200
müddət ərzində müqavilə ilə razılaşdırılmış haqq ödənilməklə,
başqa şəxsə (lisenziara) verilməsidir.
İxtiralarla və nou-xaularla ticarət zamanı istifadə olunan
lisenziyaları iki növə ayırmaq olar: təmiz (müstəqil) və yanaşı
lisen-ziyalar.
Təmiz (müstəqil) lisenziyaların satılması ixtiralardan və
nou-xaulardan istifadə hüququnun müstəqil müqavilələr üzrə
verilməsidir. Əgər təmiz (müstəqil) lisenziyaların verilməsi
avadanlıq nümunələrinin və onların istismarı ilə bağlı injinirinq
xidmətlərinin tədarükü ilə müşaiət olunursa, onda bu əməliy-
yatlar lisenziya sazişləri ilə rəsmiləşdirilir və bu sazişlərdə
satıcılar liseziyanın satışına dair əsas müqavilədə öz əksini
tapan əsas öhdəliklərlə yanaşı öz üzərinə tədarük və xidmət
üzrə əlavə öhdəliklər götürürlər.
Yaxşı lisenziyalar əmtəələrin, o cümlədən maşınların,
avadanlıqların və cihazların tədarükü üzrə müqavilələrə daxil
(əlavə) edilməklə satılır. Bu lisenziyalın qiyməti və ödənilmə
şərtləri müqavilənin ümumi məbləğinə daxil edilə və ya ayrıca
göstərilə bilər. Lisenziya müqavilələri və sazişləri həm patent-
ləşdirilmiş, həm də patentləşdirilməsi üçün sifariş verilmiş
ixtiralara görə bağlana bilər.
Bu sahədə həyata keçirilən son islahatlara görə, artıq
Azərbaycanda aşağıdakı sahibkarlıq fəaliyyəti növləri üzrə
lisenziya tələb olunmur:
- etil (yeyinti) spirtinin və alkoqollu içkilərin (şərabın,
konyakın, arağın və siyahısı Azərbaycan Respublikasının
Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən edilən digər alkoqollu
içkilərin) satışı, idxalı, istehsalı;
- tütün məmulatının satışı, idxalı, istehsalı;
- avtomobil nəqliyyatı ilə sərnişin və yük daşınması;
- qiymətli metalların və qiymətli daşların istehsalı,
istifadəsi, emalı,
dövriyyəsi;
201
- mehmanxana və mehmanxana tipli obyektlərin
fəaliyyəti;
- neft məhsullarının satışı;
- turizm fəaliyyəti;
- auditor fəaliyyəti;
- qaz məhsullarının satışı;
- kartoqrafiya fəaliyyəti;
- ciddi hesabat blanklarının hazırlanması;
- əlvan metal, tərkibində qiymətli metallar və daşlar
olan sənaye və istehsalat tullantılarının tədarükü, emalı və
satışı;
- gömrük brokeri, gömrük daşıyıcısı fəaliyyəti;
- ticarət gəmiçiliyi sahəsində: su nəqliyyatı ilə yük
daşınması, su nəqliyyatı ilə sərnişin daşınması;
- əmtəə birjasının fəaliyyəti;
- hava nəqliyyatı ilə yük və sərnişin daşınması;
- xarici ölkələrdə Azərbaycan vətəndaşlarının işə
düzəldilməsi zamanı fiziki şəxslərin
vasitəçilik fəaliyyəti;
- enerji obyektlərinin quraşdırılması, təmiri və
sazlanması;
- qeyri-dövlət pensiya fondlarının fəaliyyəti;
- gömrük anbarlarının və müvəqqəti saxlanma
anbarlarının
təsis edilməsi;
- yanğından mühafizə məkanlarının, binaların və
qurğuların
tikintisi, yenidən qurulması
və təmiri;
- qeyri-dövlət fitosanitar xidmətləri, o cümlədən
bitkilərin mühafizəsi vasitələri və aqrokimyəvi maddələr (satış
və saxlanılması).
Bununla da 19 mindən çox lisenziya və ya
lisenziyalaşdırılmış fəaliyyət növlərinin təqribən 75 faizi ləğv
edilib, lisenziyaların 25 faizi isə müddətsiz olub.