Redaktor: Əsəd Cahangir
Yüklə 0,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
45
şəxsiyyətinin cazibəsini duymamış da deyildi. Anlayırdı ki, burjuyların «qrmızı terror» damğası vurub təpkilərə məruz qoyduğu sosial bərabərlik və inqilab ideyası həmişə aktualdır. Bu ideologiya adamı tezliklə tanıtdıra, məşhurlaşdıra və sevdirə bilər. Son zamanlar inqilab mövzusunun mətbuatda daha çox yer alması onu həvəsə gətirirdi: Janna Dark, Trotski! Çenin fotoşəkillərini məməsinin üstündə gəzdirən xanımlar, alovlu nitqlər... Təntənəli köşə yazıları: bir az məmurların etirazı, bir az dostların tərifi, dissident poza! Doğrudan maraqlıdır. Hətta bir dəfə düşündüklərini qələmə almaq istəmişdi. Hekayə kimi... İntəhası hekayəsinin lokal mahiyyət kəsb edəcəyindən çəkinirdi. Azərbaycandakı absurd inqilab ideyasından yazmaq bəzi qəzet redaktorları və bir ovuc idealist gəncdən başqa kimin marağını çəkəcəkdi ki?! Bəlkə Qərb ədəbi mühiti üçün sürpriz olacaqdı? Çətin. Qərb Azərbaycandan hər şey gözləyir, inqilabdan başqa. Məsələn, yazmaq istəyirdi ki, Azərbaycanda sosialist ideyanın millətçiliyə və dinçiliyə nisbətən bir qarışqa addımı irəlidə olmasını Qarabağ fiaskosu, kəskin bahalaşmalar və əsil müxalifətin gücdən düşməsinə rəğmən mütəllibovçuların fəallaşması ilə izah etmək olar. Bunu kim anlayacaqdı? Ayaz Mütəllibovu kim tanıyır ki? Rusiyanın ölkəyə müdaxiləsindən ehtiyat edən qüvvələr, siyasətlə məşğul olan bəzi şirvanlılar, Hacı Əbdül və SSRİ-nin dağılması ilə barışa bilməyən sadə insanlar. Vəssəlam! Oda ki, Qərb ola! Sonra ağlına gəldi ki, bu cür vacib adların üstünə ulduz işarəsi qoyub səhifənin axırında ətraflı izahat vermək olar. Yazmaq olar ki, Ayaz Mütəllibov Rusiyaya meyilli siyasətçi, Azərbaycanın ilk prezidenti, müsəqillik aktına imza atmaqla tarixə düşən şəxsdir. On beş il əvvəl kommunist rejiminə nifrət edən kütlə Ayazı necə rədd edirdisə, azadlıq hərkatının gətirib çıxardığı nəticələrdən sonra onu o sayaq sevməyə başladılar. Bir yandan da rus kəşfiyyatı... Amma mövzu yenə də maraqsız olaraq qalacaqdı. Dünyanın çox vecinədi ki, Bakının ağ evində kim oturub? Kim olur-olsun, təki müharibə etməsin, əmin-amanlıq olsun. Düşünə-düşünə saçlarını arxaya sığallayıb milli parkda, dənizin on-on beş metriliyindəki zeytun ağacının altında qoyulmuş skamyaya baxdı. Boş idi. Ay işığı göylərin bağrını dəlib gecəni insanın ruhuna sakitlik gətirən süd rənginə boyamışdı. Ah, bu ağ işığın altında dəniz, sahilə çırpılan dəcəl ləpələr, zeytun ağacının ulduzları əks etdirərək bərq vuran yarpaqları və uzaqlardan əsib bütün vücuduna yayılan sərin meh necə də gözəl idi. Belə yerdə şair olmamaq, qələmi ələ götürüb nəsə yazmamaq günahdır, inan ki! Elə Nazim Hikməti yadına salan da bu zeytun ağacı, daha doğrusu, ağacın altına qoyulmuş skamya oldu. Nazimin iki şeiri var – biri guya arvadının məktubu, o biri isə bu məktuba cavabdır. Bu şeirlər təbii ki, ard-arda nəşr edilməlidir. Ancaq Azərbaycan dilində çap olunan kitabda şeirlər nəinki yanaşı deyil, üstəlik cavab kitabın əvvəlində, məktub isə ondan on beş-iyirmi səhifə arxada verilib. Adamda belə bir qənaət yaranır ki, kitabın tərtibatçıları Nazimin doğru anlaşılmasını istəməyib bu qarışıqlığı qəsdən yaradıblar. Nə isə... Nazim Avropada qeyri- rəsmi sürgün həyatı keçirir, qadını isə Türkiyədədir. Onun qadını Sofiyada doğulub və kiçik yaşlarında ailəsi bu şəhəri tərk edib. Qadın yazır ki, 46
doğulduğum şəhəri mənə təsvir elə, Nazim. Filan parka get, ən yaşıl şabalıd ağacını tap, altındakı skamyada otur və yalnız məni düşün. Necə də gözəldir. İnqilabçı olasan, gördüyün işlər qəzetlərin manşetini bəzəyə, yazarlar köşələrində sənin inqilabi fikirlərindən epiqraf verələr, üstəlik gözəl xanımlar vurula sənə, Çenin əvəzinə sinəsində sənin fotoşəklini gzdirələr, hərdən də belə romantik məktublar yazalar... Bəh-bəh-bəh! Gözəldir, çox gözəldir. O günü qəzetlərin birində Həmid Herisçi adında (hekayə yazası olsa, Həmid Herisçi barədə də məlumat verməyə məcbur idi. Ən azı bunları yazacaqdı: Azərbaycanan ilk postomodernist yazarı, əslən təbrizlidir, atası Pişəvərinin yaxın dostu və silahdaşı olub) bir yazarın «Acların gözbəbəkləri» adlı yazısı çap olunmuşdu. Gözəl yazı idi! Di gəl, müəllif yazıdan əlavə Türkiyədə, aclıq aksiyalarında həlak olan gənclərin fotoşəkillərini vermişdi. Adam baxanda başının tükləri biz-biz olurdu. İnqilab gözəldir, belə işləri olmaya... Təsəvvür et ki, gözün görə-görə, ağlın kəsə-kəsə canın əriyib gedir, əzab və ağrılar içində qvrılıb ölürsən. Ah, müqəddəs Məryəm! Gözlərini yumdu. Başını sağa-sola bulayıb bu yorucu düşüncəni mümkün qədər kənara, uzağa tolazlamaq istədi. Gözlərini açanda zeytun ağacını qarşısında cilvələnən gördü. Gözəlliyə bax, tanrım! Ay işığı ağ və qatı məhlul kimi tökülürdü ağacın üstünə. Altındakı boş skamya isə adama kimsəsizlik, unudulmuşluq əhval-ruhiyyəsi bəxş edirdi. Maraqlı bir eşq macərası yaşayasaydı süjetinə inqilabla altı skamyalı bu zeytun ağacı da daxil olardı. Təəssüf, onu nə sevən vardı, nə də inqilabçı kimi qəbul edən... *** Gün tavan mismarı kimi başına sancılırdı. Bu isti havada milli parka nə üçün gəldiyinin səbəbini özü də anlamırdı. Elə bil beyni əriyib kəllə çanağının bir küncünə yığışmışdı. Düşünə də bilmirdi. Amma günlərlə onun ən munis duyğularını ovxarlayan zeytun ağacını görən kimi «hıq» eləyib diksindi. Ayaq saxladı. Ağacın qoturlamış yarpaqları, çürümüş gövdəsi, budaqlarındakı xəstə meyvələr könlünü bulandırmaqdan daha artıq onu dəhşətə gətirdi. Toy gecəsi nazənin bir xanımla yatağa girib, səhər oyananda yanında timsah görən adam da onun qədər həyəcanlana bilməzdi. Hələ skamya! Vay-vay-vay! Guya üçrəngli boyayıblar. Böyür-başı çürüyüb, taxtanın çürüyündə qarışqalar qaynaşır. Bu azmış kimi skamyanın yanındı qap-qara, iri və tüklü it nəcisi... Başını yana əyib tüpürdü, üzü küləyə iri addımlarla irəlilədi. Bir anlıq gözlərindən yaş süzüldüyünü hiss etdi. Gözləri küləkdən sulanmışdı, yoxsa ağlayırdı, anlamağa çalışdı. *** Düz altı gün idi ki, ay çıxmırdı. Qəribədir, o, indi, məhz indi, 30 yaşın astanasında müşahidə etmişdi ki, gündüzlər hava aydın, gecə səhərəcən buludlu ola bilər. Sağ olsun hidrometeroloqlar, yeddinci gün hava barədə lazımlı proqnozu verdilər. O, efirdən yalnız ayın tarixinə, bir də hava haqqında məlumata inanırdı. İnamında yanılmayıbmış. Budur, hava qaralan kimi ulduzlar göründü. Milli parka gəlib çatana qədər ay da çıxmışdı. Ancaq qaranlıqda zeytun ağacını seçmək mümkün deyildi. İndi də təbiətin başqa bir qanununu Yüklə 0,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|