Ramiz Mehdiyev Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü
Yüklə 0,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
83
enerji layihələrinin reallaşdırılmasında problemlər yaranacağı halda Azərbaycan öz prioritetlərinə yenidən nəzər sala bilər. Mənim fikrimcə, bu xəbərdarlıq Aİ siyasətçiləri üçün dəqiq və birmənalı siqnal olmalıdır. Ona görə ki, həyata keçirilən enerji layihələrində həm Aİ-nin, həm də Azərbaycanın maraqları var və nəzərdə tutulan planların məntiqi sonluğa çatdırılması üçün bu qarşılıqlı maraq avropalı tərəfdaşlarda fəallıq, qətiyyət və hətta siyasi iradə yaratmalıdır.
3.Güclü, müstəqil və demokratik Azərbaycan: bəs hakimlər kimdir?
Az-çox savadlı insanların hamısına məlumdur ki, “standart” sözü unifikasiya, vahidlik, eyni normalar deməkdir. Buna baxmayaraq, müasir siyasi reallıqlar bu sözü də təhrif edib. İkinci Dünya müharibəsindən sonra aparıcı güc mərkəzləri müasir beynəlxalq hüquqa əsaslanan beynəlxalq sistem formalaşdırdılar və bir neçə onillik ərzində elə özləri müəyyən edilmiş qaydaları pozdular. Belə təsəvvür yaranır ki, həmin qaydalar başqa dövlətlər üçün yazılıbmış. Yuxarıda göstərdiyim kimi, ikili standartlar dövlətlərin, beynəlxalq təşkilatların və fövqəlmilli təsisatların davranışında normaya çevrilir, mövcud problemləri dərinləşdirir, yenilərinin əmələ gəlməsinə şərait yaradır. Aİ tərəfindən ölkəmizdə demokratik dəyərlərin dəstəklənməsi üçün tətbiq edilən metodlar çox vaxt ölkə vətəndaşlarında, ictimai qüvvələrdə narazılıq yaradır. Bu, elə məqamlarda baş verir ki, qarşılıqlı fəaliyyət məkanını konstruktiv dialoq əvəzinə, əsassız
84
tənqidlə dolu monoloq tutur. Bir qayda olaraq, tərəfdaşlarımızın bu cür izahedilməz hərəkətləri heç də ümumi rifah ideyalarına xidmət etmir və Azərbaycanın milli maraqlarına az uyğun gələn qərarlar qəbul edilməsi xatirinə siyasi təzyiq alətinə çevrilir. Regionda baş verən hadisələri diqqətlə izləyəndə labüd olaraq belə bir nəticəyə gəlirsən ki, kənardan zorla qəbul etdirilən siyasət heç vaxt uğur gətirməyib, çünki bu siyasət milli maraqlara ziddir. Avropa strukturları daxili siyasətə təsir göstərməklə müstəqil dövlətin xarici siyasət kursunu dəyişməyə çalışırlar. Tez-tez “No more business as usual” (Azərbaycanla “Daha əvvəlki kimi heç bir əməkdaşlıq etməmək”) barədə çağırışlar eşidilir. Lakin məgər biz qeyri-aktual məqsədlər güdərək mövcud problemləri gizlətməyə çalışırıq? Biz bərabərhüquqlu dialoqa həmişə açığıq. Dünyanın heç bir yerində ideal dövlətlər yoxdur və əsas insan hüquqlarının təmin edilməsi ilə bağlı problemlər hətta Aİ məkanında da mövcuddur. Buna baxmayaraq, Avropa ölkələri öz evlərində həmin problemlərə nümayişkaranə şəkildə etinasızlıq göstərirlər. Hökumətləri Qərb farvaterində danışıqsız gedən, avropalı müəllimlərinin istəklərinə tabe olan dövlətlərdə də eyni hadisələr baş verir. İkili standartlar siyasəti həm də onda təzahür edir ki, məsələn, bəzi ölkələrdə jurnalistlərin şəxsi baxışlarına görə işdən qovulması, onların təqib edilməsi, bəzi hallarda hətta qətlə yetirilməsi hüquq müdafiəçiləri tərəfindən görməzliyə vurulur, başqa dövlətlərə münasibətdə isə mətbuat nümayəndələrinin cinayət əməllərinə görə cəzalandırılması söz azadlığına məhdudiyyət kimi qələmə verilir. Bir ölkədə müxalifət partiyalarının nümayəndələrinin hamısını həbs edirlər, Ermənistanda prezidentliyə namizəd müxalifətçiyə hətta
85
sui-qəsd edilir, ona yaxın məsafədən atəş açılır və bu halda demokratik azadlıqlardan dəm vuranlar susurlar. Yaxud bir Avropa ölkəsində seçkilərdə bir namizədə verilmiş səslərin yüksək faizi demokratiyanın təntənəsi hesab edilir, seçkilər özü demokratik seçkilər kimi tanınır, başqa ölkədə isə bu cür nəticələr nədənsə “etibar doğurmur”. Dekart deyirdi: “ Hər şey müqayisədə bilinir ”. Düzdür, Dekart fransız, yəni avropalı idi, lakin bu halda onunla razılaşmaq lazımdır. Aİ-nin belə hallara və yuxarıda təsvir edilən bütün vəziyyətlərə reaksiyasını müqayisə edərək yalnız onu demək olar ki, bu, klassik qeyri-sağlam ikili standartlar siyasətidir. Bütün problemlərin kökü ölkəmizə qarşı qərəzli münasibətdə, regional təhdidləri, Azərbaycanın milli maraqlarını və onu əhatə edən geosiyasi qüvvə vektorlarını anlamamaqdan irəli gəlir. Tamamilə mümkündür ki, bu cür münasibət yaranmasının bir səbəbi də ölkə vətəndaşlarının böyük əksəriyyətinin müsəlman olmasıdır. Yeri gəlmişkən, Ermənistan bu amildən həmişə spekulyasiya məqsədi ilə istifadə edir, özünü Qafqazda xristianlığın sonuncu dayağı kimi qələmə verir. Sirr deyil ki, ermənilər fürsət düşən kimi dini fərqlər zəminində isteriya qaldırır, özlərini Cənubi Qafqazda xristianlığın beşiyi kimi qələmə verir, azərbaycanlıları və türkləri isə İsa peyğəmbərin dininin tərəfdarlarına zülm edənlər kimi göstərirlər. Ermənilər tərəfindən uydurulmuş bir mif üzərində mən artıq ətraflı şəkildə dayanmışam. Onlar iddia edirlər ki, guya Ermənistan tarixdə ilk xristian dövlətidir. Əlbəttə, bu nağıl heç bir tarixi-elmi tənqidə davam gətirmir 13 . Çox 13 Bax: Ramiz Mehdiyev. “Ermənilərin mif yaradıcılığı tarixdə ilk xristian dövləti kontestində”. Bakı, “Şərq-Qərb” Nəşriyyat Evi, 2014. 86
təəssüf ki, Qərbin belə məsələlərdə marağı olan bəzi dairələri bir sıra hallarda ermənilərin ucuz oyununu dəstəkləyir, süni şəkildə siyasi gərginlik yaradırlar. Mənim fikrimcə, onlar özlərinə heç olmasa bir elementar sual verməlidirlər: əgər erməni müəlliflərin iddia etdikləri kimi, azərbaycanlılar və türklər əsrlər boyu erməniləri məhv ediblərsə, onda bu gün Türkiyədə və Qafqazda yaşayan ermənilərin bu qədər çox olmasını nə ilə izah etmək olar? Müəyyən qüvvələrin şüurunda kök salmış bütün bu əsassız iddialar erməni psevdoelmi tərəfindən faktların kobudcasına təhrif edilməsinin nəticəsidir. Cəsarətlə demək olar ki, bu paradoks Avropa diplomatiyasının mənhus səhvidir. O, məsələnin həqiqi mahiyyətini araşdırmaq üçün heç vaxt özünə əziyyət vermir. Nə yaxşı ki, tarixi salnamələr, zəngin arxiv materialları var. Üzə çıxan indiferentlik bəlkə də müəyyən dairələrin düşünülmüş siyasətinin bir hissəsidir. Lakin faktlar ciddi nəticə çıxarmağa sövq edir. Avropa İttifaqının fəaliyyətində yol verilən çoxsaylı qüsurlar ikili standartlar siyasətinə yenidən nəzər salmaq üçün hələ də ibrət dərsi olmayıb. Bir sıra başqa dövlətlər kimi, biz də getdikcə açıq-aydın görürük ki, bu korafəhim siyasət həm ikitərəfli əlaqələrə, həm də Avropa İttifaqının özünə zərər vurur. Azərbaycan əsrlər boyu bütün dünyada özünün tolerantlığı, çoxkonfessiyalılığı və multietnikliyi ilə məşhur olub. Ölkəmizdə tarixən çox müxtəlif dini, etnik, dil və mədəniyyət qruplarının nümayəndələri həmrəylik, sülh və əməkdaşlıq şəraitində yaşayıblar və indi də bu şəraitdə yaşayırlar. Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyevin və indiki Prezident İlham Əliyevin ağıllı və uzaqgörən siyasəti sayəsində bu ənənələr daha da möhkəmlənib. Yüklə 0,53 Mb. Dostları ilə paylaş:
|