radıyallahu anhu – deyir ki: “Kitab əhlinin” – deyildikdə
onların kəsdikləri heyvanlar nəzərdə tutulur”. Buxari 4/636.
Bir nəfər Əbu Darda – radıyallahu anhu – dan yemək üçün verilmiş,
lakin “Carcas” kilsəsində kəsilmiş qoyun barəsində soruşdu. Onu yeyə
bilərəmmi? Əbu Darda: “Həqiqətən onlar Kitab Əhlidirlər, onların
yeməkləri bizə halal edildiyi kimi, bizim yeməklər də onlara halal
edilmişdir və o, ətdən yeməyi ona əmr etdi”. Təbəri 6/66, əl-Albani səhih.
Həmçinin: İbn Məsud, Əbu Umamə, Mucahid, Said b. Cubeyr, İkrimə,
Ata, İbrahim ən-Nəhai – Allah onlardan razı olsun – bu sözləri demişlər.
Təfsir İbn Kəsir 2/19.
Kitab Əhli tərəfindən kəsilmiş heyvanın yeyilməsinin icazə
verilməsində bütün müsəlman alimlərinin İcma etdiklərini İbn Munzir,
İbn AbduBər, İbn Qudamə və İmam Nəvəvi – Allah onlardan razı olsun –
öz əsərlərində qeyd etmişlər. Buna yalnız Xəvariclər müxalif olmuşlar.