Savol va topshiriqlar: 1. Iskandar maqsadiga yetishishda nechta hiyla qo‘lladi? Uni
hukmdor va lashkarboshi sifatida qanday baholaysiz?
2. Doroning saroy mulozimlari (ikki quli)ga berilgan jazoni adolatli
deb bilasizmi?
HIKOYAT Ayturlarkim, Sulaymon alayhissalomg‘a pashsha
1
kelib yel-
din shikoyat qildi, aydi: yel jihatidin bir lahza bu olamda farog‘at
bila ucholmon, rizqimiz uchun bisyor tashvishga qolibmiz. Yel sa-
ning farmoningda turur, hukm qilg‘ilkim, bizg‘a mazohim
2
bo‘lmasun.
Sulaymon alayhissalom aydilar: san so‘zingni arz qilding, emdi yeldin
so‘rag‘aylukkim, ul ne so‘z der. Yelni chaqirdilar. Yel kelgach, pashsha
qochib ketti, har necha qaradilar, mavjud bo‘lmadi. Sulaymon alayhis-
salom aydilar: adolat qoidasi butururkim, dodxoh
3
muddai-yu mud-
dao alayh
4
ikkisini barobar turg‘uzub so‘romoq kerakdur, har so‘zlari
bo‘lsa bir-bir aytg‘oylar, to hokim alarning so‘zin bilib hukm qilg‘oy.
G‘AzAL Bo‘l adolat masnadi
5
uzra Sulaymoni zamon,
Toki sandin mustafid
6
o‘lg‘ay bari ahli jahon.
Gar Sulaymondek bo‘lub xalq ichida qilsang maosh,
Bilki, farmoningda bo‘lur olam ichra ins-u jon.
1 Pashsha – bu yerda chivin ma’nosida;. 2 Mazohim – zahmat yetkazuvchi bo‘lmasin; 3 Dodxoh – arz tinglaguvchi; 4 Muddai-yu muddao alayh – da’vo qiluvchi va da’vo qili- nuvchi (aybdor); 5 Masnad – taxt; 6 Mustafid – bahramand.
93
Gar rafiq o‘lsa bu tavfiq-u
1
muyassar bo‘lsa adl,
Shaksiz o‘lur ul kishining manzili bog‘i jinon
2
.
Yaxshi avsof
3
ila qil ushbu jahon ichra suluk
4
,
To saning avsofing o‘lg‘ay olam ichra doston.
