Qulu məHƏRRƏMLİ

 

71 

      AVTOSTOP    (auto stop) - lent    qurtararkən   

işi    dayandıran, 

yaxud    yaddaş    siqnalına    görə    videoaparatı   

sükunət    rejiminə 

keçirməyə imkan verən avtomatik sistem. 

      AVTOTULLANİŞ    (auto eject) - müəyyən   

hallarda, məsələn, 

lenti geriyə hərləyən zaman kaseti videoaparatdan 

avtomatik şəkildə 

tullamaq üçün sistem. 

      AVTOYÜKLƏNMƏ (auto loading) - 

videokasetin maqnitofona 

avtomatik yüklənməsi    sistemi.    A.    mexanizmi   

kasetin    aparatda 

yüngülcə itələnməsi ilə işə düşür. 

      AYDIN GÖRMƏ SAHƏSİ (vivid viewing 

field) - insanın gözünü 

hərəkət    etdirmədən,    yaxud    başmın   

vəziyyətini    dəyişmədən 

(çevirmədən) əşyalann detallannı aydm (dəqiq) 

görə bildiyi sahə. 

      AYDINLATMA    (illumination/ILL) - 

kameranın    qarşısındakı 

müstəvidə olan cismin və ya səhnənin    aydın   

görmə həddinədək 

işıqlandınlması. 

      AYIRMA    (sekance) - kadr daxilində bütöv 

meydan yaradan 

səhnələr və ya çəkilişlər "seriyası". A.-lar tək və 

bir neçə dekorasiya 

içindən keçə bilər. 

      AYRI-AYRI      HtSSƏLƏRİN     

KOMPOZİSİYA      AHƏNG- 

---

 

 

DARLIĞI (compositional harmonic    of different   

parts) - verilişin, 

yaxud    mətnin hissələrinin ahəngdar 

birləşdirilməsi. Buna mətnin 

montaj düzümü prinsipləri vasitəsilə nail olmaq 

mümkündür. Həmin 

yanaşma üsulu kino    sənəti təcrübəsində    işlənib 

hazırlanmışdır. 

Əslində, bu üsul montaj stolu arxasmda daha   

uğurlu epizodlann 

seçilib bütöv bir filmdə cəmləşdirilməsi deməkdir. 

---

 

73 

B 

      BAĞLANMAQ (bridging) - auditoriyanı ələ 

almaq və onu başqa 

TV-lərin verilişlərindən yayındırmaq üçün 

proqramın vaxtından əv- 

vəl başlanması    üsulu.      Qərb    kinorejissorlannın   

leksikonundakı 

" b r i d g i n g "       sözü müəyyən zaman daxilində, 

yaxud filmin 

hadisələrində      parçalanmanı aradan    qaldıran   

kadr    deməkdir. 

Kompüter əməliyyatlarında, proqramlann, yaxud 

məlumatların bir 

EHM-dən digərinə köçürülməsi də həmin sözlə 

ifadə edilir. 

      BAĞLANTI (link) - mozaika tipli 

proqramlarda, həmçinin xəbər 

mətnlərində bir mövzudan digərinə keçid zamanı 

işlədilən cümlə, 

deyim, musiqi, yaxud musiqi ilə müşayiət olunan 

təsvirli keçid. 

      BAĞLAYICI    KADR (link frame) - montaj 

zamanı hərəkətlər 

---

 

 

arasmda kəskin fərqləri, sıçrayışlan pərdələmək 

üçün istifadə olunan 

istənilən kadr. Məs., a r    a      p 1    a n, yaxud   

k ö m ə k ç i     k a d r  

B.k. rolunu oynaya bilir. 

      BAXIŞ ( show, scrolling) - təsvirin ekranda   

şaquli, yaxud üfüqi 

yerdəyişməsi. 

      BAXIŞ BOŞLUĞU (scrolling vacuum) - 

insanm baxdığı və ya 

cismin hərəkət etdiyi istiqamətdə kamera 

obyektivinin "göz"ündən 

yayınan və ya qəsdən buraxılan boşluq. 

      BAXIŞ XƏTTİ    (scrolling line) - adi göz   

baxışı ilə    obyekti 

birləşdirən xəyali xətt. Əgər göydə qanad çalan 

quşa baxırsınızsa, 

həmin quş baxış    obyektidir. Gözlərinizlə o quşu 

birləşdirən xətt isə 

B.x-dir.      Gözünüzü    aşağı    - ayaqlannızın   

altına    diksəniz,    B,x. 

gözünüzlə yeni baxış    obyektini    birləşdirəcək.   

B.x.-nin və baxış 

---

 

75 

obyekti    vəziyyətinin nəzərə    alınması ardıcıl 

montaj zamanı    çox 

önəmlidir. Gözlərini səmaya dikən və ya sadəcə 

yuxarıya baxan 

adam plamndan    sonra səmada    qanad çalan quş 

planına keçdikdə, 

məna baxımından belə ardıcıllıq özünü doğruldur. 

      BAXIŞ SALONU (show    room)    - fılmlərə,   

yaxud xronika 

materiallarına baxmaq üçün geniş ekran, 

kino-video    proyeksiya 

aparatlan ilə təchiz edilmiş xüsusi otaq. 

---

 

76 

      BALANS    (balance) -    1)    hər hansı bir 

fəaliyyətin,    prosesin 

qarşılıqlı    əlaqədar    olan    göstəricilərinin   

nisbəti;    2)    münaqişəli 

məsələlərin      işıqlandırılması      zamanı       

tərəflərin      mövqeyinin 

balanslaşdınbjflfcı.    Adətən,    KİV-in   

təhqiqatçıhq    fəaliyyətində 

obyektiv jurnalistikanın şərtlərindən biri    kimi   

qərəzsizlik,    ədalət 

prinsipinin təminatı sayılır. Güman edilir ki, 

münaqişəli vəziyyətlər 

haqqında məlumat verildikdə bu prinsipə riayət 

olunması vəziyyətin 

mabiyyətinə    dair    müxtəlif baxışlann    sərbəst   

ifadəsini bildirir; 

3) çəkilişdən əwəl kameranm, yaxud videoyazı 

aparatınm işıq-rəng 

tənasübünün nizamlanması. 

      BALANSLAŞDIRMA    (balancing)    - 1) 

müvazinəti qorumaq; 

2) informasiyada tərəflərin mövqeyini 

tarazlaşdırmaq. 

      BALIQGÖZ    LİNZA    ("fish    eye"    lens)    -   

spesilik f8    işıq 

səviyyəsində    180    dərəcəlik bir bucağı əhatə   

edə    bilən çox kiçik 

mərkəzli linza növü. 

      BANNER (banner) -    satış    yerlərində   

mallarm reklamı üçün 

vitrinlərdə    qoyulmuş,    mağazalann girişlərinə, 

ticarət    zallarının 

---