N1, 2016
lirəsı üzərində təzyiqin azalmasıdır. Eyni
zamanda, Federal Ehtiyatlar Sisteminin faiz
artırılması prosesində olduqca ehtiyatlı
davranması və dolların digər valyutalar
qarşısında nisbətən dəyərsizləşməsi Mərkəzi
Bankı yumşaq siyasətlə bağlı qərar verməyə
cəsarətləndirmişdir. Buna paralel olaraq, son
dövrlərdə xüsusilə fevral ayı ərzində
inflyasiyanın aşağı düşməsi də pul siyasətinin
yumşalmasına dəstək vermişdir. Belə ki, ötən
ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə fevral
ayında inflyasiya 0.8 faiz bəndi azalaraq
8.78% olmuşdur. Buna əsas səbəb kimi, enerji
və ərzaq məhsullarının qiymətlərində
əhəmiyyətli azalmanın olması göstərilir.
Mərkəzi
Bankın
açıqlamasında,
yuxarıda göstərilən, həmçinin digər daxili və
xarici səbəbləri nəzərə alaraq geniş faiz
dəhlizinə
olan
ehtiyacın
azaldığı
vu
rğulanmışdır. Bəzi ekspertlər isə, bu artımın
nominal olaraq sadəcə formal xarakter
daşıdığını və Mərkəzi Bankın yumşalma
prosesinə başladığına dair bir siqnal olaraq
qəbul edilməli olduğunu vurğulayırlar.
Mənbə:
•
http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tcm
b+tr/tcmb+tr/main+menu/duyurular/basin/201
6/duy2016-15
•
http://www.businessht.com.tr/piyasalar/haber/
1214575-merkez-bankasi-faiz-kararini-
acikladi
1.5.
Ödəniş sistemləri üzrə son
meyillər və qlobal tədqiqatlar
Yaponiyada turistlər yeni ödəniş üsulu kimi
barmaq izlərindən istifadə edəcəklər
Yaponiyada barmaq izləri vasitəsi ilə işləyən
yeni ödəniş sistemlərinin tətbiqi planlaşdırılır.
Yeni sistem tətbiq olunduqdan sonra
Yaponiyaya üz tutmuş turistlər artıq pul
konvertasiyasına ehtiyac duymayacaqlar.
Barmaq izləri əvəllər yalnız şəxsiyyəti təsdiq
etmək üçün istifadə olunsa da, hal-hazırda
yaponlar turistlər üçün yeni ödəniş üsulu
olaraq da barmaq
izlərindən istifadəni təklif
edir. Beləliklə, mehmanxanalarda şəxsiyyəti
təsdiq etmək üçün pasportlara, həmçinin
ödəniş etmək üçün kredit kartlarına ehtiyac
olmayacaq. Bu ilin yay ayında tətbiq olunması
planlaşdırılan yeni ödəniş vasitəsinin təqdim
olunmasında məqsəd 2020-ci ildə Yaponiyada
keçirilməsi planlaşdırılan Tokio Olimpiya və
Para
limpiya oyunlarına daha çox turist cəlb
etmək və onların qeydiyyat, alış-veriş zamanı
rahat və sürətli əməliyyat həyata keçirmələrini
təmin etməkdir.
İlkin mərhələ olaraq, ölkəyə səfər edən
xarici turistlər hava limanları və ya digər
nəzərdə tutlmuş xüsusi yerlərdə barmaq izləri
daxil olmaqla şəxsi məlumatlarını və kredit
kart
informasiyalarını
daxil
etməklə
qeydiyyatdan
keçəcək.
Daha
sonra,
qeydiyyatdan keçmiş turistlər xüsusi alış-veriş
mağazalarında barmaq izlərini oxuyan
aparatlara iki barmağını yerləşdirməklə alış-
veriş edə biləcəklər. Bu sistemin müsbət
cəhətlərindən biri də ödəniş zamanı avtomatik
olaraq vergi güzəştinin tətbiq olunmasıdır.
Yeni turistlərin barmaq izlərinin tanınması
sistemi, həmçinin mehmanxanlarda şəxsiyyəti
təsdiq etmək üçün də istifadə olunacaq.
Pilot layihə, ilkin mərhələdə ən çox
turist axını olan dağ kurort məkanı Hakone və
sahilyanı şəhər Kamakurada fəaliyyət göstərən
300 suvenir mağazası, restoran, mehmanxana
13
N1, 2016
və turistlər tərəfindən çox istifadə olunan digər
məkanları əhatə edəcək.
Beləliklə, yapon höküməti yeni sistemi
həyata keçirməklə ölkəyə daha çox turist cəlb
etməkdən əlavə, xarici turistlərin xərcləmə
vərdişlərinin təhlili imkanı əldə edəcək.
Mənbə:
•
http://www.telegraph.co.uk/news/2016/04/11/tou
rists-in-japan-to-use-fingerprints-as-currency/
•
http://www.slashgear.com/japan-looks-to-
fingerprint-payment-system-for-tourists-
11435606/
•
http://www.ibtimes.co.uk/japan-testing-new-
fingerprint-system-tourists-make-cash-credit-
card-payments-1554192
Biometrik ödəniş sistemləri
Visa və Mastercard tərəfindən verilən
məlumatlara əsasən istehlakçılar biometrik
ödəniş sistemlərindən getdikcə daha rahat
istifadə edirlər.
Mastercard şirkətinin mobil ödəniş
sistemləri sahəsindəki son araşdırmalarına
əsasən kart sahibləri onlayn ödəmə yolları
haqqında daha çox məlumat alırlar.
Mastercard və Prime tərəfindən aparılan
tədqiqata əsəsən 2015-ci ildə sosial mediada
mobil ödənişlər barəsində 2 milyon rəy
bildirilmişdir. Qeyd etmək lazımdır ki, 2012-ci
il araşdırmalarına əsasən bu rəqəm cəmi 85
min idi.
Rəqəmsal pul kisələri (digital wallet)
mobil ödəniş sistemində hakim mövqe tutsa
da, biometrik ödəniş üsulları son dövrlərdə
daha
çox
aktuallaşmışdır.
Tədqiqat
nəticələrinə əsasən biometrik ödəniş üsulları -
şifrənin olmaması rahatlığı 163 ölkə sosial
mediasında ən çox müzakirə olunan
mövzulardan olub. Ən çox müzakirə olunan
biometrik
ödəmə
növləri
əl
izi,
elektrokardioqramma (EKQ) texnologi
yası və
üz cizgilərinin tanınması olub.
Montreal Bankı Maliyyə Qrupu
Mastercard
ilə birgə ilk biometrik korporativ
kredit kartı layihəsinin sınaq mərhələsinə
başlamışdır. Kanada və ABŞ-da aparılacaq bu
layihədə kart sahibləri üz cizgilərinin
tanınması və əl izi texnologiyasından istifadə
edərək onlayn alış-veriş həyata keçirə
biləcəklər. Bu texnologiya sayəsində onlayn
ödənişlərin təhlükəsizliyi təmin olunacaq və
fırıldaqçılıq hallarının qarşısı alınacaqdır.
Visa Morfo (Safran) ilə əməkdaşlıq
edərək, biometrik tanınma da daxil olmaqla
yeni ödəniş metodları üzərində işləyirlər.
2016-
cı il fevral ayında Barselonada Mobil
Dünya Konqresində və San-Fransiskoda Visa
innovasiya m
ərkəzində bu şirkətlər tərəfindən
təqdim olunan yeni ödəniş konsepsiyasına
əsasən tək əl hərəkəti ilə 4 barmaq izini
saniyədən də qısa müddətdə uyğunlaşdıran
“Morp
howave” texnologiyası təqdim olunub.
Visa qlobal trendlərə əsaslanaraq
təhlükəsizlik üçün innovativ həll yollarını
həyata keçirir. Goode Intelligence tərəfindən
verilən
proqnozlara
əsasən
bank
xidmətlərindən istifadə etmək üçün 2017-ci
ildə biometrik ödəniş üsullarından 1 milyard
insan istifadə edəcəkdir.
Mənbə:
•
http://www.secureidnews.com/news-
item/mastercard-and-visa-say-consumers-
want-more-biometric-payments/
•
http://www.techvibes.com/blog/selfie-pay-
2016-03-24
Mobil bankçılıq və ödəniş sistemləri
Mobil bankçılıq populyarlıq qazanmaqda
davam edir. ABŞ-ın Federal Ehtiyatlar
Sisteminin (FES) açıqladığı sorğunun
nəticələrinə əsasən (30 mart 2016) yetkinlik
yaşına çatmış şəxslərin 43%-i telefonlarından
maliyyə fəaliyyəti üçün istifadə edir və bu
rəqəm əvvəlki illərlə müqayisədə daha çoxdur.
“Wall Street
Journal” qəzetinin məruzəsinə
əsasən 2014-cü il ilə müqayisədə mobil
bankçılıqdan istifadə edən sorğu iştirakçıları 4
faiz artıb. Sorğu müəyyən edib ki, telefon
14