Rasim Əliquliyev
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3.4. P roblemlər
- 3.5. T əkliflər
68
– vandalizm: mətnin silinməsi və ya bütünlüklə başqa mətnlə əvəz edilməsi; –
və saxtalaşdırma: dezinformasiyanın daxil edilməsi, saxta mənbələrə istinad; –
əhifələrdə formatın dəyişdirilməsi, yersiz şərhlər, təhqir xarakterli müraciətlərin yerləşdirilməsi; –
nverici botların (xüsusi hazırlanmış proqramlar) tətbiqi vasitəsilə viki-mühitdə anomal vəziyyətin yaradılması; –
m ultimedia vasitələrindən istifadə etməklə informasiya hücumlarının təşkili; –
s pam xarakterli məlumatların daxil edilməsi; –
istifadəçilərə psixoloji təsir. Viki-
mühitdə Azərbaycan dövlətinə və xalqına qarşı real və potensial təhlükə mənbəyi olan istifadəçilərin gizli sosial şəbəkələri fəaliyyət göstərir ki, onlar tərəfindən ölkəmizə qarşı geniş miqyaslı informasiya müharibəsi aparılır: Azərbaycan həqiqətləri təhrif olunur, Azərbaycan haqqında düzgün və dolğun məlumatlar silinir. Azərbaycanla bağlı kontentin viki-mühitdə çoxalmasına çalışan, Azərbaycanın tarixi, mədəniyyəti, görkəmli şəxsləri haqqında məlumatları viki-mühitdə yerləşdirən istifadəçilərin Vikipedia layihələrindən uzaqlaşdırılması üçün müxtəlif tədbirlər görülür [61, 90]. 69
roblemlər Azərbaycanın informasiya resurslarının Vikipediyada yayılması ilə bağlı aşağıdakı problemlər mövcuddur: • Vikipediy a və onun ayrı-ayrı layihələrinin imkanları hələ ki,
lazımi səviyyədə tədqiq edilmir; • Viki- mühitdə Azərbaycan haqqında məlumatlar yetərincə deyil, bəzi hallarda həqiqətləri əks etdirmir, qərəzli xarakter daşıyır; • Digər dillərdə də Azərbaycan reallıqları və milli-mənəvi dəyər daşıyıcıları olan informasiya resursları çox azdır ki, bu boşluqdan istifadə edərək xalqımıza qarşı dezinformasiyalar yayılır, informasiya müharibəsi aparılır; • Ölkədə nəşriyyatlar tərəfindən müntəzəm olaraq dərc olunan kitabların, jurnalların, həmçinin kitabxanalarda, el m, təhsil və digər müəssisələrdə saxlanılan və milli- mənəvi dəyər daşıyıcıları olan audio, video və fotomaterialların viki- mühitə
daxil edilməsi istiqamətində aparılan işlər qənaətbəxş deyil; • Vikipediya ensiklopediyasında Azərbaycanla bağlı resursların artırılmasında pərakəndəlik müşahidə olunur; • Viki-
mühitdə Azərbaycan xalqına qarşı gizli və aşkar fəaliyyətin aşkarlanması, onlara qarşı əks tədbirlərin görülməsi işləri yetərli deyil;
70
• Vikipediya ensiklopediyasının Azərbaycan bölməsi üzrə istifadəçilərin, xüsusən də aktiv istifadəçilərin – kontent yaradanların sayı çox azdır; • Vikipediya ensiklopediyasında Azərbaycanla bağlı məlumatların digər dillərdə təqdim olunması, xalqımıza qarşı aparılan informasiya müharibəsində xarici ölkələrdə yaşayan soydaşlarımızın imkanlarından lazımi səviyyədə istifadə olunmur; • KİV-lərdə Vikipediya ensiklopediyası haqqında verilən məlumatlar epizodik xarakter daşıyır; • Azərbaycan elminin nailiyyətləri, alimlərin əsərlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında viki-layihələrin imkanl
arından lazımi səviyyədə istifadə olunmur; • Vikipediya ensiklopediyasında Azərbaycanla bağlı məlumatların, həqiqətlərin düzgün təqdim olunması istiqamətində, dezinformasiyalara qarşı mübarizədə alimlərin, elmi kollektivlərin fəaliyyəti qənaətbəxş deyil; • Bir çox a limlər, mütəxəssislər, müxtəlif informasiya resurslarına malik peşə sahibləri viki-layihələrdə çalışmaq, lazımi məlumatları bu mühitə daxil etmək üçün lazımi biliklərə və vərdişlərə sahib deyillər; • Viki-
layihələrin geniş miqyasda həyata keçirilməsi üçün inzibati, təşkilati-texniki və maliyyə dəstəyinə ehtiyac duyulur. Vikipediya layihələrində Azərbaycan xalqının milli- mədəni dəyərləri, tarixi həqiqətləri, görkəmli şəxsiyyətləri 71
haqqında düzgün məlumatların yetərincə olmaması və yuxarıda sadalanan dig ər problemlər alimlərimizin, mütəxəssislərimizin bu layihəyə cəlb olunmasına, Azərbaycan haqqında obyektiv, operativ, dolğun informasiyanın, audio-video materialların Vikipediya ensiklopediyasına daxil edilməsinə ehtiyac yaratmışdır.
Qeyd e
tmək lazımdır ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə ölkəmizdə informasiya cəmiyyəti quruculuğu uğurla həyata keçirilir. Hazırda Azərbaycan İKT sektorunun inkişaf tempinə görə dünya ölkələri arasında ön sıralardan birini tutur. Müxtəlif nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların son hesabatları da ölkəmizin bu nailiyyətlərini təsdiq edir. Bunun nəticəsidir ki, Azərbaycanda İnternet istifadəçilərinin sayı durmadan artır. Bu da ölkəmizdə dinamik sosial- iqtisadi tərəqqinin və bunun nəticəsində əhalinin həyat səviyyəsinin yüksəlməsinin, gəlirlərinin artmasının, İnternet infrastrukturun inkişafının, İnternet azadlığının yüksək səviyyədə təmin olunmasının göstəricisidir. Göstərilən nailiyyətlər imkan verir ki, Azərbaycan virtual məkanda, o cümlədən Vikipediya kimi nəhəng layihələrdə daha layiqli təmsil olunsun, milli maraqlarını yüksək səviyyədə qoruya bilsin. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 2007-ci ildə imzaladığı “Milli təhlükəsizlik konsepsiyası”nda informasiya təhlükəsizliyi əsas istiqamətlərdən Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|