Redaksiya şurasi misir Mardanov

40 

Azarbaycan  şifahi  xalq adabiyyatı  antologiyası 

Çömçaxatun  pay  is tar, 

Dolu-dolu  çay  istar. 

Quzusu  bol  çobanlar, 

Paniri  lay-lay  istar,  ma-a-a. 

Çömçaxatun  duz  istar, 

ÇiçaK  dolu  düz  istar. 

Havaları  buluddu, 

Bol  yağışlı yaz is tar,  ma-a-a. 

Duman 

Duman,  qaç,  qaç,  qaç, 

Pardani  aç,  aç,  aç, 

Sa ni  qayadan  asarlar, 

Buduna  damğa basarlar. 

Yağış  çağırmaq 

(Güney Azarbaycan  variantı) 

Çömçaxatun  na  istar? 

Şırhaşır  yağış  istar. 

ali-qolu  xamırda, 

Birça  qaşıq  su  is tar. 

Çax  daşı,  çaxmaq  daşı, 

Yandı  ürayimin başı . 

Allah  bir  yağış  göndar, 

Göyartsin  dağı,  daşı . 

Ala  dağın  buludu , 

Yetimlarin  umudu. 

Allah,  bir yağış  göndar 

Arpa-buğda  qurudu. 

Günaşi  çağırmaq 

Gün  çıx ,  çıx ,  çıx, 

Kahar  atı  min  çıx . 

Oğlun  qayadan  uçdu, 

Qızın  tandira  düşdü . 

Keçal  qızı  qoy  evda 

Saçlı  qızı  götür  çıx . 

---

Mövsüm  marasim  na�malari 

Gün  getdi  su  içmaya, 

Qırmızı  don  biçmaya, 

Gün  özünü  yetiracaK 

Qarı  tez  götüracaR 

Keçal  qızı  aparacaq 

Saçlı  qızı  gatiracaK . 

Gün  getdi  dağ başına, 

Örtüb  duvağ başına. 

Könl ü  şamama  istayan 

Dolansın  tağ  başına . 

Gün  çıx! 

Biran  biran, 

İKan  İKan , 

Qamza başı, 

Qara  tiKan. 

avval  altı, 

Saymadığım , 

Doğrucuğum, 

Baharcığım, 

Gün  çıx! 

Güdü-güdü 

Güdü-güdü  ha,  güdü-güdü! 

Güdü-güdünü  gördünüzmü? 

Güdüya salarn verdiniz mi? 

Güdü burdan  ötanda 

Qırmızı  günü  gördünüzmü? 

Güdü  palçığa  batmışdı, 

Qarmaladım  götürdüm .  

Qızıl  qaya  dibindan 

Qırmızı  gün  götürdüm . 

Qara  toyuq  qanadı, 

Kim  vurdu,  Kim  sanadı? 

Göycaliya  getmişdim 

İ t  baldırım  daladı . 

4 1  

---

42 

Azarbaycan  şifahi  xalq  adabiyyatı  antologiyası 

Yağ  verin  yağlamağa, 

Bal  verin  ballamağa 

Veranin  oğlu  olsun, 

Vermayanin  qızı  olsun. 

Bir  gözü  da Kor  olsun. 

Tandira  düşsün, 

Qırmızı  bişsin! 

Qodu-qodu 

Qodu-qodunu  gördünmü? 

Qoduya  salarn  verdinmi? 

Qod u  burdan  ötanda 

Qırmızı  gün  gördünmü? 

Yağ verin  yağlamağa, 

Bal  verin  ballamağa, 

Qodu  gülmaK  istayir, 

Qoymayın  ağlamağa. 

Qoduya  qaymaq  garaK , 

Qablara  yaymaq garaK , 

Qodu  gün  çıxarmasa, 

Gözlarin  oymaq  garaK . 

Yağ  verin  yağlamağa, 

Bal  verin  ballamağa, 

Qodu  gülmaK  istayir, 

Qoymayın  ağlamağa. 

Getmişdim  Göyçaliya, 

Yoldaşnın  endi  çaliya, 

Baldırın  it  daladı, 

HönKür-hönKür  ağladı. 

Yağ  veran  yağlamağa, 

Bal  verin  ballamağa, 

Qodu  gülmaK  istayir, 

Qoymayın  ağlamağa. 

---

Mövsüm  marasim  nağmalari 

Araola  dağın  bahsi 

Aran  deyar: 

Yaylaq,  çox  da  saxlama, 

Göndar  galsin,  ağır  ellar  manimdi . 

Yerin  göbayiyam,  dizin  dirayi, 

Mali-mülKi  Süleymanlar  manimdi . 

Yaylaq  deyar: 

Çıxma  dindan-imandan, 

Süsandan ,   sünbüldan,  ham  da  gülşandan, 

HaKimliK,  loğmanlıq qalıbdı  mandan, 

Hazaran  dardlara  darman  manimdi . 

Dağ  deyar: 

Yazın  avvalindan  suların  qızar, 

Qızdırma  uşağı n  ürayin  üz ar, 

Gözall ar,  mahbublar  sinamda  gazar, 

Xırda-xırda  aşan  yollar  mandadi. 

Aran  deyar: 

Süsanli,  sünbüllü,  güllü  bağlarım, 

Şan içinda  şöla  çaKir  yağlarım, 

BostandaKI  ala-hazaK  tağlarım, 

Qarpız ,  xiyar,  dürlü  nubar  mandadi. 

Dağ  deyar: 

Safalı  yaylağam  başdan-binadan, 

Sinamda bitibdi  çox  güli-xandan 

Mandan  dars  alıbdı  neça  min  loğman, 

Dürlü-dürlü  gözal  hallar  mandadi. 

Aran  deyar: 

Mana hasrat  çaKar buzlu qayalar, 

Sandan  dad  el ayan mandan  hay  alar, 

Baş-başa  çatılı  sarı qayalar, 

Xırmanda  çevrHan  vallar  m andadi. 

Dağ  deyar: 

İstaram  Kütah  edim  bahsimi, 

Sana  baxıb  ötürmaram  KÖKsümü, 

Dostum ,  hamdamimdi  yazın  möhsümü, 

Şux  sanarnlar,  i nca  bellar  mandadi. 

43 

---

44 

Azarbaycan  şifahi  xalq  adabiyyatı  antologiyası 

Aranla  yayiağın  bahsi 

Aran  deyar: 

Yaylaq,  çox  da  saxlama, 

Göndar  galsin,  ağır  ellar  manimdi. 

Yerin  göbayiyam,  dizin dirayi, 

Mali-mülKi  Süleymanlar  manimdi. 

Yaylaq  deyar: 

Çıxma  dindan,  imandan, 

Şüşandan,  sünbüldan,  har  gülşandan, 

HaKimliK,  loğmanlıq,  qalıbdı  mandan, 

Hazaran  dardlara  darman  manimdi. 

Aran  deyar: 

Bağça  manim ,  bar  manim, 

Geca-gündüz  qulluq  edar  bağbanım, 

GeymaK  üçün  yaşı  manim,  ay  manim, 

Süsan-sünbül  gülüstanlar  manimdi. 

Yaylaq  deyar: 

Manarn  çeşmalar başı, 

Axar,  heç  qurumaz  dirlarnin  yaşı, 

Palanglar  yatağı,  ovçu  sirdaşı, 

KöKsü  ala  qarlı  dağlar  manimdi. 

Aran  deyar: 

Qaldım  dağ arasında, 

Pilta  taK  qurudum  yağ  arasında, 

Qıvrım,  qıvrım  olmuş  tağ  arasında, 

Tutma,  ala  qarpız ,  tağlar manimdi. 

Yaylaq  deyar: 

Manarn  xalqın  göyçayi, 

Manda  yatar  aranların  qaçağı, 

Lala,  çaman,  dürlü-dürlü  çiçayi, 

PataRda  Kasilan,  ballar  manimdi. 

Aran  deyar: 

Manda  bul u nar  maya, 

İnsini,  cinsini  yetirram  vaya, 

Payızın  faslinda  qurular  taya 

Xırmanda  çevrilan  vallar  manimdi. 

---