Qanun nə deyir? Bunu hamı bilməlidir!
Miras hansı müddətə qəbul edilə bilər?
Yüklə 0,68 Mb. Pdf görüntüsü
|
43 Miras hansı müddətə qəbul edilə bilər? Vərəsə vərəsəliyə çağırıldığını bildiyi və ya bilməli olduğu gündən üç ay ərzində mirası qəbul edə bilər. Miras açıldığı gündən altı ay keçdikdən sonra mirasın qəbuluna yol verilmir.
Əgər miras almaq hüququ digər vərəsələrin mirası qəbul etmədikləri halda yaranırsa, miras onun qəbulu üçün müəyyənləşdirilmiş müddətin qalan hissəsi ərzində qəbul edilməli, bu müddət altı həftədən az olduqda isə altı həftəyədək uzadılmalıdır.
Vərəsəlik şəhadətnaməsinin verildiyi müddət: Vərəsəlik şəhadətnaməsi vərəsələrə mirasın açıldığı gündən altı ay keçdikdən sonra istənilən vaxt verilir. Əgər notariat orqanında şəhadətnamə tələb edən şəxslərdən savayı, başqa vərəsələrin olmadığı barədə məlumat vardırsa, vərəsəlik şəhadətnaməsi altı aydan da tez verilir.
Vəsiyyət edən vəsiyyətnaməni həmişə dəyişdirə və ya ləğv edə bilər. Bunu aşağıdakı üsullarla etmək olar: -
vəsiyyətnamənin göstərişləri sonrakı vəsiyyətnamə ilə dəyişdirilmədiyi halda qüvvədə qalır), -
notariat orqanına ərizə verməklə, -
vəsiyyətnaməni ləğv etmək üçün onun bütün nüsxələri vəsiyyət edənin özü və ya onun sərəncamı ilə notarius tərəfindən məhv edilməlidir. -
20. Daşınmaz əmlakı qeydiyyətı ilə bağlı bəzi məlumatlar 1. Daşınmaz əmlak nədir? Ümumiyyətlə hər bir vətəndaşın istifadəsində və mülkiyyətində daşınar və daşınmaz əmlak ola bilər. Daşınar əmlak adından göründüyü kimi bir yerdən digər yerə daşına bilən (Məsələn: avtomobil, iri həcmli əşyalar, texnikalar,
- Daşınmaz əmlaka mülkiyyət və digər əşya hüquqlarının dövlət qeydiyyatı daşınmaz əmlaka hüquqların əmələ gəlməsinin, məhdudlaşdırılmasının, başqasına keçməsinin və bu hüquqlara xitam verilməsinin dövlət tərəfindən tanınması və təsdiq edilməsi barədə hüquqi aktdır.
- mülkiyyət və digər əşya hüquqları, o cümlədən servitut, uzufrukt, ipoteka, etibarlı idarəetmə, icarə, lizinq, tikintiyə vərəsəlik hüququ və s.
- «Daşınmaz Əmlakın Dövlət Reyestri haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun 4.1.ci maddəsinə əsasən, həmin qanun qüvvəyə mindiyi günədək daşınmaz əmlaka hüquqların ayrı-ayrı qeydiyyat orqanları tərəfindən aparılmış dövlət qeydiyyatı öz hüquqi qüvvəsini saxlayır.
- «Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanunu qüvvəyə mindikdən sonra daşınmaz əmlaka hüquqların məhdudlaşdırılmasının (yüklülüyün) dövlət qeydiyyatı həmin daşınmaz əmlak üzərində əvvəl yaranmış hüquqlar dövlət reyestrində qeydiyyata alındığı təqdirdə aparılır.
- Daşınmaz əmlakın təsvirinə, dövlət qeydiyyatına alınmış hüquqlara və onların məhdudlaşdırılmasına (yüklülüyünə) dair dövlət reyestrindən arayışlar hüquq sahibinə, onun tərəfindən vəkil edilmiş şəxsə, hüquq sahibinin əmlakına qanunla və ya vəsiyyət əsasında vərəsəlik hüququ olan şəxslərə və qanunla nəzərdə tutulmuş səlahiyyətlərin yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar müvafiq dövlət orqanlarına və bələdiyyələrə verilir.
44 - «Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun 5.3.cü maddəsinə əsasən, qeydiyyat orqanı müraciət etmiş şəxsə arayışı və ya əsaslandırılmış imtina məktubunu 5 iş günü müddətində təqdim etməlidir.
Hüquqların qeydiyyatı üçün qanunla nəzərdə tutulmuş qaydada və miqdarda dövlət rüsumu dövlət büdcəsinə ödənilir. Dövlət reyestrindən arayışların verilməsinə görə hüquqların qeydiyyatı üçün qanunla nəzərdə tutulmuş dövlət rüsumunun 30 faizi miqdarında haqq qeydiyyat orqanının xüsusi hesabına ödənilir. Bu qanun qüvvəyə minənədək daşınmaz əmlak obyektləri üzərində hüquqları təsdiq etmiş aktlar, şəhadətnamələr və qeydiyyat vəsiqələri əsasında həmin hüquqların dövlət reyestrində qeydiyyata alınması üçün dövlət rüsumu tutulmur.
Daşınmaz əmlak üzərində hüquqların əmələ gəlməsinin, başqasına keçməsinin, məhdudlaşdırılmasının (yüklülüyünün) və xitam verilməsinin dövlət qeydiyyatı üçün aşağıdakılar əsas hesab olunur:
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada icra hakimiyyəti və bələdiyyə orqanları tərəfindən müvafiq olaraq dövlətə və ya bələdiyyələrə məxsus olan daşınmaz əmlakın özgəninkiləşdirilməsinə, icarəsinə, istifadəsinə, ipoteka qoyulmasına dair qəbul olunmuş aktlar; daşınmaz əmlak barədə notariat qaydasında təsdiq edilmiş müqavilələr, vərəsəlik hüququ haqqında şəhadətnamələr və qanunvericiliklə müəyyən edilmiş digər sənədlər; qanuni qüvvəyə minmiş məhkəmə qərarları; "Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında" Qanun qüvvəyə minənədək müvafiq icra hakimiyyəti orqanları tərəfindən verilmiş daşınmaz əmlak üzərində, o cümlədən torpaq sahələri, binalar və qurğular, yaşayış və qeyri- yaşayış sahaləri, fərdi yaşayış və bağ evləri, yer təki sahələri, su tutarları, meşələr və çoxillik əkmələr, əmlak kompleksi kimi müəssisələr üzərində hüquqları təsdiq edən aktlar, şəhadətnamələr və qeydiyyat vəsiqələri. qanunvericilikdə nəzərdə tutulan digər əsaslar
“Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 9.2.ci maddəsinə əsasən, ərizənin və ona əlavə edilən sənədlərin təqdim edildiyi gündən 20 gündən gec olmayaraq daşınmaz əmlak üzərində hüquqlar dövlət qeydiyyatına alınır.
- «Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun 10.1.ci maddəsinə əsasən, hüquqların dövlət qeydiyyatı həmin Qanunla müəyyən olunmuş qaydada hüquq əldə edənin ərizəsi əsasında aparılır. Ərizədə onu təqdim edən fiziki şəxsin soyadı, adı, atasının adı, ünvanı, şəxsiyyətini təsdiq edən sənəd, hüquqi şəxsin isə tam adı, ünvanı, qeydiyyatı haqqında şəhadətnamə, icra hakimiyyəti orqanının tam adı və ünvanı, xahişin məzmunu və əlavə olunan sənədlər göstərilməlidir.
Qeydiyyat orqanının sənədlərin həqiqiliyinə ciddi şübhəsi varsa, qeydiyyat bir ay müddətinə dayandırıla bilər. Qeydiyyatın dayandırılması əsaslandırılmalı və 48 saat ərzində ərizəçiyə yazılı şəkildə bildirilməlidir. Hüquqların dövlət qeydiyyatına alınması hüquq əldə edənin, əqdin tərəfinin və ya onların vəkil etdikləri şəxsin ərizəsi əsasında bir aydan artıq olmayan müddətə dayandırıla bilər. Ərizədə hüquqların dövlət qeydiyyatının dayandırılmasının səbəbləri göstərilməlidir. Daşınmaz əmlakın həbs edilməsi, barəsində əqdlərin bağlanmasına qadağan qoyulması və ya qeydiyyata alınmalı olan hüquq barəsində mübahisə edən digər maraqlı şəxsdən şikayət verilməsi haqqında məhkəmədən məlumat daxil olduqda qeydiyyat məhkəmədə iş həll olunanadək dayandırılır.
Hüquqların dövlət qeydiyyatına alınmasından aşağıdakı hallarda imtina edilə bilər:
dövlət qeydiyyatı barədə müraciət olunan hüquq "Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında" Qanununa əsasən dövlət qeydiyyatına alınmalı deyildirsə;
və məzmunu qanunvericiliklə müəyyən edilmiş tələblərə uyğun deyildirsə;
hüquqların dövlət qeydiyyatı barədə ərizəni verməyə ixtiyarı olmayan şəxs müraciət etdikdə;
daşınmaz əmlaka hüququn yaranması barədə icra hakimiyyəti və bələdiyyə orqanının aktı qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada etibarsız hesab olunduqda;
45
daşınmaz əmlak barəsində təsdiqləyici sənəd vermiş şəxs həmin əmlak üzərində hüquqa dair sərəncam vermək səlahiyyətinə malik olmadıqda;
qeydiyyatın dayandırılmasına səbəb olan hallar aradan qaldırılmadıqda.
Hüquqların dövlət qeydiyyatından əsaslandırılmış imtina barədə ərizəçiyə 5 gün müddətində bildiriş göndərilir.
Tikintisi başa çatdırılmamış daşınmaz əmlak üzərində həmçinin mülki qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər hallarda mülkiyyət və digər əşya hüquqları dövlət reyestrində tikintiyə icazə sənədləri və plan-cizgi əsasında qabaqcadan qeydiyyata alına bilər. Tikintisi başa çatdırılmamış binanın tərkib hissəsi olacaq ayrı-ayrı mənzillərə və ya qeyri-yaşayış sahələrinə mülkiyyət hüququ və eyni zamanda onun ipoteka ilə yüklülüyü dövlət reyestrində qabaqcadan qeydiyyata alına bilər.
Məhv olunmuş daşınmaz əmlakın qeydiyyatının ləğvi Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 150-ci maddəsinə uyğun olaraq aparılır. Daşınmaz əmlak üzərində mülkiyyət hüququ yüklü deyildirsə və bu cür əmlak mülkiyyətçinin iradəsi ilə sökülüb tam məhv edilmişdirsə, onun ərizəsi əsasında qeydiyyat orqanı mülkiyyət hüququnun qeydiyyatını ləğv edir.
Daşınmaz əmlakın, o cümlədən tikintisi başa çatdırılmamış obyektin ipotekası haqqında müqavilənin dövlət qeydiyyatı ipotekanın predmeti, ipoteka ilə təmin edilmiş borcun (öhdəliyin) icra müddəti, ipotekasaxlayan və ipotekaqoyan barədə məlumatların dövlət reyestrinə daxil edilməsi ilə aparılır. İpotekanın qeydiyyatı ərizənin qeydiyyat orqanına daxil edildiyi gündən 5 iş günü müddətində aparılır.
Hüquqların dövlət qeydiyyatı üçün təqdim edilən sənədlərə aşağıdakı tələblər qoyulur: Təqdim olunmuş sənədlərdə mətnlər aydın yazılmalı, hüquqi və fiziki şəxslərin adları tam şəkildə göstərilməlidir. Pozulmuş, sonradan əlavə edilmiş, silinmiş sözlər və həqiqiliyi təsdiqlənməmiş digər düzəlişlər olan, habelə məzmununu birmənalı başa düşmək imkanı verməyən dərəcədə zədələnmiş sənədlər hüquqların dövlət qeydiyyatı üçün qəbul edilmir.
Torpağı satan şəxslə alan şəxs razılığa gəldikdən sonra torpağı satan şəxs(mülkiyyətçi) özündə olan torpaq şəhadətnaməsi və ya reyestr çıxarışı ilə aidiyyatı üzrə Daşınmaz Əmlakın Dövlət Reyestr Xidmətinin Ərazi İdarəsinə müraciət edərək torpağın yüklülüyünə dair arayışı (Forma 1)almalıdır. Bu arayış 5 iş günü müddətində verilir və buna görə də Dövlət Rüsumu haqqında AR qanunun 26.6-cı maddəsinə müvafiq olaraq 10 (on)manat dövlət rüsümu ödənilməlidir. Arayışın etibarlılıq müddəti isə 20 gündür. Bununa yanaşı torpağın müayinə olunmasına görə də AR Tarif(qiymət)Şurasının 31 iyul 2009-cu il tarixli qərarına müvafiq olaraq 34(otuz dörd)manat xidmət haqqı ödənilməlidir. Sonradan torpağı satan şəxs Forma 1 arayışı aldıqdan sonra torpağı alan şəxslə birgə aidiyyatı üzrə Notariat Kontoruna müraciət edir. Notariatda tərəflər arasında alqı-satqı müqaviləsi bağlanır. Buna görə də Dövlət Rüsumu haqqında AR qanunun 10.1.2-cı maddısinə müvafiq olaraq Bakı şəhərində 110 manat, digər şəhər və rayonlarda isə 44 manat dövlət rüsümu ödənilməlidir. Əgər əmlak ümumi paylı mülkiyyətdirsə və ya ər-arvadın birgə nikahı dövründə alınıbsa, bu zaman arin və ya arvadın da razılığı vacibdir. Torpağı alqı-satqı yolu ilə alan şəxs Daşınmaz Əmlakın Dövlət Reyestr Xidmətinin Ərazi İdarəsinə müraciət etməlidir. Bu zaman torpağın qeydiyyatı aparılır. Bunu üçün ilkin olaraq Dövlət Rüsumu haqqında AR qanunun 26.1.1 və 26.1.2-cı maddələrinə müvafiq olaraq torpağın dövlət qeydiyyatı üçün reyestr çıxarışına görə 30 manat və Texniki pasporta görə isə 50 manat dövlət rüsümu ödənilməlidir. Torpaq qeydiyyata götürüldükdən sonra isə AR Tarif(qiymət)Şurasının 31 iyul 2009-cu il tarixli qərarına müvafiq olaraq 32(otuz iki) manat xidmət haqqı ödənilir və 20 gün müddətinə mülkiyyəti təsdiq edən sənəd vətəndaşa təqdim olunur. 19. Daşınmaz əmlakın(tikililərin, evlərin və qeyri-yaşayış sahələrinin) alqı-satqı yolu ilə əldə olunması üçün ilk olaraq nədən başlamaq və hara nə qədər rüsum ödəmək lazımdır? Tikilini, evi və qeyri-yaşayış sahəsini satan şəxslə alan şəxs razılığa gəldikdən sonra əmlakı satan(mülkiyyətçi) şəxs özündə olan əmlakın şəhadətnaməsi və ya reyestr çıxarışı ilə aidiyyatı üzrə Daşınmaz Əmlakın Dövlət Reyestr Xidmətinin Ərazi İdarəsinə müraciət edərək əmlakın yüklülüyünə dair arayışı (Forma 1)almalıdır. Bu arayış 5 iş günü müddətində verilir və buna görə də Dövlət Rüsumu haqqında AR qanunun 26.6-cı maddəsinə müvafiq olaraq 10 (on)manat dövlət rüsümu ödənilməlidir. Arayışın etibarlılıq müddəti isə 20 gündür. Sonradan əmlakı satan şəxs
46 Forma 1 arayışı aldıqdan sonra əmlakı alan şəxslə birgə əmlakın olduğu yer üzrə Notariat Kontoruna müraciət edir. Notariatda tərəflər arasında alqı-satqı müqaviləsi bağlanılır. Buna görə də Dövlət Rüsumu haqqında AR qanunun 10.1.2-cı maddəsinə müvafiq olaraq Bakı şəhərində 110 manat, digər şəhər və rayonlarda isə 44 manat dövlət rüsümu ödənilməlidir. Əgər əmlak ümumi paylı mülkiyyətdirsə bu zaman həmin evdə, mənzildə qeydiyyatda olan 18 yaşına çatmış şəxlərin də razılığı olmalıdır və ya əmlak ər-arvadın birgə nigahı dövründə alınıbsa, bu zaman ərin və ya arvadın da razılığı vacibdir. Əmlakı alqı-satqı yolu ilə alan şəxs Daşınmaz Əmlakın Dövlət Reyestr Xidmətinin Ərazi İdarəsinə müraciət etməlidir. Bu zaman əmlakın qeydiyyatı aparılır. Bunu üçün ilkin olaraq Dövlət Rüsumu Haqqında AR qanunun 26.1.1 və 26.1.2-cı maddələrinə müvafiq olaraq əmlakın dövlət qeydiyyatı üçün reyestr çıxarışına görə 30 manat və Texniki pasporta görə isə 50 manat dövlət rüsümu ödənilməlidir. Əmlak qeydiyyata götürüldükdən sonra isə AR Tarif(qiymət)Şurasının 31 iyul 2009-cu il tarixli qərarına müvafiq olaraq Çoxmərtəbəli (çoxmənzilli) yaşayış
ümumi sahəsi 50 m2-dən 100 m2-ə qədər olduqda isə 50 m2-dən çox olan hər 1 m2 sahə üçün əlavə 1.40 manat, ümumi sahəsi 100 m2-dən 200 m2-ə qədər olduqda 100 m2- dən çox olan hər 1 m2 sahə üçün əlavə 1.0 manat,
ümumi sahəsi 50 m2-dən çox olduqda artıq hər 1 m2 sahə üçün əlavə 0.20 manat, Fərdi yaşayış və bağ evləri üzrə- ümumi sahəsi 100 m2-ə qədər olduqda 22 manat, ümumi sahəsi 100 m2-dən çox olduqda artıq hər 1 m2 sahə üçün əlavə 0.20 manat xidmət haqqı ödənilir və 20 gün müddətinə mülkiyyəti təsdiq edən sənəd vətəndaşa təqdim olunur.
Daşınmaz əmlakın bağışlanması, bağışlama müqaviləsi bağlandıqda həyata keçir. Bağışlama müqaviləsi elə müqavilədir ki, onun əsasında hədiyyə verən öz əmlakını bağışlamaqla hədiyyə alanı zəngınləşdirir. Bağışlama müqaviləsi hədiyyə alanın hədiyyəni qəbul etməsi ilə bağlanmış sayılır.
Daşınmaz əmlakın bağışlama müqaviləsi notariat qaydasında təsdikləndikdə.
Əmlakı bağışlamaq niyyəti ilə başqa şəxsə verən şəxs hədiyyə alan hədiyyəni qəbul edənədəkistədiyi vaxt onu geri götürə bilər.
-
bağışlanması vəd edilmiş əmlak məhv olduqda; -
hədiyyə verənin əmlakı üçün müsabiqə icraatı başlandıqda; -
hədiyyə verən vaxtaşırı xidmətlər göstərməyi öhdəsinə götürdükdə, bu öhdəliyə onun ölümü ilə xitam verilir.
Xeyir, vərəsəlik şəhadətnaməsi ümumi qaydada, AR ƏMDK yanında Daşınmaz Əmlakın Dövlət Reyestri Xidmətinə təqdim edilərək onun əsasında Çıxarış alınmalıdır.
47
BAKI 088 707 07 07 GƏNCƏ 088 202 02 02 LƏNKƏRAN 088 303 03 03 QUBA 088 404 04 04 ŞƏKİ 088 505 05 05 Yüklə 0,68 Mb. Dostları ilə paylaş:
|