R r e e f f e e r r

Ikkinchidan
, bu mafkura targ‘ibotchilari zo‘ravonlik prinsipi «majbur qilamiz» 
qabilida ish tutar, ushbu g‘oyalar hamma joyda, hamma vaqt hech istisno va 
to‘xtovsiz targ‘ib qilinar, xalqning erkin yashashi va fikr yuritishiga yo‘l qo‘yilmas 
edi. Kimki bu g‘oyaga qarshi chiqsa, shafqatsiz jazolanar, butun davlat mexanizmi 
ana shu jazoni turli shakllarda amalga oshirishga qaratilgan edi. 
Uchinchidan,
bu mafkura nomigagina ijtimoiy guruhlar mafkurasi edi. Aslida 
sobiq Ittifoq davrida ziyolilar, dehqonlar, xizmatchilar, qolaversa, «etakchi sinf» 
bo‘lgan ishchilarning orasida ham mafkuradan norozi bo‘lganlar bor edi. Lekin 
metin mafkuraviy devor ortidan ularning ovozi chiqmas edi; 
To‘rtinchidan
, bu mafkura hech kimga vijdon erkinligi, o‘z fikrini ochiq bayon 
etish,jumladan, xorij fuqarolari bilan xolisona muloqatda bo‘lishga ham yo‘l 
qo‘ymas edi. Bordi-yu kimdir shunga jur’at etsa, «xalq dushmani», «burjuaziya 
malayi»ga aylanar edi; 
Beshinchidan,
u milliylikdan butunlay xoli edi. Unda mavhum baynalmilallik zo‘r 
berib kuylanardi. Kimki milliy qadriyatlar to‘g‘risida gap ochsa, darhol 
«millatchi»ga chiqarib qo‘yilardi. Milliy tafakkurga ega bo‘lgan shaxs, mutaxassis, 
ziyoli, olim, boshqalar «qoloq», «shubhali kishi» hisolanardi; 
Oltinchidan
, bu davrda milliy tarix, xususan, O‘zbekiston tarixi mutlaqo tan 
olinmas edi. Nari borsa, ular ko‘pincha umumiy tarzda qayd etilardi, xolos; 
Ettinchidan
, xalqlarning diniga, diniy merosiga, diniy qadriyatlariga nisbatan 
mutlaqo noto‘g‘ri munosabatda bo‘lishar edi. Jumladan, xalqimizning ulug‘ 
siymolari Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Ahmad YAssaviy, Najmiddin Kubro, 
Bahouddin Naqshband, Mahmud Zamahshariy, Imom Moturidiy, So‘fi Olloyor 
kabi allomalarning boy ilmiy merosini o‘rganish, ulardan foydalanish taqiqlangan 
edi;