Potensial təSİRİ “Pİsa 2006” -nin vacib məqamlari
Yüklə 1,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- AZӘRBAYCANDA PEDAQOJİ HEYӘTİN TӘKMİLLӘŞDİRİLMӘSİ: ÇӘTİNLİKLӘR VӘ İMKANLAR 1
yollarını ölkədən kənarda axtaracaqlar. Son illər xar‐ icdə təhsillə bağlı proqramlara maraq birə‐beş artıb. Mən, xaricdə təhsili Azərbaycan üçün müsbət qiymətləndirirəm. Çünki xaricdə təhsil alıb ölkəyə qayıdan tələbələr, orada, ölkələrində tətbiq edə biləcəkləri bilik və təcrübələr qazanırlar. Hökümət, 2007 və 2015‐ci illər arasında magistratura və bakalavr dərəcələri üzrə xaricdə təhsil almaq üçün 5 min azərbaycanlı tələbəni qismən və tam təqaüdlə təmin etmək məqsədli Dövlət Təqaüd Proqramı va‐ sitəsilə həyata keçirilən xarici təhsilin faydalarını qəbul edir. Bu, daha bacarıqlı işçilərin təlimi va‐ sitəsilə ölkənin kapital axınını artıra bilmək üçün çox möhtəşəm bir təşəbbüsdür. Eyni zamanda, Azərbay‐ can oxşar ölkədaxili imkanlar yaradan və xaricdə təh‐ sil alıb qayıdan tələbələrin ideya və təkliflərini əhatə edə biləcək bir təhsil sistemi qurmağa çalışmalıdır. Yerli və xarici təhsil arasında paralel inkişaf olmadan xaricdə təhsil alan elit təbəqə ilə sıravi tələbələr arasında gördüyüm uçurum artmaqda davam edəcək. Әgər təhsil sistemi çərçivəsində bir şey edəcək ol‐ saydım, bu, tələbələrin kritik düşünən gənclər kimi yetişdirilməsi üçün lazımi mühitin yaradılmasını ‐ inkişaf prosesini dəstəkləməyim olardı. Hazırda yerli təhsilin məhdud imkanlarından kənarda bu mühiti xaricdə təhsil təklif edir. Hazırki vəzifəmdə mən bir çox azərbaycanlı gənclərə özlərini qiymətləndirməyə və yeni bir ölkəni, təhsil sistemini, vətəndaş cəmiyyə‐ tini kəşf edərkən tənqidi düşünmə bacarıqları qazan‐ malarına kömək edirəm. Mən, öz vətənlərinə qayıdıb məqsədyönlü bir cəmiyyətdə və professional işlə təmasda olan tələbələrdə bir sıra müsbət dəyişikliklər görürəm. Mən, həmçinin düşünürəm ki, eyni özünüdərk pros‐ esinə sərhədləri keçmədən də şərait yaradıla bilər. Xaricdə təhsil tələbənin dünyagörüşünü artıra bilər, lakin bu yerli qüvvənin dəyərini əvəz etməməlidir. Mən düşünürəm ki, “Kimlərə ki, çox verilib, on‐ lardan da çox gözlənilir” aforizmi daha uğurlu yer‐ lərdə olanların bunun əvəzini cəmiyyətə qaytarması deməkdir. Düşünürəm ki, insanlar bu aforizmlə yaşasalar, bura ilk gəldiyim vaxt mənim iradəmi sındıran bir sıra paradoksları asanlaşardı. Ona görə də, dəyişikliklər etmək üçün irəliləyən insanlar, təhsil sistemi düzəltmək və dialoq qurmaq üçün, bir‐birinə dəstək olmaq məqsədilə şəbəkələr yaratmalıdır. Xar‐ icdə əzəmətli təhsil imkanları olan məzunlar böyük dəyişikliklər etmək üçün bir‐biriləri ilə əlaqəli şəkildə fəaliyyət göstərməlidirlər. İşimdə gənc qruplardan müəllimlərə, könüllülərə, biznesmenlərə kimi bir sıra insanların bu cür əməkdaşlıq etdiyini görürəm. Mən, təhsil sistemini bəlaya salan paradoksların mənfi təsirini qəbul edən və təcili dəyişikliklərin labüd olduğunu bildirən böyük bir kütləni görürəm. Belə‐ liklə, bu səbəb və gələcəyi vəd edən göstəricilərlə əsl inkişafa mane olan ziddiyyətləri azalda biləcək imkanları yalnız xəyalımda canlandıra bilərəm. Azərbaycandakı təhsili daim düşünərək, mən bir fakta qayıdıram‐Azərbaycanda möhtəşəm işlər görən möhtəşəm insanlar var. Müzakirəmi korlayan paradoksları aradan qaldırmaq üçün mən, öz təhsil sistemi daxilində dəyişikliklərə məğrur vasitəçilər olan o möhtəşəm insanlardan çox görmək istərdim. İstərdim ki, Talış dağlarındakı kənddən olan bir gənc qızın məktəbəqədər təhsil sistemindən universitetə kimi gedəcəyi aydın bir yolu ölkədə hər bir insan görə bilsin. Elə bir yol ki, orada, o gənc qızın valideynləri onun lazımi sinifdə oxuması və ya lazım olan qiymətləri alması, həm ailəsinə, həm də ölkəsinə dəstək olacaq karyerası üçün lazım olan bilik və bacarıqları verəcək universitet təhsili üçün rüşvət verməyə məcbur olmasın. Mən, inkişaf üçün lazım olan imkanlarla tələbə arzularını tarazlaşdırmaq üçün deyilənlərlə görülənlər arasındakı paradoksu yox etmək istəyirəm. Mənim buradakı təcrübəm, həyatım və işimi paylaşdığım insanlar, paradokslar‐ dan da yüksəkdə bu sistemdəki tələbələrin uğur qazanmaları üçün potensialın olduğuna ümid verib. Mən bunun mümkün olduğuna inanıram. Bəs sən? Rüblük Jurnal 35
20 il bundan əvvəl mən, Amerikanın kasıb mək‐ təblərinin birində orta məktəbdə ibtidai sinif müəllimi kimi işə başladım 2 . Həmin dövrdə dərsliklər hələ pay‐ lanılmamışdı, sinif otaqlarında isə materiallar çatışmırdı. Mən gündə altı saat 30 nəfərdən ibarət 12 yaşlı mək‐ təblilərə dərs keçirdim. Azərbaycanda tez‐tez eşitdiyim “Nə edək?” sualını mən də özümə verirdim . Bizim kağız, qələm və dərs dediyim sahələr üzrə bilikilərimdən başqa heç nəyimiz yox idi. Xoşbəxtlikdən, mən dərs zamanı praktiki məşğələlərin aparılması üzrə yaxşı təlim proqramı keçmişdim. Mən həmin ildə dərs dediyim tələbələrə tə‐ dris edəcəyim fənlərin gündəlik həyatla əlaqələndirilməsi üçün vaxtilə işlədiyim müəllimlərin metodologiyasına xüsusilə əsaslanırdım. Xoşbəxtlikdən tədris ilindən qısa bir müddət öncə müəllimlərin inkişafı üzrə həftəlik elmi seminarda iştirak etmişdim. Orada təcrübəli müəllimlər bizə, öz sevimli dərs vahidləri və strategiyaları üzrə məlumat verirdilər. Həmin seminar ərzində mən özüm kimi digər gənc, həmçinin orta yaşlı və təqaüdə çıxmaq üzrə olan daha yaşlı müəllimlərlə görüşüb, onlardan zəngin təcrübə, maraqlı hadisələr və sonralar mənə yardımçı ola biləcək bir sıra məsələlər öyrəndim. Әn əsası odur ki, bizim bu proqramda işti‐ rakımız dövlət təhsil sistemi tərəfindən təklif olunmuş‐ dur və nəticədə məvaciblərimizin artırılmasına kömək edəcəkdi və həm də nəticədə “peşəkar inkişaf krediti” əldə etdik. Hazırda mən universitetdə müəllim işləyirəm. Ancaq indi də həmin tədrisdə inkişaf və əməkdaşlıq prosesi o zaman olduğu kimi mənim işimə dəstək olur. ABŞ‐da çalışdığım universitetdə mən vaxtaşırı yazı bacarıqlarının tədrisi üzrə elmi konfranslarda iştirak edirəm. Hər il iştirak etdiyim konfranslarda xüsusi yeri müxtəlif fənn və tələbə qrupları üçün yeni tədris strate‐ giyalarına həsr olunmuş sessiyalar tutur. Әfsuslar olsun www.aaa.org.az 36
Yüklə 1,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|