Potensial təSİRİ “Pİsa 2006” -nin vacib məqamlari
Yüklə 1,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “MÜӘLLİM, MӘN RAZI DEYİLӘM!”. ATLANTİK OKEANIN O TAYINDA FӘRQLİ TӘLİM VӘ TӘHSİL 28 “MÜӘLLİM, MӘN RAZI DEYİLӘM!”. ATLANTİK OKEANIN O TAYINDA
- “PROFESSOR” VӘ “MÜӘLLİM” ANLAYIŞLARI: ENTUZİAZM BOŞLUĞU
- MӘN BUNUN HAMISINI OXUMALIYAM!
- Rəşad Bayramov
Rüblük Jurnal 27
www.aaa.org.az “MÜӘLLİM, MӘN RAZI DEYİLӘM!”. ATLANTİK OKEANIN O TAYINDA FӘRQLİ TӘLİM VӘ TӘHSİL 28
ATLANTİK OKEANIN O TAYINDA FӘRQLİ TӘLİM VӘ TӘHSİL PROLOQ: ӘCNӘBİ HӘQİQӘT Nyu Yorkda olduğum ilk həftələrdə, qaldığım otelin liftinə minəndə 5‐ə 3 dəqiqə qalırdı. “Muskie” təqaüdünün bir hissəsi olan magistr dərəcəsi aldığım Roçester Texnologiya İnstitutunun Biznes Kollecində ilk rəsmi dərsimə saat 5‐də yola düşəçək avtobusla çat‐ malı idim. Çölə çıxanda avtobus artıq yola düşmüşdü ‐ mən onu ancaq uzaqdan görə bilirdim. Cəmi bir dəqiqə gecikməyimə baxmayaraq, avtobus artıq yox idi. İnana bilmirdim, lakin bu cür yeni reallıqlara artıq uyğunlaşmalı idim ‐ burda hər şey Bakıdakı kimi ləng deyildi. Qrafik üzrə növbəti avtobusun sabaha səhər tezdən yola düşdüyü üçün və taksi tutmağa vaxt ol‐ madığına görə mən piyada getməyə və ya daha dəqiq desək, beş kilometr aralıda yerləşən universitetə qaça‐ qaça getməyə məcbur idim... Bu qədər yolu qaça‐qaça getmək dəhşət idi. Mən sinifə daxil olanda otaq insanlarla dolu idi və qısaboy, dolu və gümrah görkəmli Fil Tayler ‐ marke ‐ tinq üzrə professor, özünü auditoriyaya təqdim edirdi. “Gecikdiyim üçün üzr istəyirəm. Avtobusa çata bilmədim ” deyərək üzrxahlıq etməyə başladım. “Cəmi bir dəqiqə gecikməyimə baxmayaraq, avtobus çıxıb get‐ mişdi. Sizin ictimai avtobus sisteminiz çox pisdir: avto‐ bus yalnız bir saatdan bir yola düşür..” Fil Tayler eynəyinin altından mənə baxıb gülümsəyərək dedi: “Ancaq avtobus vaxtında gəlmişdi. Gecikən isə sən idin.”
Bu kiçik epizod onu göstərirdi ki, ABŞ ilə Azərbay‐ can arasında fərq çoxdur və mən bu fərqliliklərlə razılaşmaq məcburiyyətində idim. Әksər hallarda, Azərbaycanda çox işlənən günahı başqasında görmək kimi köhnə metod burada keçərli deyildi. Burada öz hərəkətlərinə görə daşıdığın məsuliyyət hissi “bəxtim gətirmədi” fəlsəfəsinə üstün gəlir. Lakin ən vacibi o idi ki, bu mənim müəllimlə auditoriyada ilk görüşüm idi və Fil Tayler məndə mülayim və eyni zamanda qətiyyətli bir şəxs təəssüratı yaratdı. Daha sonra mənə məlum oldu ki, Roçester Texnologiya İnstitutunda müəllimlərin əksəriyyəti belədir. “PROFESSOR” VӘ “MÜӘLLİM” ANLAYIŞLARI: ENTUZİAZM BOŞLUĞU Әgər Roçester Texnologiya İnstitutundakı professor‐ ları (Amerika kolleclərində müəllimlərə çox zaman pro‐ fessor deyə çağırırlar) bir‐iki sözlə təsvir etmiş olsaydım, deyərdim ki, onlar ədalətli, bilikli, yardım‐ sevər, açıq fikirli, sərbəst və ruh yüksəkliyi ilə işləyən şəxslərdilər. Ancaq Azərbaycandakı müəllimlərimi düşündükdə (əslində həm orta məktəbdə, həm də uni‐ versitetdə mənim yaxşı müəllimlərim olub) deməliyəm ki, hələ də bu iki qrup arasında böyük fərq var. Bəs bu fərq nədədir? Bu, bir çox məsələlərdə özünü biruzə verir, onlardan bəzilərinin böyük, bəzilərinin isə kiçik olmasına baxmayaraq bu məsələlərin hamısı müəllim‐ tələbə münasibətinə təsir göstərir. Әsas fərq, məncə, ruh yüksəkliyi, və ya entuziazm, məsələsidir. Sirr deyil ki, qərbdəki müəllimlər Azərbaycandakı həmkarlarına nisbətən maliyyə baxımından daha təmi‐ natlı olurlar: onların həmçinin, akademik (nəşriyyatlar, konfranslar, professional assosiasiyalar) və şəxsi (kompyüterlər, sinif otaqlarındakı texniki avadanlıq) resurslardan istifadə etmə imkanları var. Təəssüf ki, odlar diyarında zəif işıqlanmış, zəif qızdırılmış və zəif təchizatı olan sinif otaqlarında müəllimlər gənclərə elm işığını mənimsətmək üçün çətinliklərlə qarşılaşırlar. Bəziləri mübahisə edərlər ki, hazırda Azərbaycanda bir çox universitetlər ən yeni informasiya texnologiyaları, təzə yazı masası və stullarla təchiz olun‐ muş müasir sinif otaqlarına malikdir. (Şükürlər olsun, neft gəlirlərinin sayəsində!) Halbuki, tələbələrin ək‐ səriyyəti fənnləri köhnə təlim metodları ilə tədris edən, Bakının Fəvvarələr meydanında dilənən dilənçilərdən daha az pul qazanan və tələbələrə yaxşı qiymət yazmaq üçün rüşvət istəyən müəllimlərlə üzləşirlər. Bu isə biliyi digərləri ilə bölüşdürmək, dəyişikliklər etmək üçün tələbələri ruhlandırmaq kimi nəticələr ver‐ mir. Әslində, Azərbaycanda tanıdığım ruh yüksəkliyi ilə çalışan müəllimlərin əksəriyyəti maddi cəhətdən təmi‐ natlı, yəni maddi rifahi yüksək olan ailələrin üzvləri və ya repetitor kimi çalışan müəllimlərdir.
Birinci dəfə, dərsdən əvvəl oxunması vacib olan ma‐ terialları ‐ ən azı 100 səhifəlik əsas dərslik, əlavə oxu üçün 2 kitab və 35 səhifəlik araşdırmanı görəndə şoka düşdüm. Bu qədər dərslik Azərbaycanda bir fənn üzrə birillik oxunan materiallara bərabərdir. Bu, Amerikada tələbə‐müəllim münasibətlərinin əsasını təşkil edir. İdeya çox sadədir: müəllim audi‐ toriyada tələbəyə bütün nəzəri detalları başa salmaq üçün vaxt sərf etmir ‐ o, tələbədən və digər dinləyi‐ cilərdən bunları bilməyi tələb edir. Әvəzində isə o, audi‐ toriyada tələbələr arasında müvafiq mövzular ətrafında müzakirələr aparır. “Kütləvi media tarixi” dərsimdə bizim müəllim Rudi Puqliz vaxtın çox hissəsini sual ver‐ məyə sərf edirdi və bu suallar radionun kəşf olunma tarixi və ya işləmə prinsipləri kimi spesifik suallar yox, daha çox səbəbləri araşdıran “nə üçün” sualı idi. “Bu nə cür tarix dərsidir?” deyə təəccüblə düşündüm. “Mən nəyin, və nə üçün baş verdiyini haradan biləcəyəm və bilsəm belə, bu kim üçün maraqlıdır?” Daha sonra mən başa düşdüm ki, hər şeydən öncə bu bizim mübahisə etmə bacarıqlarımızı inkişaf etdirmək və möhkəm‐ ləndirmək məqsədi daşıyır. Məntiqi izahatı çox sadə və aydın idi: biz lazımsız statistik məlumatlar toplamaq və kitab oxumaqla deyil, problemləri təhlil etmək və on‐ ların həlli yollarını göstərməyi bacaran məzunlar kimi universiteti bitiririk. Azərbaycanda da oxumaq vacibdir. Lakin bu konkret təlim və ya mühazirə vasitəsi ilə həyata keçiri ‐ lir. Beləliklə, müəllimin auditoriyada arxaya‐qabağa gedərkən oxuduğu mühazirəni kağız üzərinə cızma‐ qara etdiyin zaman nəinki debat, heç muzakirə də baş vermir. Tələbələr əksər hallarda yalnız imtahana və bəzən seminarlara hazırlaşarkən dərs oxuyurlar. Rüblük Jurnal 29
lowship programının 2002‐2003‐cü il məzunudu və Roçester Texnologiya İnstitutu‐ nun Kommunikasiya və Marketinq üzrə təbii elmlər üzrə magistr dərəcəsinə və Azərbaycan Dillər Universitetinin ingilis dili üzrə human‐ itar elmlər üzrə magistr dərəcəsinə malikdir. ABŞ‐dan qayıdandan sonra brend haqqında məlumatlansdırılma və BP brendinin şirkətin daxilində va xaricində gücləndirilməsi məqsədilə 2004‐cü ilin iyulunda Rəşad BP‐yə Kommunikasiya və xarici əlaqələr şöbəsinə brend üzrə mürəxəssis vəzifəsinə işə düzəlmişdir. Raşad həmçinin 2004 və 2005‐ci illərdə BP Helios mükafatı proqramının Qafqaz regionunda və Rusiyada koordinatoru olmuş‐ dur. 2006‐cı ildə Raşad Azərbaycanda ölkə üzrə BP brendnini təhqiqat rəhbəri olmuşdur: bu iş BP‐yə Azərbaycanda öz imigini anlamaq kömək etmiş və cəmiyyətlə qarşılıqlı faydalı əlaqələrinin qurulması üçün sahələr müəyyən etmişdir. 2007‐ci ilin sonunda Rəşad BP işçilərinin Kom‐ pas jurnalına və şirkətin işcilərin cəlb edilməsi proqramına məsul olan şöbə müdiri vəzifəsinə təyin edilmişdir. BP‐dən əvvəl Rəşad Avropa Təhlükəsizlıyı və Әməkdaşlığı Təşkilatının (ATӘT) Bakı ofisində Siyasi və Mediya köməkçisi və “Internews Azerbaijan”da (media inkişafı üzrə QHT) Kommunikasiya üzrə məs‐ ləhətçi vəzifələrində çalışıb. Yüklə 1,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|