Qafar Çaxmaqlı armenizmdən terroriZMƏ erməNİ İdeoloji

 
200 
 
Kolxoz sədri H.Əliyevin belə bəyanatı ilə əlaqədar kolxozçular ruhdan düĢdülər və 
iĢə çıxmadılar, bu zaman deyirdilər: "Əgər biz zəhmətimizin sahibi olmayacayıqsa, 
onda əbəs yerə niyə iĢləməliyik?"  
ġurakənd,  Zəngilər,  Kelanlı,  Ağamzalı  və  digər  kəndlərdə  kolxozçuların  iĢə 
çıxmaması  halları  qeyd  olunmuĢdur.  Bu  kəndlərdə  ayrı-ayrı  kolxozçular  öz 
həyətyanı sahələrində meyvə ağaclarını kəsmiĢlər.  
Onların çoxu dövlət vergilərini ödəmədən imtina edirlər. Zəngilər kəndinin sakini 
Süleymanov  Seyfulla  (sürgündən  1947-ci  ildə  qayıtmıĢdır)  kolxoz  tövləsində  öz 
həmkəndlilərinə demiĢdir: "Artıq bizim Ermənistanda yaĢamağımıza dəyməz. Əgər 
müharibə  baĢlansa,  ermənilər  bizim  hamımızı  kəsib  doğrayacaqlar,  bizim  tezliklə 
Azərbaycana köçməyimiz yaxĢıdır".  
Sarıcalar  kəndinin  sakini  Xəlilov  Xəlil  Abuzər  oğlu  (1942-ci  ildə  fərariliyə  görə 
məhkum  edilmiĢdir)  demiĢdir  ki:  "Bizim  kolxozçular  əbəs  yerə  vergi  ödəyirlər, 
onsuz da bizi köçürəcəklər. Sovet höküməti xalqı tam soydu. BolĢeviklərin siyasəti 
yalan  üstündə  qurulmuĢdur  və  mənə  belə  gəlir  ki,  bizi  Azərbaycana  yox,  Sibirə 
köçürəcəklər, bizim əmlakımız isə dövlətin mənafeyinə keçərək" .  
3. Vedi rayonu üzrə  
Yanvar  və  fevral  ayları  ərzində  Böyük  Vedi  kəndinin  sakinləri  Abdullayeva 
Tərlan, Məmmədova Ürbabə və Məmmədov Xuda BaxĢı oğlu evlərini sökmüĢlər, 
Eyvazov  Mikayıl,  Əkbər  Məmmədəli  oğlu,  Əliyev  Bilal,  Zeynalov  Hüseyn, 
KələĢov Oruc, Rza Əli və digərləri isə öz həyatyanı sahələrində meyvə ağaclarının 
bir hissəsini məhv etmiĢlər.  
Həmin  kəndin  sakinləri  arasında,  məsələn,  Əliyev  Hümbət,  Kərimov  Əkbər, 
Kərimov canbaxıĢ və digərləri kimiləri öz ev əmlakını satmıĢlar.  
Taynan  kəndinin  sakini  Məmmədov  Kərim  pəyəsini  sökmüĢdür,  ġiyazlı  kənd 
sakini Qurbanov Qurban isə öz mənzilinin bir otağını dağıtmıĢdır.  

---

 
201 
 
Geravan  kəndindən  Mustafayev  Hüseyn  BəĢir  oğlu  2  nəfər  ailə  üzvü  ilə  və 
Mustafayev  Ġsmayıl  3  nəfər  ailə  üzvü  ilə  Naxçıvan  MSSR-ə  özbaĢına  daimi 
yaĢamağa getmiĢlər.  
Qeyd etmək lazımdır ki, bu rayonda azərbaycanlı əhali arasında köçürülmə əhval-
ruhiyyəsi xüsusilə güclüdür və bu ondan görünür ki, bu ilin aprelin 28-ə kimi 9915 
nəfərdən köçməyə icazə verilməsi barədə ərizə daxil olmuĢdur, halbuki, plana görə 
1948-ci ildə Azərbaycan SSR-ə cəmi 500 nəfər köçürülməsi nəzərdə tutulmuĢdu.  
4. Basarkeçər rayonu üzrə  
Çırçaqlı  kəndində,  Türkiyənin  Sovet  Ġttifaqına  müharibə  elan  etmiĢ  və  bununla 
əlaqədar  olaraq  azərbaycanlıları  köçürmələri  barədə  yayılmıĢ  provokasiya 
nəticəsində fevral ayında üç gün ərzində kolxozçular iĢə çıxmamıĢlar.  
Rayonun  bir  sıra  kəndlərində  (DaĢkənd,  Çırçaqlı,  Zod)  belə  Ģayiə  yayılmıĢdır  ki, 
guya K (b) P rayon komitəsinin katibi Musayev yoldaĢ, rayon icraiyyə komitəsinin 
sədri  Məmmədov  yoldaĢ  və  digər  azərbaycanlı  məsul  iĢçilər  ermənilərlə  əvəz 
edilmiĢlər.  
Bu  provokasiyalı  Ģayiələr  nəticəsində  Zod  kəndinin  kolxozçuları  iĢə  səhlənkar 
yanaĢmağa  baĢlamıĢlar.  Bu  kəndin  kolxozçularının  əhval-ruhiyyəsinə  partiya 
təĢkilatçısı Nəsirov Qurzəli Həmid oğlunun və kənd sovetinin sədri Hacıyev Bala 
Əsgər  oğlunun  kənddən  getməsi  xüsusilə  mənfi  təsir  etmiĢdir;  həmin  Ģəxslər 
Azərbaycan SSR-ə qarĢısındakı köçürülmə üçün özlərinə yer axtarmağa getmiĢlər.  
ġiĢqaya  kəndində  kolxozçuların  xeyli  hissəsi  Azərbaycan  SSR-ə  köçmək 
istəmədikləri barədə qəti bəyan edirlər.  
ArtaĢat,  Qarabağlar,  Oktembryan,  Qafan,  Meqri  və  Sisian  rayonlarının 
azərbaycanlı əhalisi arasında da qeyri-sağlam söyləmələr qeyd olmuĢdur. Belə ki, 
məsələn:  

---

 
202 
 
Meqri rayonun Vartanidzor kənd sovetinin sədri Həmidov Abdulla, ona verilmiĢ - 
niyə  suvarma  kanalı  çəkilmir  sualına,  belə  cavab  vermiĢdir  "Biz  niyə  çəkməliyik 
ki, "axparlara" qalsın?"  
ArtaĢat  rayonu  Darğalı  kəndində  20  azərbaycanlı  ailəsi  yaĢayır,  hamısı  belə 
demiĢlər: "Bizə nə olur, olsun, biz heç cür halda Darğalı kəndindən getməyəcəyik".  
Həmin rayonun Axund Baovand kəndində də azərbaycanlılar deyirlər ki: "Buradan 
heç yerə getməyəcəyik, qoy bizi burada, yerimizdə öldürsünlər".  
Qafan  rayonu  Siznak  kəndinin  kolxoz  sədri  Tağıyev  BəĢir,  özünün  Azərbaycana 
köçmək  istəmədiyini  ifadə  edərək,  həmkəndlilərilə  söhbətdə  belə  demiĢdir: 
"Doğma kənddə ölmək, yeni yerə köçməkdən yaxĢıdır".  
Sisian rayonu Urut kəndi sakini ÜĠK (b) P üzvü Ġsgəndərov Salman öz yoldaĢları 
ilə söhbətdə demiĢdir ki, o, sovet vətəndaĢı kimi, Sovet Ġttifaqının istənilən yerində 
yaĢamaq hüququna malikdir və öz evini, mülkiyyətini və vətənini atmaq niyyətində 
deyil  və  Stalin  Konstitusiyasına  uyğun  olaraq  onu  baĢqa  yerə  köçməyə  məcbur 
etməyə heç kimin hüququ yoxdur.  
Adı çəkilən kəndin kolxozunun mühasibi Fərzəliyev Qüvvət də həmin ruhda fikir 
söyləmiĢ və demiĢdir ki, o, Azərbaycana köçmək istəmədiyi barədə Stalin yoldaĢa 
yazmıĢdır.  
Sisian  rayonun  comərdli  kəndində  yaĢayan  ÜĠK  (b)  P  üzvü  Qurbanov  cəlal, 
kolxozçuların  bütün  iĢtirak  edənlər  Azərbaycana  köçürülmək  istədiklərini 
yekdilliklə bəyan etdikləri toplantısından sonra həmkəndlilərilə söhbətdə demiĢdir: 
"Çoxları  Azərbaycanda  necə  isti  olduğunu  bilmir.  1918-1919-cu  illərdə  biz 
azərbaycanlılar Ermənistandan Naxçıvana qaçmıĢdıq. O vaxt biz 14 nəfər idik, iki 
ildən  sonra  üçümüz  qaldıq.  Qalan  11  nəfər  istidən  və  xəstəliklərdən  öldülər.  Bu 
Naxçıvandır, Mingəçevirdə isə daha pisdir. Bizim çox-çox qurbanlarımız olacaq".  

---