Qulu məHƏRRƏMLİ

 

77 

divarlarına vurulmuş, yaxud sponsorlu verilişlərdə 

göstərmək üçün 

plastikdən,    kartondan, yaxud    kağızdan   

düzəldilən üçkünc və 

dördkünc planşetlər, bayraqlar. 

      BARELYEF (bas-relief) -    qabarıq təsvir,   

yaxud ornamentin 

həcminin yastı səth fonundan yandan az çıxdığı 

heykəltəraşlıq əsəri. 

B. memarlıqda və dekorativ məmulatlarda    geniş   

yayılmış bəzək 

növüdür.    B.-dən    heykəltəraşlıqda,    xatirə   

lcVhələrində, sikkə və 

medallarda da istifadə olunur. 

      BARİTON (baritone/barytone) - ■ bas ilə tenor   

arasında kişi 

səsi; 2) B. səsə malik müğənni; 3) nəfəslə çalınan 

müştüklü    musiqi 

aləti. 

      BARTER    (barter)    - reklamın TV-də   

yerləşdirilməsi qaydala- 

nndan biri. B. zamanı reklam sifariş verən agentUk 

telestansiyaya, 

yaxud teleşəbəkəyə reklam vaxtı müqabilində   

proqram,    yaxud 

proqram materialı təqdim edir. Reklam çarxlannın   

nə vaxt və neçə 

dəfə    göstərilməsi    danışıqla həll    edilir.   

Adətən,    yanm    saatlıq 

proqramlann    gedişində iki-üç    dəqiqəlik reklam   

vaxtı aynlır. TV 

---

 

78 

stansiyalan    pulu    məhz    həmin    əlavə    iki-üç   

dəqiqəlik    reklam 

vaxtından qazanırlar. 

      BAS (bass) - 1) yoğun kişi səsi. 2) B. səsə 

malik müğənni; 3) nəfəs 

alətləri    ansamblında və simli    orkestrdə ən   

qalın    səsi    ifadə edən 

musiqi aləti. 

      BASORAMA (bus frame) - avtobuslann 

damında quraşdınlmış 

işıqlandınlan reklam paneli. 

      BAŞ İŞIQÇI (head    lighting    operator) -   

işıqçılar qrupunun 

fəaliyyətini, iş növbəsini, iş həcmini 

müəyyənləşdirən və tənzimləyən 

məsul    şəxs.    Bir çox      studiyalarda    B.i.   

işıqçılar    briqadiri    də 

adlandınlır. 

      BAŞ KAMERAMAN    (OPERATOR)    (cbief 

cameraman)    - 

studiya və    studiyadankənar çəkilişləri   

gerçəkləşdirən operator 

qrupuna rəhbərlik edən, qrupun cari işlərini 

tənzimləyən, yüksək 

operatorluq və təşkilatçılıq qabiliyyətinə malik 

şəxs. 

      BAŞ REPORTYOR    (the    general assigniment 

reporter) - xəbər 

buraxılışı üçün material toplayan, reportaj və 

süjetlər verən jurnalist. 

B.r. proqram üçün süjet,    müsahib və video 

materialları seçir, ssenari 

---

 

79 

planı    yazır,    operator və montajçı ilə birlikdə 

materijfl üzərində 

işləyir. Qərbin bir çox TV şirkətlərində B.r. 

hadisələri (süjetləri) özü 

videoya çəkir, müsahibələr götürür, mətni yazır və 

redaktə işləri ilə 

məşğul olur. 

      BAŞ ROL (leading    part) -    TV    filmlərində   

və    kinoda əsas 

qəhrəmamn rolu. 

      BAŞ    KOMMUTATOR      (chief   

commutator/switchboard)      - 

videoyazının redaktəsi zamanı səs siqnalının 

səviyyəsini avtomatik 

tənzimləyən kommutator. 

      BAŞQA VAXTA KEÇİRİLƏN VERİLİŞ 

(delayed broadcast) - 

əwəllər teleşəbəkə ilə göstərilən,    lakin    məhz 

həmin    stansiya    ilə 

göstərilməyən    proqramın yerli stansiya    ilə efirə 

çıxması;    TV-nin 

müxtəlif səbəblərdən təxirə salınmış proqramı. 

      BAŞLANĞIC TİTRİ (bffling/credits)    - hər bir 

filmin,    yaxud 

verilişin əwəlində    ən    mühüm    informasiyalan   

(ad,    müəlliflər, 

iştirakçılar və s.) bildirən yazı. 

      BAŞLIQ    KARTONU (caption    card) - filmin 

adının    təsvirə 

alınması üçün yazıldığı karton. 

      BAŞLIQ    TİTRLƏRİ (opening    büboard) - 

müəlliflik    barədə, 

---

 

80 

zaman, məkan,    verilişdə    (kinoda) istifadə 

olunan    materiallarm 

məzmunu, mənbəyi və s. haqqmda məlumat verən 

TV proqramına 

giriş. 

      BAŞLIQLARIN AVTOMATİK 

TƏMİZLƏNMƏSİ (auto head 

cleaning)    -    videomaqnitofonlarda başhqlann 

avtomatik    təmiz- 

lənməsi    sistemi.    Bu    zaman    təmizləyici     

material    vaxtaşırı 

dəyişdirilməli və yaxud    xüsusi maddə ilə 

silinməlidir.    Keyfiyyətsiz 

lentlərdən istifadə etdikdə başlıqlar tez çirklənir və 

səmərəsini 

itirir. 

      BATALİYA    (battle) -      kinoda    kütləvi   

döyüş,    müharibə 

səhnələrinin çəkilişi. 

      BATAREYANIN XƏBƏRDARLIQ İŞIĞI 

(battery signal light) 

- batareyanın elektrik yükünün boşalmasını 

bildirən siqnal-işıq. Bu 

işığın yanıb-sönməyə    başlaması    batareyanın 3-4 

dəq.    vaxtınm 

qaldığını göstərir. 

      BAYT (biyte) - kompüter texnikasında işlənən 

əsas informasiya 

vahidi. Ən minimal informasiya vahidi    bit çox 

kiçik sayıldığından, 

adətən, 8 bitdən ibarət olan B.-dan istifadə olunur. 

Bir çox hallarda 

---

 

81 

b^t da kifayət etmir. Belə hallarda    k i 1 o b a y t   

(Kb),    m e q a - 

b a y t (Mb), q i q a b a y t (Qb) və t e r a b a y t  

(Tb) işlədilir. 

      BAZA (base) - 1) bünövrə, əsas, özül, təməl; 2) 

hər hansı niyyətin 

həyata keçirilməsi,    yaxud fəaliyyət üçün lazım 

olan maddi-texniki 

şəraitin məcmusu. Məs., TV-nin maddi-texniki 

bazası. 

      BENEFİS    (benefit    performance)    -    1)   

kino,    yaxud      səhnə 

xadiminin (aktyor, rejissor) yüksək sənətkarlığı, 

ustalığı ilə əlaqədar 

onun şərəfinə    verilən    tamaşa,    xüsusi   

hazırlanan TVR verilişi; 

2) gəlirinin    bir    hissəsinin    və ya    hamısının 

artistlərdən      birinə 

verilməşi üçün oynanılan tamaşa. 

      BENZOTRİAZOL    (benzotriasole) -    ağ toz;   

bəzi    aşkarlayıcı 

qanşıqlarda tətbiq    edilən və müəyyən enerjiyə 

malik    olan görüntü 

pərdələmə maddəsi. 

      BESTSELLER      (bestseller)    -      ən    geniş     

oxucu      kütləsinə 

ünvantanan, yüksək kommersiya uğuru qazanan, 

kütləvi tirajla nəşr 

edilən, yaxşı    satılan, pula gedən    kitab. Çox 

zaman güclü reklamın 

nəticəsində də hansısa bir    əsər    B.    səviyyəsinə   

çata bilir.    Ciddi 

---